10 điều bạn nên biết khi tham gia vào thị trường tiền mã hóa

Giữa sự xuất hiện của Dogecoin trên truyền hình tại Hoa Kỳ và sự chấp nhận ngày càng tăng của Bitcoin trên Phố Wall, tiền mã hóa đang trở nên phổ biến hơn bao giờ hết. Việc giá cả tăng một cách phi mã chắc chắn rất hấp dẫn đối với những người mới tham gia vào thị trường này. Tuy nhiên, họ cũng nên nhận thức được rủi ro trước khi tham gia để tránh không biến mình trở thành những nạn nhân bất đắc dĩ.

Nếu bạn chỉ mới bắt đầu chú ý đến tiền mã hóa và đang phân vân có nên đầu tư hay không, thì đây là 10 điều bạn cần biết trước khi mua bất cứ đồng coin nào nhé. 

Đừng đầu tư nhiều hơn số tiền bạn có thể để mất

Tiền mã hóa có rủi ro cao hơn nhiều so với các khoản đầu tư khác. Lấy đồng Bitcoin làm ví dụ. Giá Bitcoin đã tăng hơn 74.000 % so với thời điểm tháng 7/2013. Hơn nữa, việc nó không chịu sự kiểm soát của bất kỳ bên thứ ba nào về cơ bản cũng tồn tại những rủi ro nhất định. Giá của chúng thì luôn dao động dữ dội tính theo phút. Có thể lúc bạn mua giá đang trên đà tăng mạnh nhưng ngay sau đó nó có thể mất đến phân nửa giá trị. Không có ai dự báo được chắc chắn điều gì sẽ xảy ra với nó trong tương lai.

Mỗi một đồng coin có những rủi ro khác nhau và Bitcoin cũng không phải là một ngoại lệ. Nó hơn các đồng tiền khác ở chỗ nó đã tồn tại được hơn 1 thập kỷ và ít có khả năng biến động hơn so với các đồng tiền khác (ví dụ như Dogecoin hay Shiba Inu thời gian gần đây chẳng hạn). Nhưng nó cũng không phải là không có rủi ro. Vậy nên, bạn hãy đầu tư bằng các khoản tiền nhàn rỗi mà bạn xác định rằng trong trường hợp rủi ro khoản tiền đó bị mất đi bạn cũng không bị ảnh hưởng quá nhiều đến cuộc sống. Tuyệt đối đừng nên đầu tư bằng các khoản tiền tiết kiệm cả đời của bạn vào bất cứ dự án hoặc đồng coin nào.

Nghiên cứu kỹ lưỡng trước khi đầu tư

Trước khi bạn đầu tư một số tiền đáng kể vào bất kỳ đồng coin nào, hãy dành thời gian để nghiên cứu công nghệ của nó, để từ đó hiểu được giá trị và rủi ro mà nó có thể mang lại. Internet phát triển, bạn có thể tìm kiếm và có được thông tin từ nhiều nguồn khác nhau. Blog của Coinvn cũng là một gợi ý hoàn hảo cho bạn để bắt đầu. Ngoài ra, bạn có thể lướt qua một dạo các diễn đàn hay nghe các chương trình podcast để có thêm thông tin về đồng coin. Nói chung, bất cứ thứ gì bạn thấy có thể mang lại cho bạn những nguồn thông tin hữu ích và kịp thời từ thị trường này.

Bạn có thể tham gia các buổi chia sẻ online/offline về thị trường Crypto. Hãy đặt nhiều câu hỏi để giúp bạn giải đáp các điều bạn thắc mắc. Hãy tham khảo thêm góc nhìn từ nhiều người khác nhau để có cái nhìn và nhận định đa chiều về thị trường. Làm như vậy sẽ giúp bạn càng hiểu rõ dự án nhiều hơn.

Chống lại sự FOMO

Đừng tham gia đầu tư chỉ vì bạn nhìn thấy người khác có thể kiếm được nhiều tiền một cách dễ dàng từ thị trường này. Tâm lý sợ bỏ lỡ một điều gì đó (FOMO) sẽ khiến bạn dễ dàng phải trả giá. Bạn cần nghiên cứu và học cách chống lại tâm lý FOMO này bên trong con người mình.

Lấy sự tăng giá gần đây của đồng Dogecoin làm ví dụ. Có thời điểm giá của 1 DOGE đã vượt ngưỡng 0,7 USD. Bạn theo dõi, thấy giá tăng hàng giờ trong nhiều ngày liền, bạn bè của bạn cũng đều tham gia mua nó. Vậy là bạn nghĩ là nó sẽ còn tiếp tục tăng nữa. Không cần hiểu biết hay phân tích gì, bạn liều mình lao vào và mua cho mình một lượng lớn với hi vọng giá lên cao và bạn thu được lợi nhuận lớn. Không may mắn, giá sau đó sụt giảm phân nửa giá trị và khoản đầu tư của bạn bị lỗ.

Đừng quên là mọi đồng tiền đều có thể có những người bơm tiền đứng sau nó, thậm chí cả Bitcoin. Vậy nên hãy tự mình suy nghĩ và đánh giá từng trường hợp để có một khoản đầu tư xứng đáng.

Cơ hội luôn song hành với rủi ro

Dự án nào khi ra mắt cũng đều tuyên bố và hứa hẹn dự án của họ sẽ giúp giải quyết các vấn đề của mạng lưới trước đó, mang lại trải nghiệm tối ưu hơn cho người dùng. Tuy nhiên, nó có thành sự thực hay không thì chỉ có cách nghiên cứu và theo dõi trên thực tế để ra quyết định.

Thậm chí, một số sàn giao dịch tiền mã hóa cung cấp đòn bẩy (leverage) với tỷ lệ 100x (gấp 100 lần). Nó có nghĩa là bạn có thể vay tới 99% chi phí đầu tư. Ví dụ bạn chỉ có 10 USD nhưng bạn có thể tham gia đầu tư với số vốn lên đến 1.000 USD sau khi vay từ sàn phần còn lại. Đây giống như một con dao hai lưỡi. Nó có thể mang đến cho bạn lợi nhuận khủng nhưng cũng đồng nghĩa với việc tài khoản của bạn cũng bị cháy với tốc độ phi mã. Vậy nên, khi đầu tư bạn cần phải phân tích thật kỹ lưỡng vì không phải điều gì tốt cũng có thể mang lại cho bạn lợi nhuận cao.

Nếu thấy mọi thứ quá hời, đó có thể là một cái bẫy

Bất kỳ thị trường nào cũng luôn có vô số những kẻ lừa đảo, tiền mã hóa cũng vậy. Chỉ vào cuối tuần trước, một số kẻ gian trên Twitter đã lợi dụng sự xuất hiện của Elon Musk trên chương trình truyền hình “Saturday Night Live” để lừa mọi người với một số lượng tiền mã hóa trị giá 100.000 USD bằng một “món quà tặng” không có thật. 

Chúng mạo danh tài khoản Twitter của chương trình hài kịch, hướng dẫn nạn nhân gửi một lượng nhỏ tiền mã hóa để xác minh địa chỉ của họ. Nếu họ làm như vậy họ sẽ nhận lại số tiền gấp 10 lần, đương nhiên đó chỉ là bánh vẽ. Một số nạn nhân lầm tưởng đây là sự thật đã tham gia và làm theo gợi ý. Kết quả là họ bị mất tiền. Vậy nên hãy lưu ý, đôi khi một gợi ý trông có vẻ quá hời rất có thể đó lại là một cái bẫy chuột.

Cẩn thận với việc xác định giá trị của tiền mã hóa

Chỉ vì một đồng coin nào đó đang giao dịch quanh mức 1 USD không có nghĩa là nó rẻ hơn so với Bitcoin ở mức 58.000 USD. Bởi lẽ, không phải tất cả các đồng coin đều được tạo ra như nhau. Có hàng nghìn loại tiền mã hóa khác nhau trên thị trường. Một số tìm cách sao chép lại những gì Bitcoin đã làm. Một số lại cố gắng giải quyết các vấn đề khác mà mạng lưới Blockchain đang gặp phải. Nhưng tựu chung lại, mỗi đồng coin sẽ có một giá trị khác nhau và việc so sánh giữa chúng dường như trở nên khập khiễng.

Việc xác định giá trị của một đồng tiền nên tập trung vào cách thức và lý do tại sao đồng tiền đó được tạo ra? Tiện ích được cho là của nó là gì? Những dự án nào đang làm việc trên nó? Cộng đồng nhà phát triển lớn đến mức nào? Kho lưu trữ trên GitHub (nơi các bản cập nhật cho phần mềm nguồn mở thường được ghi lại) hoạt động ra sao? 

Điều quan trọng đó là mô hình bảo mật đồng coin đang sử dụng là gì? Nó sử dụng bằng chứng công việc (PoW), bằng chứng cổ phần (PoS) hay thứ gì khác? Tỷ lệ hashrate so với các đồng sử dụng PoW khác như thế nào? 

Nếu bạn không cầm key, đó không phải tiền của bạn

Tiền mã hóa ngày nay có giá trị tương đương với các loại tài sản khác như bất động sản hay chứng khoán,… Điều này đồng nghĩa với việc nó có thể bị mất hoặc bị đánh cắp bất cứ khi nào. Đó là lý do tại sao bạn không nên ủy thác các khóa mật mã trong ví tiền kỹ thuật số cho bên thứ ba, chẳng hạn như sàn giao dịch. Bởi vì các công ty này lưu trữ tài sản tập trung và nó có thể bị tấn công bất cứ lúc nào. Thậm chí, trong một số trường hợp chủ sàn có thể bỏ trốn với toàn bộ tiền của nhà đầu tư tại đây.

Tuy nhiên, việc tự bảo vệ các chìa khóa (key), trên một thiết bị phần cứng chuyên dụng hoặc thậm chí là một mảnh giấy với chuỗi số và chữ cái được viết trên đó, có thể là một công việc khó khăn và rất dễ gây rối với nhiều người dùng. Đây là lý do tại sao ngay cả một số nhà đầu tư có kinh nghiệm cũng thích sử dụng dịch vụ giám sát của bên thứ ba chuyên về lĩnh vực này.

Để giảm thiểu rủi ro, hình thức ví đa chữ ký được ra mắt (multi-sign). Hiểu đơn giản là sẽ có nhiều người nắm giữ các key khác nhau của cùng một ví. Và để thực hiện thành công được một giao dịch, sẽ cần sự đồng thuận của tất cả những người nắm giữ key đó. Tuy nhiên, hình thức này phức tạp hơn rất nhiều lần.

Ngoài việc khai thác, trong một số trường hợp rủi ro, các sàn giao dịch có thể ngăn bạn rút tiền bất kỳ lúc nào vì nhiều lý do khác nhau, mặc dù đó là tiền của bạn. Có nhiều vấn đề được đưa ra, nó có thể là khả năng thanh toán hay thậm chí là rắc rối pháp lý. Do đó, nếu bạn không sử dụng các ví riêng mà bạn có toàn quyền kiểm soát không có gì đảm bảo rằng bạn có quyền kiểm soát đối với tiền của mình.

Bạn có thể mua một phần nhỏ của Bitcoin (và hầu hết các loại tiền mã hóa khác)

Bạn không cần phải có một số tiền đủ lớn để mua nguyên cả một đồng coin. Tin vui là bạn có thể mua được một phần nhỏ của đồng coin đấy. Ví dụ bạn có thể mua được lượng Bitcoin chỉ với vài trăm ngàn thay vì phải bỏ ra cả chục ngàn USD để có thể sở hữu được cả 1 BTC.

Như tỷ phú Mark Cuban gần đây đã nói trên truyền hình về việc mua một lượng nhỏ Dogecoin. Ông ta đánh giá rằng nó tốt hơn rất nhiều so với một tờ vé số. Thật không may, ông ấy cũng khuyến khích người xem chi tiền mua mà không đề cập đến tác động của thuế.

Hiểu rõ những hậu quả của thuế

Ở Việt Nam, chúng ta chưa có những quy định rõ ràng trong việc quản lý và đầu tư tiền mã hóa. Tuy nhiên, với những người dùng tại Mỹ, đặc biệt quan trọng ở Hoa Kỳ thì nên chú ý đến vấn đề này. Đầu tiên, Sở Thuế vụ (IRS) xem xét tài sản tiền mã hóa, không phải tiền tệ, cho các mục đích thuế. Kết quả là nếu bạn mua một đồng coin với giá 1 USD và nó tăng gấp đôi giá trị và bạn chi thêm tiền để mua, bạn phải báo cáo khoản lãi vốn đó và trả thuế cho nó. 

Đầu tư bằng cách sử dụng mô hình trung bình giá

Đi ra ngoài, tận hưởng không khí trong lành, tập thể dục và ánh nắng mặt trời và dành thời gian cho gia đình của bạn. Bạn có thể làm tất cả những điều đó trong khi vẫn đang đầu tư vào tiền mã hóa. Thị trường sẽ biến động theo từng ngày, từng giờ, từng phút. Và cách tốt nhất để đầu tư và không bị ám ảnh là gì là sử dụng mô hình trung bình giá dài hạn. Nó có nghĩa là bạn sẽ mua một với một lượng tiền cố định với bất kỳ loại tiền mã hóa nào bạn thích đều đặn (có thể là hàng ngày, hàng tuần, hàng tháng, hàng năm,…) bất chấp tại thời điểm mua đó giá tăng hay giảm.

Nếu bạn có tầm nhìn dài hạn, bạn sẽ không bị áp lực phải bán hoặc tăng vị thế của mình dựa trên các biến động ngắn hạn nếu bạn sử dụng DCA. Và đây là một trong những phương pháp đầu tư đơn giản nhưng mang lại hiệu quả cao mà bạn nên áp dụng.