Notional Finance là gì? Tìm hiểu về nền tảng cho vay lãi suất cố định

Lãi suất cố định là một trong những vấn đề quan trọng trong DeFi. Notional Finance đã đưa ra giải pháp và sản phẩm của họ. 

6076Total views
Notional Finance la gi? Tim hieu ve nen tang cho vay lai suat co dinh - anh 1

Notional là gì?

Notional.Finance là giao thức được xây dựng trên Ethereum, cho phép vay/cho vay các loại tài sản tiền mã hóa với lãi suất cố định (fixed interest rate) trong một khoảng thời gian cố định thông qua công cụ với tên gọi là fCash.

Lợi ích và hạn chế của lãi suất cố định

Như tên gọi của chúng, lãi suất cố định được thiết lập bởi người cho vay và được người đi vay chấp nhận trong thời hạn của khoản vay. Đối với người đi vay, đây có thể là một lợi ích nếu lãi suất tăng — họ bỏ túi khoản tiết kiệm với lãi suất thấp hơn. 

Nhưng điều này có thể phản tác dụng trong thời kỳ lãi suất cao. Nếu một người đi vay cố định lãi suất cao đối với một khoản thế chấp hoặc một khoản vay và sau đó lãi suất cơ bản giảm xuống, họ có thể sẽ phải trả nhiều hơn số tiền họ phải trả nếu họ có thể hạ lãi suất cho các khoản vay của mình tương ứng. 

Đó là lý do tại sao những người cho vay cũng cung cấp các khoản vay và thế chấp có lãi suất có thể điều chỉnh. Hiện nay, điều này thật tuyệt vời đối với những người đi vay có lãi suất cao và sau đó được hưởng lợi khi chúng giảm xuống. Nhưng nếu họ làm ngược lại – vay nợ với lãi suất thấp – thì lãi suất có thể tăng lên và khiến các khoản vay trở nên đắt đỏ hơn khi trả nợ.

Các thành phần của Notional 

fCash Token

fCash token là các khối xây dựng lên hệ thống Notional. fCash là token có thể chuyển nhượng và đại diện cho yêu cầu về dòng tiền dương hoặc dòng tiền âm tại một thời điểm cụ thể trong tương lai.

2 đặc tính quan trọng của fCash:

  • Có thể đổi lấy một đơn vị tiền tệ
  • Được xác định bằng loại tiền tệ và kỳ hạn

Token fCash luôn được tạo theo cặp tài sản (asset)nợ (liability). Tổng tài sản và nợ phải trả luôn bằng 0 trong hệ thống của Notional.

  • Số dư fCash dương là tài sản, có thể đổi lấy một loại đơn vị tiền tệ khi đáo hạn
  • Số dư fCash âm là nghĩa vụ nợ, bắt buộc chủ sở hữu fCash âm phải cung cấp một loại đơn vị tiền tệ khi đáo hạn

fCash cho phép người dùng di chuyển vốn theo thời gian. Giả sử bạn muốn vay DAI trị giá 10.000 đô la Mỹ từ Notional. Sau khi tính lãi suất, bạn đồng ý thanh toán 10.500 DAI vào một ngày trong tương lai, thường là từ 3 tuần đến một năm đối với stablecoin và tối đa sáu tháng đối với ETH và WBTC. Sau đó, người vay sẽ nhận được hình thức mã hóa của nghĩa vụ nợ đó, được biểu thị bằng -10.500 fCash, tính cho khoản thanh toán trong tương lai đó và có thể quy đổi thành 10.500 DAI vào ngày đáo hạn. 

Đây là lý do tại sao có tiền tố “f” trước Cash, trong đó chênh lệch giá trị giữa DAI và fDAI là lãi suất tích lũy. Nói cách khác, khi người vay ký gửi tài sản thế chấp của họ, họ sẽ tạo ra các mã thông báo fCash, mà người cho vay sẽ nhận được dưới dạng fCash.

Đổi lại, các mã thông báo fCash này có thể được đổi lấy các loại tiền mã hoá khác, chẳng hạn như ETH, WBTC, USDC hoặc DAI. Khi kết thúc, người vay nhận được tài sản họ muốn, ghi nhớ để trả hết vào ngày đáo hạn. Nếu họ không trả được khoản vay, người vay có nguy cơ thanh lý tài sản thế chấp quá mức của họ. Tất nhiên, do tính chất ổn định của chúng, các stablecoin có mức thế chấp quá mức thấp hơn ở mức 120%, trong khi WBTC và ETH có mức thế chấp quá mức ở mức 150%. Ngoài việc hoàn trả khoản vay, người vay có thể gia hạn ngày đáo hạn trong tương lai, được gọi là gia hạn hợp đồng của họ.

Liquidity Pool (LP)

Notional Finance la gi? Tim hieu ve nen tang cho vay lai suat co dinh - anh 2

Notional giúp cho fCash có thể giao dịch trong các liquidity pool được xây dựng theo cơ chế AMM. Một pool thanh khoản sẽ giữ fCash cùng với một loại tiền tệ của nó (ví dụ: DAI và fDAI). Mỗi một pool thanh khoản sẽ đề cấp đến một thời gian đáo hạn. Ví dụ pool DAI/fDAI có thời hạn đáo hạn ngày 20/10/2021 thì pool sẽ giữ fDAI đến 20/10/2021.

Maturity (thời gian đáo hạn)

Các pool thanh khoản sẽ tồn tại ở một thời gian nhất định tùy thuộc vào cài đặt thông số quản trị (governance parameter settings). Ví dụ: pool thanh khoản hàng quý sẽ đáo hạn 03 tháng một lần.

Các nhóm người dùng tham gia Notional

Sẽ có 3 kiểu người dùng chính tham gia gồm:

  1. Lender (những người cho vay)
  2. Borrower (những người đi vay)
  3. Liquidity provider (những người cung cấp thanh khoản)

notional-finance-2

Nguồn: Notional Finance

3 người dùng trên sẽ tham gia vào Notional Finance bằng cách:

  1. Người cung cấp thanh khoản cung cấp DAI và fDAI vào pool, số tiền có thể được vay/cho vay bởi 2 bên
  2. Người cho vay sẽ gửi DAI vào pool và nhận lại fDAI (kèm với một cam kết sẽ được nhận lại một số lượng DAI vào thời điểm tương lai)
  3. Người vay sẽ vay DAI từ pool và gửi fDAI (kèm lời cam kết sẽ trả một lượng DAI cố định trong tương lai)

Cách Notional Finance hoạt động

Cho vay (Lending)

Notional Finance la gi? Tim hieu ve nen tang cho vay lai suat co dinh - anh 3

Người dùng muốn cho vay tài sản của họ với một lãi suất cố định có thể mua fCash.

Ví dụ: Người A có 100 DAI, muốn cho vay trong 3 tháng thì A sẽ mang 100 DAI tới pool DAI/fDAI kỳ hạn 3 tháng và đổi lấy một lượng fDAI. Giả sử lãi suất cố định là 5% trong 3 tháng, A sẽ được pool đổi lại cho 105 fDAI kỳ hạn 3 tháng. Sau 3 tháng, A đổi 105 fDAI này (đang ở dạng số dương) để nhận về 105 DAI.

Đi vay (Borrowing)

Notional Finance la gi? Tim hieu ve nen tang cho vay lai suat co dinh - anh 4

Để vay trên Notional, đầu tiên người dùng cần thế chấp một lượng tài sản nhất định vào hệ thống Notional.

Ví dụ: An có 1 ETH và chưa cần dùng tới, muốn vay DAI mang đi đầu tư một token khác nhưng vẫn hold ETH. An thế chấp 1 ETH này vào Notional và mint ra một cặp fCash có kỳ hạn gồm cặp số dương và số âm. Tác giả ví dụ ở đây là 105 fDAI và -105 fDAI.

Notional Finance la gi? Tim hieu ve nen tang cho vay lai suat co dinh - anh 5

Tiếp theo, để vay DAI, An chỉ cần mang +105 fDAI tới pool fDAI/DAI đổi lấy DAI, giả sử là 100 DAI. Khi đó, portfolio của An tại Notional sẽ còn -105 fDAI. Nếu các bạn chú ý tới ý nghĩa của số dư âm sẽ hiểu An mặc định còn một nghĩa vụ trả nợ khi đáo hạn. Tới thời điểm đáo hạn, An phải mang 105 DAI thanh toán cho Notional, nếu không số tiền thế chấp sẽ được dùng để trả nợ (là 1 ETH ban đầu).

Cung cấp thanh khoản (Providing Liquidity)

Những người cung cấp thanh khoản trên Notional sẽ đóng góp một lượng tiền và fCash vào các liquidity pool và nhận lại một phần phí khi người vay/cho vay thực hiện giao dịch tiền tệ/fCash tại pool.

Cơ chế cung cấp thanh khoản

Hùng có một lượng tiền là 100 DAI muốn mang đi cung cấp thanh khoản. Hùng sẽ vào Notional mint 1 thêm 1 cặp gồm -105 fDAI và +105 fDAI với kỳ hạn đáo hạn nhất định.

Sau đó, Hùng sẽ thêm thanh khoản 100 DAI và +105 fDAI vào pool DAI/fDAI, nhận lại Liquidity Token (LT). Khi đó, portfolio của Hùng gồm LT và -105 fDAI có kỳ hạn.

Liquidity Token tại Notional hoàn toàn tương tự LP Token mà các bạn nhận được khi cung cấp thanh khoản trên Uniswap hay các nền tảng khác. Nó sẽ có ý nghĩa đại diện cho phần vốn mà các bạn đã cung cấp vào pool.

nTokens và cTokens của Notional

Một cách khác để cung cấp tính thanh khoản là thông qua nTokens. Khi người cho vay cung cấp thanh khoản vào nhóm thanh khoản, họ sẽ nhận được nTokens dưới dạng tài sản ERC-20. Chúng đại diện cho các kỳ hạn được mã hóa cho tiền điện tử được ký gửi, có thể quy đổi thành “ một phần trong tổng thanh khoản của Notional bằng một loại tiền tệ nhất định trên tất cả các kỳ hạn đang hoạt động .”

Ví dụ: Nếu LP cung cấp DAI stablecoin vào nhóm thanh khoản, họ sẽ nhận được nDAI. Tương tự như vậy, đối với nETH và nUSDC.

Bản thân nTokens có thể được sử dụng làm tài sản thế chấp để vay. Hơn nữa, các LP kiếm được thu nhập thụ động với nToken của họ chỉ bằng cách nắm giữ chúng, dựa trên phí giao dịch (khi mọi người mượn tài sản của họ), dựa trên lãi suất fCash và khi nhận được các ưu đãi của NOTE.

Có nguồn gốc từ giao thức Compound, cTokens tích hợp đáng chú ý dưới dạng tài sản sinh lãi. Do đó, chúng tăng lợi nhuận cho các nhà cung cấp thanh khoản theo cách tương tự như nTokens. Trong Notional V1, chỉ fCash được sử dụng làm tài sản thanh toán. 

Notional Finance la gi? Tim hieu ve nen tang cho vay lai suat co dinh - anh 6
Nguồn: Notional Finance

Điều này đã thay đổi trong V2, trong đó cToken, chẳng hạn như cUSDC hoặc cDAI, đại diện cho việc thanh toán khi đáo hạn. Sự phân chia này cho phép Notional tăng lợi nhuận LP khi họ gửi cTokens vào nhóm thanh khoản thay vì tiền tệ cơ bản.

Tương tự như vậy, cToken cho phép các khoản vay có lãi suất cố định tích lũy tỷ lệ cToken thay đổi ngay khi đáo hạn.

Động lực doanh thu

Cách tính PnL của những người cung cấp thanh khoản sẽ dựa trên công thức:

PnL = tài sản tại thời điểm tính – tài sản ban đầu

Các bạn có thể tham khảo cách tính doanh thu demo tại đây:

Notional Finance la gi? Tim hieu ve nen tang cho vay lai suat co dinh - anh 7

Như vậy, lợi nhuận của việc cung cấp thanh khoản trên Notional sẽ đến từ 2 nguồn chính:

  1. Phí giao dịch
  2. Sự thay đổi về giá trị nắm giữ ròng của các nhà cung cấp thanh khoản (LP fCash Position)

Đối với phí giao dịch, các bạn có thể hiểu đơn giản là càng nhiều hoạt động vay và cho vay diễn ra tại Pool => càng nhiều giao dịch DAI/fDAI => phí thu được càng nhiều.

Về vị thế nắm giữ, bạn có thể xem lại bảng phía trên để nhận thấy sự tác động của nó tới PnL của các người cung cấp thanh khoản.

Sự khác biệt duy nhất giữa Notional AMM và các AMM như Uniswap là pool trên Notional có tỉ lệ biến động giá thấp hơn rất nhiều các cặp Pool trên Uniswap => hạn chế tối đa việc xảy ra Impermanent Loss (tổn thất vô thường).

Sự phát triển của Notional Finance

Notional Fiance đã trải qua giai đoạn phát triển khá ấn tượng với sự tăng trưởng đột biến về Total Value Locked (TVL). Các bạn có thể theo dõi thông số tại hình dưới đây:

notional-finance-7

Nguồn: DefiPulse

Từ tháng 11/2020 đến nay, TVL của Notional đã tăng từ khoảng 100.000 USD đến hơn 15 triệu USD, tương đương tốc độ tăng trưởng khoảng 150 lần. Đây là một con số rất khủng khiếp chỉ trong vòng 7 tháng.

Hiện tại, các mức lãi suất cố định trên Notional dao động từ hơn 5% đến khoảng 7% tùy kỳ hạn. Theo tác giả, đây là lãi suất cố định khá ấn tượng để thu hút người dùng vay tiền vì trên thực tế nếu sử dụng vốn vay hiệu quả, việc các bạn có thể kiếm được lợi nhuận hơn mức lãi phải trả là hoàn toàn khả thi.

Khi hoạt động vay tăng mạnh => các giao dịch trong pool tăng => lợi ích của người cho vay và cả người cung cấp thanh khoản tăng => tạo sự phát triển cho nền tảng.

Tiềm năng trong tương lai

Dựa trên các phân tích ở trên, các bạn có thể thấy cơ chế Notional Finance hoạt động rất thú vị với cơ chế kết hợp giữa các Liquidity Pool, Maturity và fCash. Cơ chế này góp phần duy trì lãi suất cố định và vận hành giao thức một cách trơn tru, vừa đảm bảo lợi ích của người vay/người cho vay, đồng thời vẫn tạo ra doanh thu cho dự án và các nhà cung cấp thanh khỏan.

  • Notional Finance đã xây dựng được giao thức gần như một ngân hàng ở đời thực.

Điều này vô cùng có ý nghĩa trong bối cảnh nhiều tổ chức, cá nhân còn rất e ngại sự biến động nhanh và mạnh của thị trường tiền mã hóa. Tác giả tin rằng Notional Finance sẽ còn tiếp tục phát triển, không chỉ với tư cách một nền tảng cho vay lãi suất cố định, mà còn là cầu nối giữa thị trường lending/borrowing crypto và đời thực.

Kết luận

Lãi suất cố định là một trong những vấn đề quan trọng trong DeFi. Notional Finance đã đưa ra giải pháp và sản phẩm của họ. 

Teddy Woodward và Jeff Wu đã hình thành Notional Finance vào tháng 11 năm 2019 tại một sự kiện hackathon ở San Francisco. Vào tháng 1 năm 2020, họ đã khởi chạy dự án trên Ethereum. Tính đến tháng 4 năm 2021, họ đã huy động được 11,3 triệu đô la Mỹ qua ba vòng cấp vốn, chủ yếu được cung cấp bởi Pantera Capital, Polychain và Coinbase Ventures.

Vì vậy, các bạn có thể thử trải nghiệm nền tảng để có cơ hội nhận được retroactive nếu có nhé.

notional-finance-8

Đối tác chính của Notional Finance

Ngoài ra, vì là một ngách mới phát triển, các bạn cũng có thể tự tìm hiểu thêm nhiều giải pháp và dự án khác để nắm bắt cơ hội đầu tư tốt nhất.