Giải pháp mở rộng quy mô Layer 2 có phải là cơ hội đầu tư trong năm 2022?

Giải pháp mở rộng quy mô Layer 2 (L2) có giá trị cho một vấn đề lớn

Giá trị của một giải pháp cho bất kỳ vấn đề nào phụ thuộc vào nhu cầu và độ khó của việc giải quyết vấn đề đó. Một trong những vấn đề vừa cấp thiết vừa khó giải quyết đang hiện hữu trong không gian blockchain đó là vẫn chưa có nền tảng blockchain nào đáp ứng đủ 3 tiêu chí: Phi tập trung, có khả năng mở rộng và bảo mật.

Bộ ba tiêu chí của một blockchain hoàn hảo

Cho đến nay, thị trường tiền mã hóa đã có nhiều giải pháp được tạo ra nhằm giải quyết vấn đề về khả năng mở rộng trong hệ sinh thái của các blockchain Layer 1 (L1). Trong đó, một số giải pháp đã xuất hiện dưới dạng một blockchain L1 thay thế như Binance Smart Chain (BSC), Avalanche và Solana. Các giải pháp khác xuất hiện dưới dạng một sidechain sử dụng các thuật toán đồng thuận khác nhau, chẳng hạn như Ronin Network, Polygon. 

Các giải pháp blockchain L1 thay thế này vẫn không thể giải quyết được vấn đề nan giải đã nêu trên, vì để có được khả năng mở rộng các nền tảng này phải đánh đổi một trong các thuộc tính quan trọng khác như phân quyền, hoặc là khả năng bảo mật.

Solana là một blockchain điển hình trong trường hợp này. Trong vài tháng qua, blockchain Solana đã rất nhiều lần phải tạm ngừng hoạt động trong nhiều giờ. Sự cố ngừng hoạt động này cho thấy sự phân quyền là một yếu tố mà mỗi một blockchain đều phải có.

Mặt khác, Ethereum là một blockchain phi tập trung và có mức độ an toàn đứng thứ hai trong thị trường tiền mã hóa. Nó được thử nghiệm trong thực tế và sở hữu một cộng đồng nhà phát triển rất lớn. Tuy nhiên, Ethereum lại gặp phải vấn đề là thiếu khả năng mở rộng dẫn đến bị hạn chế về tốc độ xử lý giao dịch và phí gas cao.

Trên thực tế, trong vài năm qua việc giải quyết thách thức về khả năng mở rộng của các blockchain L1 là không khả thi, ngay cả sự ra đời của Ethereum 2.0. Chính vì thế, các giải pháp mở rộng quy mô L2 kế thừa tính bảo mật của blockchain Ethereum được ra đời.

Về cơ bản, các giải pháp mở rộng quy mô L2 giúp giảm tải nhiệm vụ tính toán và thực thi các giao dịch của blockchain L1. Còn blockchain L1 sẽ chịu trách nhiệm đảm bảo mạng lưới luôn ở trạng thái phi tập trung và an toàn. Tuy nhiên, việc thiết lập cuối cùng của các giao dịch vẫn sẽ diễn ra trên blockchain L1.

Hiện tại, các giải pháp mở rộng quy mô L2 hàng đầu đang được phát triển bởi các đội ngũ của StarkWare, Matter Labs… và một số dự án nổi bật là Arbitrum, Optimism…

Nền tảng L2 thu hút nhiều nhà đầu tư lớn

Các nền tảng L2 của Ethereum không chỉ giải quyết được vấn đề khả năng mở rộng, mà còn có được khả năng bảo mật và tính phi tập trung của nền tảng gốc. Trong những năm qua, các giải pháp mở rộng quy mô L2 đã nhận được sự quan tâm của các nhà đầu tư mạo hiểm hàng đầu trong không gian blockchain. 

Điều này giúp cho các công ty, tổ chức đứng sau các dự án L2 nâng mức định giá của họ lên hàng tỷ USD. Điển hình là StarkWare – nhà phát triển giải pháp mở rộng quy mô L2, hiện được định giá là 2 tỷ USD với sự góp vốn của các quỹ đầu tư hàng đầu trong không gian blockchain như Coinbase, Intel Capital, Sequoia Capital, Paradigm, Three Arrows Capital, Alameda Research.

Các hệ sinh thái blockchain khác như Polygon cũng cam kết sẽ sử dụng 1 tỷ USD để đầu tư vào việc phát triển các giải pháp mở rộng quy mô L2 dựa trên cơ chế Zero-knowledge Proof. Ngoài ra, tính hiệu quả của các giải pháp mở rộng quy mô L2 như Zk Rollup cũng đã được xác nhận bởi chính nhà đồng sáng lập Ethereum – Vitalik Buterin. 

Qua đó, chúng ta có thể thấy mức độ quan tâm của các tổ chức lớn đối với các giải pháp mở rộng quy mô L2 là rất cao.

Cơ hội nhận Airdrop, Retroactive

Hầu như tất cả các dự án trong hệ sinh thái L2 đều chưa có token và chúng đang trong giai đoạn phát triển. Đáng chú ý là các dự án này vẫn đang trong giai đoạn testnet hoặc alpha. 

Các dự án blockchain luôn có những phần thưởng cho người dùng sớm. Kể từ năm 2020, nhà đầu tư đã chứng kiến một số đợt Airdrop, Retroactive quy mô lớn được thực hiện bởi Uniswap, 1inch, dYdX… Các giao thức DeFi này đã thưởng cho cộng đồng người dùng vì đã tương tác với sản phẩm của họ từ rất sớm. Trong tương lai, nhà đầu tư cũng sẽ có nhiều cơ hội nhận được Airdrop, Retroactive khi trải nghiệm các sản phẩm của các dự án trong hệ sinh thái L2. 

Một số giải pháp L2 như zkSync đã đề cập rằng một token sẽ được phát hành trong tương lai. Trong khi các giải pháp L2 khác như Optimism và Arbitrum vẫn chưa đưa ra thông tin cụ thể về việc phát hành token.

Một trong những lý do hàng đầu để các giải pháp mở rộng quy mô L2 ra mắt token là khuyến khích cộng đồng tham gia vào hệ sinh thái của chúng. Người dùng sẽ khởi chạy các node trình xác thực giúp đảm bảo sự phân cấp trong hệ thống của các giải pháp mở rộng quy mô L2, đổi lại họ sẽ nhận các phần thưởng hấp dẫn. 

Trên thực tế, các thành phần như bộ xử lý tuần tự trong hệ sinh thái L2 vẫn được tập trung hóa và hầu hết được quản lý bởi các nhóm phát triển dự án. Tuy nhiên, điều này sẽ thay đổi trong tương lai khi các dự án phát hành token quản trị của nó.

Áp dụng hàng loạt vào NFT và trò chơi blockchain

NFT và các trò chơi dựa trên blockchain đóng một vai trò quan trọng trong việc đưa các blockchain đến gần hơn với việc áp dụng hàng loạt trong nhiều lĩnh vực. Trong năm 2021, chúng ta đã thấy sự gia tăng đáng kinh ngạc về mức độ phổ biến của NFT. Với sự gia tăng hàng loạt các giao dịch đã khiến cho mạng lưới Ethereum thường xuyên gặp phải tình trạng tắc nghẽn. Điều này đã đẩy phí gas lên rất cao đối với các hoạt động như đúc và giao dịch NFT. 

Qua đó, chúng ta có thể thấy không gian khối của Ethereum đã không còn khả năng đáp ứng được việc xử lý hàng loạt giao dịch diễn ra trên mạng lưới. Chính vì thế, sự ra đời của các giải pháp mở rộng quy mô L2, chẳn hạn như Zk Rollup là điều rất cần thiết. Nhà đầu tư có thể mint và giao dịch NFT với phí gas gần như bằng không trên các nền tảng L2. 

Điển hình là dự án Immutable X sử dụng StarkEx – một giải pháp mở rộng quy mô ứng dụng cụ thể do StarkWare phát triển được dùng để mở rộng cơ sở hạ tầng NFT. Dự án được ra đời nhằm hỗ trợ người dùng mint và giao dịch các NFT mà không cần phải trả phí gas.

Mở khóa tiềm năng cho các ứng dụng mới

Các giải pháp mở rộng quy mô như Zk Rollup mở ra tiềm năng phát triển các ứng dụng dựa trên blockchain mà trước đây không thể thực hiện được. Nếu chúng ta xem xét các trò chơi dựa trên blockchain hiện tại, chẳng hạn như Axie Infinity, hầu hết các trò chơi được thiết kế theo mô hình tập trung và được kiểm soát bởi nhà phát triển của dự án. Duy nhất chỉ có việc mint và giao dịch tài sản NFT được thực hiện trên chuỗi.

Các giải pháp mở rộng quy mô L2 có thể giúp các ứng dụng blockchain, game NFT có nhiều hoạt động được ghi nhận trên chuỗi hơn. Những ưu điểm của các giải pháp này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động được thực hiện trực tiếp trên chuỗi.

Điển hình là trò chơi blockchain GoL2 – tựa game dựa trên Game of Life của Conway, đã tận dụng sức mạnh tính toán từ các giải pháp L2 của StarkNet để phát triển các tính năng trên chuỗi.

Kết luận

Những nền tảng L2 là giải pháp để giải quyết các vấn đề đã tồn đọng rất lâu trong blockchain Ethereum. Hệ sinh thái các giải pháp mở rộng quy mô L2 đang trong giai đoạn phát triển rất sớm. Đây là cơ hội cho các nhà phát triển và nhà đầu tư tham gia trải nghiệm các sản phẩm có trong hệ sinh thái để có thể nhận những phần thưởng hấp dẫn. Với những thông tin trên, hy vọng bạn đọc có thể nắm bắt được tiềm năng phát triển của các L2 trong thời gian sắp tới.