Bản nâng cấp EIP-1559 của Ethereum có gì đặc biệt?

EIP-1559 là gì?

EIP-1559 sẽ thay đổi cơ chế thị trường phí của Ethereum. Về cơ bản, EIP-1559 loại bỏ cơ chế first-price như là cách tính phí gas chính. Trong cơ chế đấu giá này, mọi người đặt giá thầu một số tiền phải trả để giao dịch của họ được xử lý và người trả giá cao nhất sẽ thắng. Với EIP-1559, sẽ có một “base fees” riêng biệt cho các giao dịch được bao gồm trong khối tiếp theo. Đối với người dùng hoặc ứng dụng muốn ưu tiên giao dịch của họ, họ có thể thêm “tiền tip”, được gọi là “phí ưu tiên” để trả cho miner.

Vấn đề của Ethereum trước EIP-1559

Trước thời điểm diễn ra EIP-1559, phí gas Ethereum hoạt động trên một hệ thống đấu giá đơn giản, không thể đoán trước và không hiệu quả. Khi người dùng Ethereum gửi một giao dịch đến mạng, người dùng có thể trả bất kỳ số tiền nào dưới dạng phí gas. Các “thợ đào” Ethereum, người dùng Ethereum có máy tính xác thực các giao dịch mạng, có thể xử lý các giao dịch theo bất kỳ thứ tự nào họ chọn. Đương nhiên, các thợ đào ưu tiên những giao dịch có phí gas cao nhất.

Hệ thống này tương tự như cách các dịch vụ đi chung xe tính phí đi xe. Khi nhu cầu đi xe cao hơn, giá cả sẽ tăng lên đối với tất cả những ai muốn đi xe. Tương tự, khi nhu cầu giao dịch Ethereum tăng lên, phí gas sẽ tăng lên đối với tất cả những ai muốn xử lý giao dịch. Hệ thống định giá năng động này giúp kiểm soát nhu cầu đối với các tài nguyên hạn chế, cho dù những tài nguyên đó là đi xe hơi hay thợ đào Ethereum.

Tuy nhiên, một vấn đề nảy sinh khi mạng Ethereum trở nên bận rộn, chẳng hạn như khi nhiều người dùng đang cố gắng chơi một trò chơi ăn khách hoặc giao dịch trên một sàn giao dịch tiền mã hoá phi tập trung mới. Trong trường hợp đó, hệ thống tính phí gas hiện tại có thể dẫn đến việc người dùng cố gắng đẩy các giao dịch của họ qua mạng lưới bị tắc nghẽn bằng cách trả phí gas cao một cách vô lý. Khi điều này xảy ra, phí gas trở nên khó đoán vì người dùng phải đoán số tiền phải trả cho một giao dịch.

Khi Ethereum có thêm người dùng mới, mạng trở nên tắc nghẽn hơn, phí gas trở nên biến động hơn và nhiều người dùng đã vô tình trả quá nhiều tiền cho các giao dịch của họ. Do đó, hệ thống phí gas Ethereum ngày càng trở nên kém hiệu quả hơn. EIP-1559 cố gắng khắc phục sự kém hiệu quả này.

Giải pháp EIP-1559

EIP-1559 thay đổi phí gas thành một hệ thống có hai thành phần – “base fees” được hệ thống tính toán mà tất cả người dùng sẽ trả cho tốc độ giao dịch thông thường và “tiền tip” tùy chọn mà người dùng có thể trả để tăng tốc giao dịch của họ.

• Base fees: Đây được gọi là phí cơ sở có nhiệm vụ là phí “xử lý tiêu chuẩn” mà tất cả người dùng sẽ phải trả cho một giao dịch Ethereum. Mạng Ethereum sẽ tự động tính phí cơ sở. Khi lưu lượng truy cập mạng Ethereum nhiều, phí cơ sở sẽ tăng lên, nhưng mức tăng này sẽ có thể dự đoán được và sẽ giống nhau đối với tất cả người dùng. Không giống như hệ thống hiện tại, trong đó việc tăng phí gas là không thể đoán trước và yêu cầu người dùng phải đoán số tiền phải trả.
• Tiền tip sẽ là phí “xử lý nhanh” mà người dùng có thể trả để tăng tốc giao dịch của họ. Phí này sẽ là tùy chọn và do người dùng quyết định.

Như một phép tương tự để giải thích cho base fees và tiền tip, chúng ta hãy tưởng tượng trải nghiệm sử dụng ứng dụng dịch vụ chia sẻ chuyến đi trên điện thoại của bạn. Bạn muốn sử dụng ứng dụng này để đi xe từ A đến B. Chi phí để đi từ A đến B là như nhau, bất kể tài xế nào đón bạn (được coi là base fees trong EIP-1559). Bây giờ, hãy tưởng tượng nếu bạn có thể thêm tiền tip cho tài xế của mình trước khi lên xe. Nếu tiền boa của bạn cao hơn những gì người khác đang cung cấp tại thời điểm đó, tài xế sẽ được khuyến khích đón bạn hơn những hành khách tiềm năng khác không đưa ra tiền tip.

Quá trình này tương tự như các giao dịch ETH: Bạn có thể đặt tiền tip cho các thợ đào để đưa giao dịch của bạn vào khối tiếp theo. Tiền tip cao hơn có nghĩa là giao dịch của bạn có cơ hội được đưa vào khối tiếp theo và do đó được hoàn thành.

Sơ đồ trên cho thấy cơ chế phí sẽ hoạt động như thế nào với EIP-1559. Hiện tại, phí được trả cho các thợ đào, những người cũng nhận được phần thưởng khối là 2 ETH mỗi khối, cộng với phần thưởng phí. Với EIP-1559, phí cơ bản bị đốt cháy, nhưng tiền tip và phần thưởng khối vẫn thuộc về các miner.

Mục đích của EIP-1559

Làm cho phí giao dịch dễ dự đoán hơn

Trước khi tồn tại đề xuất EIP-1559, phí giao dịch Ethereum được định hướng theo thị trường. Điều này có nghĩa là phí gas quy định mức độ nhanh chóng mà miner đưa vào một giao dịch trong một khối. Trước đây, trong các đợt ICO, hoặc cơn sốt NFT nơi có hoạt động mạng cao, người dùng của Ethereum rất khó dự đoán phí gas. Điều này dẫn đến việc trả quá nhiều để thực hiện giao dịch hoặc sẽ phải chờ đợi trong một thời gian quá lâu.

EIP-1559 thay thế phí gas bằng một đợt giảm giá cố định. Giờ đây, những người gửi giao dịch sẽ không phải đoán nhiều về lượng gas được yêu cầu, vì sẽ có một ‘baseFee’ rõ ràng để được đưa vào khối tiếp theo và một số tiền tip để trả cho miner. Đối với người dùng hoặc ứng dụng muốn ưu tiên giao dịch của họ, họ có thể thêm nhiều tiền tip hơn để khuyến khích thợ đào ưu tiên giao dịch của họ. Phí cơ bản sẽ bị “đốt cháy”, nghĩa là bị phá hủy, trong khi tiền tip sẽ được chuyển cho các thợ đào.

Giảm sự chậm trễ trong xác nhận giao dịch

Trước EIP-1559, sự chậm trễ trong giao dịch là do các khối luôn đầy. Chúng ta có thể hiểu rằng các khối chứa đầy các giao dịch trả tiền cao nhất kể từ khối cuối cùng. Đối với một giao dịch bất kỳ, giao dịch này phải trả phí gas cao hơn. Nếu không chúng sẽ không được đưa vào khối ngay lập tức, rất khó để ước tính khi nào giao dịch sẽ được đưa vào. Sau đề xuất EIP-1559, các khối có thể đầy 200%,. Vì vậy, miễn là một giao dịch được gửi với mức phí cao hơn baseFee và bao gồm tiền tip cho miner (priorityFee), thì nó sẽ được đưa vào một số ít các khối tiếp theo. 

Tạo vòng phản hồi tích cực giữa hoạt động mạng 

EIP-1559 cho phép tăng dung lượng mạng đạt được bằng cách thay đổi giới hạn maxGas trên mỗi khối từ 12,5 triệu thành 25 triệu khí, gấp đôi kích thước khối. Với baseFee và dung lượng mạng tăng lên, EIP-1559 có thể tuân theo logic như sau: Khi mạng sử dụng hơn 50%, baseFee sẽ tăng lên, khi mạng sử dụng thấp hơn 50%, baseFee sẽ giảm. Điều này có nghĩa là mạng đặt mục tiêu đạt được trạng thái cân bằng ở mức 50% dung lượng bằng cách điều chỉnh phí cho phù hợp với việc sử dụng mạng.

Tạo áp lực giảm phát

Theo EIP-1559, baseFee bị đốt cháy như một phần của mọi giao dịch. BaseFee tăng và giảm theo nhu cầu về không gian khối. Trong thời kỳ nhu cầu không gian khối cao liên tục, baseFee tăng và tạo ra áp lực giảm phát đối với nguồn cung ETH. Đốt baseFee tạo ra một vòng phản hồi thú vị giữa người dùng mạng và nguồn cung cấp ETH. Nhiều hoạt động mạng hơn đồng nghĩa với việc đốt cháy nhiều ETH hơn, tương đương với ít ETH có sẵn hơn để được bán trên thị trường bởi các thợ đào, làm cho ETH có giá trị hơn. Đốt baseFee về cơ bản thưởng cho người dùng mạng bằng cách làm cho ETH của họ trở nên khan hiếm hơn, do đó có giá trị hơn thay vì trả quá nhiều tiền cho các thợ đào.

Trái ngược với những quan niệm sai lầm phổ biến về việc giảm phí gas của EIP-1559, những gì EIP-1559 thực sự làm là làm cho giá gas minh bạch hơn thay vì hạ giá, tối ưu hóa mô hình phí bằng cách giảm mức phí tăng đột biến và hạn chế số lượng giao dịch trả quá nhiều.

Tác động của EIP-1559 

Đối với Miner

Trên Ethereum, các thợ đào thu phí giao dịch như một khoản bồi thường cho việc đóng góp sức mạnh tính toán mà mạng cần để xử lý các giao dịch. Theo hệ thống trước đó, các thợ đào nhận được 100% phí giao dịch. EIP-1559 thay đổi hệ thống này để yêu cầu Ethereum đốt tất cả các mã thông báo Ether được sử dụng để trả phí cơ sở. Theo hệ thống mới, các thợ đào sẽ chỉ nhận được các khoản tiền tip mà người dùng chọn để đóng góp để đẩy nhanh các giao dịch của họ.

Điều này đương nhiên sẽ dẫn đến thu nhập của thợ đào Ethereum giảm xuống đáng kể. 

Đối với phí giao dịch trên Ethereum

EIP-1559 thay đổi thị trường phí giao dịch cho Ethereum từ mô hình đấu giá first-price thành fixed-price sale. Các giao dịch chỉ định mức giá gas fee tối đa mà họ sẵn sàng trả. Ethereum Network dự định cho EIP-1559 có tác dụng tổng thể trong việc ổn định giá gas từ khối này sang khối khác.