Những bí ẩn chưa được tiết lộ của vụ thu giữ 3,6 tỷ USD Bitcoin bị đánh cắp

Ngày 08/02, doanh nhân công nghệ Ilya Lichtenstein và vợ của anh là rapper Heather Morgan đã bị bắt giữ với cáo buộc rửa tiền mã hóa và âm mưu lừa đảo Hoa Kỳ. Nếu bị tuyên có tội, cả hai sẽ phải đối mặt với án tù lên đến 20 năm. Theo một số tài liệu pháp lý được công khai thì Bộ Tư pháp (DOJ) đã thu giữ được hơn 94.000 BTC có giá trị lên đến 3,6 tỷ USD và số tiền mã hóa này được xác định là số Bitcoin bị đánh cắp trong vụ hack Bitfinex chấn động năm 2016. 

Khi giải mã vụ việc này, chúng ta sẽ nhận ra rất nhiều bí ẩn mà hiện tại chưa có câu trả lời chính xác.

Tại sao Ilya Lichtenstein và Heather Morgan lại bị bắt vào thời điểm này?

Có thể thấy rằng, hai đối tượng này đã được “tự do” trong gần 6 năm kể từ vụ hack lớn nhất mọi thời đại xảy ra ở Bitfinex với giá trị gần 4 tỷ đô la Mỹ. Có rất nhiều giả thuyết cho rằng họ đã sử dụng những thủ đoạn tinh vi như dùng danh tính giả để tạo tài khoản, tự động hóa các giao dịch và gửi tiền vào hàng nghìn địa chỉ ví khác nhau để không bị phát hiện. Tuy nhiên, cũng có nhiều người đặt ra nghi vấn về việc chính phủ Mỹ đang nỗ lực hơn trong việc truy lùng các đối tượng lừa đảo tiền mã hóa trước khi đưa ra thông báo chính thức về luật điều chỉnh với các đồng tiền này. 

Jim Lee – giám đốc Điều tra Hình sự của IRS đã mô tả kế hoạch của Ilya Lichtenstein và Heather Morgan là “tinh vi, được tính toán cẩn trọng và kỹ lưỡng”. Còn lập trình viên máy tính và nhà phê bình tiền mã hóa Stephen Diehl đã chia sẻ:

“Thay mặt cho những tên tội phạm đang bị cáo buộc, tôi nghĩ rằng toàn bộ mánh khóe của vụ việc này đã bị phơi bày bởi cách tổ chức thông tin của họ.”

Lichtenstein và Morgan có thật sự tham gia chính vào vụ hack Bitfinex năm 2016 không?

Cần nhắc lại rằng Lichtenstein và Morgan không bị bắt vì tội tham gia vào vụ hack Bitfinex năm 2016 mà bị bắt bởi cáo buộc rửa tiền mã hóa và âm mưu lừa đảo Hoa Kỳ. Theo điều tra của các cơ quan thực thi pháp luật thì hơn 2000 tài khoản ví điện tử được lưu trữ trên bộ nhớ đám mây của Lichtenstein có liên quan trực tiếp đến vụ hack Bitfinex. Chính điều này đã đặt ra nghi vấn về việc hai nghi phạm có phải là hacker chính không hay họ có mối quan hệ nào đó với một hacker ẩn danh khác? Câu hỏi này có lẽ sẽ được đưa ra trong quá trình tố tụng sau này. 

Tổ chức nào sẽ nắm giữ số Bitcoin bị tịch thu từ Lichtenstein và Morgan?

Theo thông báo của Bộ Tư pháp thì hơn 94.000 Bitcoin bị thu giữ hiện đang thuộc quyền sở hữu của Chính phủ Hoa Kỳ. Về vấn đề này, phần đông các chuyên gia pháp lý không biết chính xác chính phủ sẽ làm gì với khoản tiền khổng lồ này nhưng họ gần như chắc chắn về việc chính phủ sẽ không hoàn tiền lại cho Bitfinex. 

Thông thường trong các vụ bắt giữ, chính phủ sẽ trả lại tiền cho nạn nhân với điều kiện họ là công dân, doanh nghiệp hợp pháp hoặc là tổ chức ngân hàng. Còn trong trường hợp này, nạn nhân lại là một sàn giao dịch tiền mã hóa nước ngoài có tên Bitfinex. Ngay khi nhận được thông tin, Bitfinex đã ra tuyên bố thiết lập quyền sở hữu đối với hơn 94.000 Bitcoin nói trên nhưng không có căn cứ nào đảm bảo cho việc họ sẽ nhận lại được khoản tiền khổng lồ này.

Khi đối chiếu với các trường hợp gần tương tự trong quá khứ, chúng ta có thể phán đoán xem chính phủ Mỹ sẽ làm gì với 3,6 tỷ USD Bitcoin đang thu giữ. Vào tháng 02/2020, chính phủ Mỹ đã thu về 37 triệu USD khi bán 4.000 BTC bị tịch thu trong các vụ án liên bang, dân sự và hành chính. Hay vào năm 2014, chính phủ đã bán đấu giá 30.000 BTC thu được thì thị trường web đen Silk Road và thu về 19 triệu USD lúc bấy giờ. Có thể thấy, chính phủ Mỹ đang dùng Bitcoin để lôi kéo mọi người cung cấp thông tin về các web đen cũng như những hacker được coi là mối đe dọa của an ninh quốc gia. Xác nhận cho hành động này, Bộ Ngoại giao đã tổ chức chương trình “Phần thưởng công lý” với giá trị lên đến 10 triệu USD cho những người cung cấp thông tin hữu ích. 

Tóm lại, tại thời điểm này, chúng ta chưa thể chắc chắn về bước đi tiếp theo của chính phủ Mỹ. Tuy nhiên, sau vụ việc này, nhiều nhà đầu tư đã trở nên cảnh giác hơn về vấn đề bảo mật khi tham gia vào thị trường tiền mã hóa.