Liệu Evergrande có tạo ra đợt vỡ nợ lây lan kiểu Lehman moment ở Trung Quốc?

Con số tạm thời cần tái cấu trúc là 300 tỷ đô, nhưng sẽ còn bao nhiêu nữa (nhớ Hy Lạp không mấy bạn, sau lần 1 là lần 2, và sau đó là lần… 3, 4, 5).

Vấn đề không phải chỉ là ở Evergrande và hơn 70 nghìn nhà đầu tư mua dự án của Evergrande bị kẹp hàng, mà là mấy chục nghìn công ty bất động sản khác ở cả Trung Quốc, như chúng ta hay hiểu là tác động lây lan.

Concern over Evergrande’s ability to make good on $300 billion of liabilities is spilling into China’s financial markets. Shares of other real estate firms have plunged.

Trong khi bà con chỉ chú ý Evergrande đã có những trường hợp nhỏ hơn đang sập. Ví dụ trường hợp Baoneng Investment với chỉ 31 tỷ đô nợ. Và chính quyền Quảng Châu đang nhảy vào cứu, bơm cho 12 tỷ tiền vốn “đầu tư chiến lược”. Vụ này giống như Evergrande, đang ráng bán tài sản để mà trả nợ, nhưng fire sales thì dân bảo là đang sale off 25% everywhere nên anh muốn tui mua thì sale off 50% đi. Người có tiền không gấp.

Toàn bộ supply chain bị dính vào đợt bán sale off mùa thu này đang được ước tính chiếm khoảng hơn 1/4 qui mô nền kinh tế Trung Quốc. Bà con cứ chém gió Trung Quốc sản xuất tech gì gì, thiệt ra vẫn là bán nhà sống thôi.

Fire sales pummel an already shaky real estate market, squeezing other developers and rippling through a supply chain that accounts for more than a quarter of Chinese economic output.

Bà con đang chú ý đến Evergrande mà không để ý tháng rồi Trung Quốc đã cứu Huarong và vụ đó đã dẫn đến rạn nứt nghiêm trọng trong nội bộ cố vấn của Trung Quốc.

Nay thì Evergrande đặt các lãnh đạo vào thế khó. Huarong qui mô quá lớn và là con ruột, không thể không cứu. Nhưng Evergrande lại là câu chuyện khác.

Nếu như cứu Huarong là vì qui mô phát hành nợ quốc tế, vai trò con ruột cũng như tính chất là cờ đầu của Huarong trong lĩnh vực asset management của Nhà nước, thì Evergrande là con ghẻ ngoài phố. Và cứu Evergrande có thể dẫn đến nhiều ông không tích cực xử lý tài sản mà cứ lăn đùng ra xin cứu.

Nikkei Asia đã cảnh báo vụ này hồi tháng 8 khi Huarong được cứu, cảnh báo Huarong được cứu không có nghĩa là Evergrande sẽ được cứu.

Câu này của Bloomberg chốt hạ vấn đề của Trung Quốc: Đảng Cộng Sản sẽ chấp nhận chịu đau đến đâu. Đặc biệt nhấn mạnh chứ “financial contagion”.

While it’s impossible to know for sure what would happen if Beijing allows Evergrande’s downward spiral to continue unabated, China watchers are gaming out worst-case scenarios as they contemplate how much pain the Communist Party is willing to tolerate. Pressure to intervene is growing as signs of financial contagion increase. 

Nếu lãnh đạo kiên trì bảo như kiểu “dịch lây thế nào được, tháng 8 sẽ dập được dịch”, Trung Quốc có thể mắc sai lầm, để xảy ra Lehman moment thì lãnh đạo đương nhiệm sẽ gánh tội.

Nếu cứu quá tay, thì chính lãnh đạo đương nhiệm cũng bị chỉ trích.

Năm sau Đại hội Đảng, mà nguồn lực của Trung Quốc không phải vô hạn, trong khi số zombie cần cứ thì rất đông. Chọn ai được cứu, ai không được cứu là rất khó. Quan trọng là không biết con zombie nào không cứu nó lăn đùng ra thì lan tràn dịch zombie khắp nơi.

Con zombie Evergrande này không đơn giản ở chỗ là nó dính tùm lum. Ngoài việc nó kẹp 70.000 nhà đầu tư mua nhà, nó có thể kẹp không ít tổ chức nước ngoài mua trái phiếu. Đồng thời với số hàng Evergrande đang có trong tay, nếu quăng ra thị trường bán fire-sale, thị trường bất động sản Trung Quốc sẽ rúng động.

Evergrande is the largest high-yield dollar bond issuer in China, accounting for 16% of outstanding notes, according to Bank of America Corp. analysts. Should the company collapse, that alone would push the default rate on the country’s junk dollar bond market to 14% from 3%, they wrote in a note this month.

While Beijing has become more comfortable with allowing weaker businesses to fail, an uncontrolled spike in offshore funding costs would risk derailing a key source of financing. It could also undermine global confidence in the country’s issuers at a time when Beijing is pushing for larger foreign investor ownership. Yields on China’s junk dollar bonds are nearing 14%, up from about 7.4% in February, according to a Bloomberg index.

“If Evergrande had to dump its inventory onto the market” it would “drag down property prices substantially,” said Hao Hong, chief strategist at Bocom International. 

Quan trọng hơn là, nếu con này chết, không chừng một số ông đang tưởng khỏe mạnh ở Trung, Âu, Mỹ có khi tự nhiên lăn đùng ra. Các ông vay nợ rồi đem qua cho Evergrande vay mà. Và ai cho mấy ông đó vay thì có trời mới biết.

Câu này của Bloomberg độc: quá khứ 2015 chứng minh không phải cứ Bắc Kinh ra cứu là cứu được market dù chính phủ nắm hầu hết ngân hàng và có thể nắm được đủ thứ bên.

Yet a benign outcome is far from assured. Beijing’s bungled stock-market rescue in 2015 showed how difficult it can be for policy makers to control financial outcomes, even in a system where the government runs most of the banks and can exert outsized pressure on creditors, suppliers and other counterparties.

Quan trọng nhất là giờ các lãnh đạo cao nhất của Trung Quốc đến giờ vẫn chưa có chỉ đạo rõ ràng. Theo mình thì lãnh đạo của PBoC hiện cũng không khác gì lính cứu hỏa ở tiền tuyến. Sếp chỉ đạo bây cứ bơm chút nước khống chế lửa thì cứ bơm, chứ cũng không biết next move là gì. Mà có thể lãnh đạo của sếp PBoC cũng chưa biết mình muốn gì. Vì ổng có thể chưa biết ai sẽ là đồng minh hay kẻ thù của mình năm sau.

The People’s Bank of China injected $14 billion of short-term cash into the financial system on Friday in a sign policy makers want to soothe nerves. 

Trong khi đó, vấn đề của Evergrande có thể không chỉ là vấn đề của riêng Trung Quốc.

A correction in China’s property market would not only slow the domestic economy but have global consequences too.

Có thể hiểu là giống như chống dịch, ai cũng nhìn thấy phong tỏa chống dịch thì sẽ chết kinh tế. Nhưng lãnh đạo có những tính toán khác. Nhưng lại tính thiếu là bài toán kinh tế nó có thể ảnh hưởng mấy bài toán khác. Khi giật mình nhìn lại có thể là đã muộn.