Khám phá cách Zk Rollups và Optimistic Rollups giảm phí gas trên Ethereum

Sự phổ biến của công nghệ blockchain

Khi công nghệ ngày càng phát triển, việc sử dụng các phương thức giao dịch tài chính và thanh toán mới ngày càng tăng. Chúng ta hãy lấy tiền mã hóa làm ví dụ. Ngày nay, có hàng trăm loại tiền mã hóa ngoài thị trường như Bitcoin, Dogecoin, Ethereum… Và do sự phổ biến rộng rãi của các mạng blockchain này, nhiều công ty công nghệ đã biến chúng thành một phương thức thanh toán. Starbucks, Amazon, Tesla và Microsoft là một số cái tên phổ biến.

Giờ đây khi nói về Ethereum, có nhiều khía cạnh liên quan đến việc sử dụng blockchain. Hai trong số các thuật ngữ phổ biến đó là phí Gas và Rollups. Phí gas thông thường cần thiết để xử lý giao dịch trên mạng Ethereum là khá cao.

Mặc dù Ethereum là nền tảng cung cấp khả năng bảo mật hàng đầu, nhưng phí gas cao phần nào làm nản lòng người dùng. Mặc dù vậy, giải pháp công nghệ có tên là Rollups đã được ra đời để giải quyết vấn đề này.

Tổng quan ngắn gọn về phí gas và Rollups

Bất cứ khi nào một người thực hiện thao tác hoặc thực hiện giao dịch trên mạng Ethereum, phí sử dụng mạng lưới sẽ được tính. Phí này được gọi là phí gas. Phí thực hiện giao dịch trên mạng Ethereum luôn được cho rằng ở mức cao.

Ví dụ: Có những thời điểm bạn có thể phải trả 100 USD để gửi số tiền trị giá 500 USD trên mạng Ethereum. Điều này có thể thực sự gây khó chịu cho người dùng.

Tuy nhiên, giống như mọi vấn đề đều có giải pháp, vấn đề này cũng vậy. Giải pháp công nghệ có tên Rollups ra đời từ đây.

Khái niệm cốt lõi về Rollups nằm trên Layer 2 của Blockchain Ethereum. Rollups về cơ bản là các hệ thống mở rộng quy mô giúp giảm đáng kể phí gas tổng thể và tăng tốc độ xử lý giao dịch trên mạng blockchain.

Phân loại các giải pháp Rollups

Một cách dễ hiểu, Rollups được coi là một giải pháp tuyệt vời để đảm bảo rằng bạn phải trả một khoản phí gas thấp. Giống như tên của chúng, Rollups là các giải pháp cuộn một số giao dịch blockchain thành một và cung cấp nó cho mạng chính xác minh và phân tích. Khi chi phí được chia cho nhiều người dùng, phí gas trên mỗi người dùng sẽ giảm đáng kể.

Ví dụ: Nếu có mười người dùng đang cố gắng thực hiện các giao dịch có tổng giá trị là 500 USD. Tất cả những người dùng này được cuộn lại trong lớp hai và một giao dịch trị giá 500 USD được đưa vào blockchain Ethereum (Mainnet). Nếu phí gas trên 500 USD này là 100 USD thì phí đó sẽ được chia cho mười người dùng, tức là 10 USD cho mỗi người dùng. Do đó, tiết kiệm cho người dùng rất nhiều tiền.

Ethereum cần thời gian để xử lý từng giao dịch. Vì thế trong trường hợp này nên ở đây, số lượng giao dịch sẽ chỉ còn là 1 thay vì 10. Do đó, mang lại tốc độ và tiết kiệm thời gian. Đây là cách tổng số có thể giúp bạn tiết kiệm cả thời gian và tiền bạc.

Có hai giải pháp công nghệ Rollup nổi bật mà chúng ta sẽ cùng tìm hiểu ngay sau đây.

Optimistic Rollups

Optimistic Rollups giả định rằng không có giao dịch nào là gian lận và là hợp lệ. Ý tưởng chính đằng sau hoạt động của giải pháp này là tốc độ tăng lên bằng cách giả định rằng không ai đang cố gắng sử dụng thông tin không chính xác để đánh lừa blockchain.

Bây giờ, khá rõ ràng khi nghĩ rằng điều gì sẽ xảy ra nếu có bất kỳ giao dịch nào là giả mạo. Đây là lúc Optimistic Rollups bộc lộ những điểm yếu. Khi các giao dịch được thực hiện và gửi trên blockchain chính, các bằng chứng gian lận là bắt buộc. Có một thời gian cố định cho việc này và tại thời điểm này, chỉ những người có bằng chứng gian lận hợp pháp mới được xóa. Chúng ta biết rằng Ethereum được staking, nếu ai đó gửi sai bằng chứng gian lận, họ có thể mất tiền.

Lợi ích của các Optimistic Rollups là giải pháp này ngăn chặn việc gửi thư rác vào mạng bằng cách tránh các bằng chứng gian lận giả mạo. Các bản Rollups này là một lựa chọn lý tưởng để mở rộng quy mô. 

ZK-Rollups

Thuật ngữ ZK ở đây có nghĩa là không có kiến ​​thức (zero knowledge). Giải pháp Rollup này không giả định rằng tất cả các giao dịch đều hợp lệ, nhưng chúng tự xác nhận điều đó bằng cách sử dụng một loại mật mã phức tạp. 

Điều tốt nhất về ZK rollups là độ trễ trong các giao dịch giảm đi. Không có giai đoạn thử thách nào khi cần phải có bằng chứng gian lận để chứng minh tính hợp pháp của các giao dịch. Do đó, người dùng có thể nhận được tiền của họ một cách nhanh chóng. Bằng chứng mật mã được sử dụng bởi giải pháp ZK rollups đảm bảo tính bảo mật của các giao dịch.

Hạn chế của việc sử dụng ZK rollups là sự phức tạp của việc thiết kế bằng chứng mật mã. Trên hết, chúng bị giới hạn trong các ứng dụng cụ thể vì chúng cần một thiết lập đáng tin cậy để hoạt động và có chi phí cao hơn.

Lời kết

Cả hai giải pháp là Optimistic Rollups và ZK Rollups đều mang lại lợi ích là tiết kiệm một lượng đáng kể phí gas cho bạn, trong khi một điều cung cấp tốc độ và điều kia cung cấp khả năng mở rộng. 

Cuối cùng, chúng ta có thể nói rằng các giải pháp Rollups được chúng tôi chia sẻ trong bài viết là những gợi ý cho những ai muốn tiết kiệm phí gas cao trên Ethereum. Cả hai đều có những lợi ích riêng trong việc giúp bạn tiết kiệm phí gas. Hãy theo dõi sự phát triển của công nghệ này trong tương lai.