Yield Farming là gì? Vai trò của Yield Farming trong cuộc cách mạng DeFi

Yield Farming đang là một chủ đề nóng trong khoảng một năm trở lại đây trong cộng đồng crypto và DeFi. Tuy nhiên, để kiếm tiền một cách an toàn bằng cách tận dụng phương pháp này, người chơi cần tìm hiểu thật kỹ cách thức hoạt động của Defi.

Yield farming là gì?

Khai thác lợi suất, còn được gọi là khai thác thanh khoản, là một cách để tạo ra phần thưởng từ việc nắm giữ tiền mã hóa. Cụ thể, nó là hoạt động khóa một lượng tiền mã hóa lại và nhận phần thưởng từ việc khóa tiền lại này.

Khai thác năng suất cũng khá tương đồng với việc gửi tiền. Tuy nhiên, cũng có rất nhiều vấn đề phức tạp khác diễn ra ‘phía sau hậu trường’. Trong đa số trường hợp, việc khai thác năng suất gắn với những người được gọi là nhà cung cấp thanh khoản (LP) – những người cung cấp tiền cho các bể thanh khoản.

Bể thanh khoản là gì? Về cơ bản, nó là một hợp đồng thông minh chứa tiền. Khi bạn cung cấp thanh khoản cho các bể này, bạn sẽ nhận được token LP và phần thưởng. Phần thưởng có thể đến từ phí của nền tảng DeFi hoặc từ một số nguồn khác.

Một số bể trả phần thưởng bằng nhiều loại token khác. Những token thưởng sau đó có thể được gửi vào các bể thanh khoản khác, để kiếm thêm phần thưởng mới. Có thể bạn đã bắt đầu hình dung ra rất nhiều chiến lược phức tạp trong hoạt động này. Nhưng ý tưởng cơ bản vẫn là nhà cung cấp thanh khoản gửi tiền vào quỹ thanh khoản và từ đó kiếm được phần thưởng.

Việc tối ưu lợi suất, thường được thực hiện bằng cách sử dụng token ERC-20 trên nền tảng Ethereum, và phần thưởng nhận được cũng thường là một loại token ERC-20 khác. Tuy nhiên, điều này rất có thể sẽ phải thay đổi trong tương lai. Bởi vì hiện tại phần lớn hoạt động này đang diễn ra trong hệ sinh thái của Ethereum. 

Tuy nhiên, công nghệ cầu nối chuỗi chéo và những tiến bộ tương tự khác có thể cho phép các ứng dụng DeFi trở thành một dạng mạng lưới Blockchain khác (Blockchain-agnostic) trong tương lai. Điều này có nghĩa là việc khai thác lợi suất có thể được thực hiện trên nhiều Blockchain khác nhau, nếu chúng cùng hỗ trợ các tính năng của hợp đồng thông minh.

Những người khai thác lợi suất sẽ tìm kiếm các cơ hội để di chuyển tài sản mã hóa của họ tới các giao thức có lợi suất cao nhất. Do đó, các nền tảng DeFi thường mang đến nhiều lợi ích về mặt tài chính khác nhau, để cạnh tranh và thu hút nguồn vốn vào nền tảng của họ. Cũng giống như trên các sàn giao dịch tập trung, tính thanh khoản sẽ giúp thu hút nhiều tiền nạp vào bể thanh khoản hơn.

Cách thức Yield Farming hoạt động

Yield Farming liên quan mật thiết đến nhà tạo lập thị trường tự động (AMM) và các nhà cung cấp thanh khoản (LP) và các cơ chế thanh khoản chung. Hãy cùng xem thử nó hoạt động thế nào.

Các nhà cung cấp thanh khoản sẽ gửi tiền mã hóa của mình vào một bể thanh khoản. Bể này tạo ra một thị trường, nơi người dùng có thể cho vay, mượn hoặc trao đổi token. Sử dụng các nền tảng này sẽ tốn chi phí. Chi phí này sẽ được trả cho các nhà cung cấp thanh khoản theo tỷ lệ thanh khoản mà người này cung cấp cho bể. Đây là cách hoạt động của công cụ tạo lập thị trường AMM.

Cách thức triển khai trong thực tế có thể rất khác nhau – chưa kể việc đây là một công nghệ mới. Ta có thể thấy rằng phương pháp tiếp cận mới là sự cải tiến đáng kể so với phương thức triển khai hiện tại.

Ngoài phí, một điểm thu hút các nhà đầu tư gửi tiền vào có thể là sự phân phát token mới. Có thể không có cách nào để mua những token này theo cách, hoặc chỉ có thể mua với số lượng nhỏ. Trong khi đó, người dùng có thể tích lũy token bằng cách cấp thanh khoản cho một quỹ cụ thể.

Tất cả các quy tắc phân phối sẽ phụ thuộc vào phương thức triển khai của giao thức. Điểm mấu chốt là các nhà cung cấp thanh khoản nhận được lợi nhuận dựa trên lượng thanh khoản mà họ cấp cho bể.

Các khoản tiền được gửi thường là Stablecoin được liên kết với USD – mặc dù đây không phải là yêu cầu bắt buộc. Một số Stablecoin phổ biến nhất được sử dụng trong DeFi là DAI, USDT, USDC, BUSD và những loại khác. Một số giao thức sẽ tạo ra các token riêng đại diện cho số tiền bạn đã gửi vào hệ thống. Ví dụ: khi bạn gửi DAI vào Compound, bạn sẽ nhận được token cDAI hoặc Compound DAI. Nếu bạn gửi ETH, bạn sẽ được nhận token ETH.

Cách tính lợi nhuận Yield Farming 

Lợi nhuận Yield Farming sẽ được tính toán hàng năm. Do đó bạn có thể ước tính được lợi nhuận mà bạn có thể nhận được trong suốt một năm.

Trong tính toán lợi nhuận Yield Farming, bạn sẽ bắt gặp một số chỉ số là Tỷ lệ phần trăm hàng năm (APR) và Lợi suất phần trăm hàng năm (APY). Trong nhiều trường hợp, APR và APY có thể được sử dụng thay thế cho nhau. Hai chỉ số này khác biệt ở chỗ, APR không tính đến ảnh hưởng của lãi gộp, còn APY thì có. Lãi gộp, trong trường hợp này, có nghĩa là trực tiếp tái đầu tư lợi nhuận để tạo ra nhiều lợi nhuận hơn.

Bạn cần lưu ý rằng tính toán lợi nhuận Yield Farming chỉ là những ước tính. Bởi ngay cả những phần thưởng ngắn hạn cũng rất khó để ước tính một cách chính xác. Bởi Yield Farming là một thị trường cạnh tranh và có tốc độ nhanh, dẫn đến phần thưởng có thể dao động nhanh chóng. Nếu chiến lược khai thác năng suất có hiệu quả trong một thời gian, nhiều người khai thác năng suất sẽ chớp lấy cơ hội và nó có thể ngừng mang lại lợi nhuận cao.

So sánh sự khác biệt giữa Yield Farming và Staking

Bạn có thể dễ dàng xem xét sự khác biệt thực tế giữa Yield Farming và Staking trong bảng so sánh dưới đây:

Tại sao Yield Farming lại bùng nổ trong thời gian gần đây

Sự quan tâm mạnh mẽ đến khai thác lợi suất gần đây có thể đến từ sự ra mắt của token COMP – token quản trị của hệ sinh thái Tài chính Tổng hợp. Nhưng làm thế nào để phân phối những token này, nếu chúng ta muốn làm cho mạng lưới trở nên phi tập trung nhất có thể?

Một cách phổ biến để khởi động một Blockchain phi tập trung là phân phối các token quản trị này dựa trên thuật toán, với các ưu đãi thanh khoản. Điều này thu hút các nhà cung cấp thanh khoản “canh tác” token mới bằng cách cung cấp thanh khoản cho các giao thức.

Sự ra đời của COMP không trực tiếp khai thác năng suất nhưng đã giúp loại mô hình phân phối mã token này trở nên phổ biến. Kể từ đó, các dự án DeFi khác đã đưa ra các kế hoạch sáng tạo để tăng thêm thanh khoản cho hệ sinh thái của họ.

Các nền tảng Yield Farming nổi bật

Yearn Finance

Yearn.finance là một hệ sinh thái phi tập trung của các bộ tổng hợp cho các dịch vụ cho vay như Aave, Compound và các dịch vụ khác. Mục đích của nó là tối ưu hóa việc cho vay bằng token bằng cách tìm kiếm các dịch vụ cho vay có lợi nhất dựa trên thuật toán. Các khoản tiền sẽ được chuyển thành Token khi gửi, các token này cân bằng lại theo định kỳ để tối đa hóa lợi nhuận.

Yearn.finance rất hữu ích cho những người muốn có một giao thức tự động chọn các chiến lược tốt nhất cho họ.

MakerDAO

Maker là một nền tảng tín dụng phi tập trung hỗ trợ việc tạo ra DAI, một đồng tiền ổn định được gắn với giá trị của USD theo thuật toán. Bất kỳ ai cũng có thể mở Maker Vault, nơi họ gửi các tài sản thế chấp, chẳng hạn như ETH, BAT, USDC hoặc WBTC. Họ có thể tạo DAI dưới dạng nợ dựa trên tài sản thế chấp của mình. Khoản nợ này chịu lãi suất theo thời gian được gọi là phí ổn định – lãi suất này do chủ sở hữu token MKR đặt.

Người khai thác năng suất có thể dùng Maker để tạo ra DAI và sử dụng trong các chiến lược Yield Farming.

Aave

Aave đơn giản là một là một giao thức phi tập trung để cho vay và đi vay. Trong đó, lãi suất được điều chỉnh theo thuật toán, dựa trên các điều kiện hiện tại của thị trường. Người cho vay nhận được Token để đổi lại cho tiền mà họ bỏ vào. Các token này ngay lập tức kiếm được tiền và lãi kép khi gửi. Ngoài ra, Aave cũng có các chức năng nâng cao khác, chẳng hạn như cho phép thực hiện các khoản vay nhanh.

Là một giao thức cho vay và đi vay phi tập trung, Aave thường được những người khai thác năng suất sử dụng.

Compound

Compound là một thị trường tiền thuật toán cho phép người dùng cho mượn và vay tài sản. Bất kỳ người nào sở hữu Ethereum đều có thể cung cấp tài sản cho nhóm thanh khoản của Compound để nhận phần thưởng ngay lập tức – tức lãi kép. Tỷ giá được điều chỉnh theo thuật toán dựa trên tương quan cung – cầu.

Compound được xem là một trong những giao thức cốt lõi của hệ sinh thái canh tác năng suất.

Curve

Curve Finance là một giao thức trao đổi phi tập trung được thiết kế để hoán đổi Stablecoin một cách hiệu quả. Không giống như các giao thức tương tự khác như Uniswap, Curve cho phép thực hiện các giao dịch hoán đổi Stablecoin có giá trị lớn với mức trượt giá tương đối thấp.

Như bạn có thể tưởng tượng, do sự phong phú của các Stablecoin trong bối cảnh canh tác năng suất, các cơ chế Curve là một phần quan trọng của cơ sở hạ tầng.

Uniswap

Uniswap là một giao thức trao đổi phi tập trung (DEX) cho phép các nhà giao dịch hoán đổi token mà không cần bất kỳ một bên thứ ba nào. Các nhà cung cấp thanh khoản sẽ đặt cọc một giá trị tương đương của hai token để tạo nên thị trường. Sau đó, các nhà giao dịch có thể mượn token từ nhóm thanh khoản đó. Các nhà cung cấp thanh khoản sẽ được thu phí nếu có giao dịch xảy ra trong bể của họ.

Uniswap là một trong những nền tảng phổ biến nhất để hoán đổi token không cần tin cậy do tính chất không ma sát của nó. Điều này có thể có nhiều lợi ích cho các chiến lược Yield Farming.

Balancer

Balancer là một giao thức thanh khoản, nó khá tương đồng với Uniswap và Curve. Điểm khác biệt chính là Balancer cho phép phân bổ token tùy chỉnh. Việc này giúp các nhà cung cấp thanh khoản tạo các quỹ Balancer tùy chỉnh thay vì phân bổ 50/50 theo yêu cầu của Uniswap. Cũng giống như ở Uniswap, các các nhà cung cấp thanh khoản kiếm được phí từ các giao dịch xảy ra trong cơ chế thanh khoản chung của họ.

Do tính linh hoạt mà nó mang lại cho việc tạo cơ chế thanh khoản chung, Balancer là một đổi mới quan trọng cho các chiến lược khai thác năng suất.

Các rủi ro cần lưu ý của Yield Farming

Việc khai thác lợi suất không hề dễ dàng như nhiều người tưởng tượng. Nếu bạn không thành thạo, bạn có thể sẽ mất tiền thay vì kiếm được lợi nhuận.

Rủi ro đầu tiên của việc khai thác lợi suất là hợp đồng thông minh. Do bản chất của DeFi, nhiều giao thức được phát triển bởi các nhóm nhỏ, có ngân sách hạn chế. Điều này làm cho hợp đồng có nhiều nguy cơ bị lỗi.

Trong trường hợp người dùng sử dụng các giao thức lớn, đã được kiểm tra bởi các công ty kiểm toán, các lỗ hổng và lỗi vẫn được phát hiện tìm thấy. Do tính chất không thay đổi được vốn có của công nghệ Blockchain, người dùng có thể bị mất tiền oan. Vì vậy, bạn cần phải tính đến điều này khi tiền của mình bị lock trong các hợp đồng thông minh.

Ngoài ra, một trong những ưu điểm lớn nhất của DeFi cũng lại là một trong những rủi ro lớn nhất của nó. Đó là khả năng kết hợp. Hãy xem nó sẽ ảnh hưởng thế nào đến Yield Farming.

Chúng ta biết rằng các giao thức DeFi không được cần cấp quyền và có thể tích hợp một cách liền mạch với nhau. Điều này có nghĩa là toàn bộ hệ sinh thái DeFi phụ thuộc vào từng khối thành phần tạo nên nó.

Tại sao đây là một rủi ro? Vì nếu chỉ một trong các khối thành phần không hoạt động như dự kiến, toàn bộ hệ sinh thái Defi đó sẽ bị ảnh hưởng. Đây là điều có thể tạo ra rủi ro lớn nhất đối với những người canh tác năng suất và quỹ thanh khoản. Bạn không chỉ phải tin tưởng vào giao thức bạn gửi tiền của mình mà còn phải tin tưởng tất cả các giao thức khác mà nó kết hợp cùng.

Tổng kết

Mặc dù lợi nhuận trong ngắn hạn mà Yield Farming đem lại là rất hấp dẫn. Nhưng để nó không chỉ là một xu hướng ngắn hạn, những nhà phát triển DeFi cần đem đến cho sản phẩm của mình những lợi ích thực tế gắn liền với đời sống hơn nữa.

Lúc đó, chúng ta mới có thể thấy Yield Farming không chỉ trong khuôn khổ tiền mã hóa mà còn len lỏi cả vào tài chính truyền thống trong tương lai.