Gas Fee là gì? Tìm hiểu cách tính phí Gas một cách chi tiết

Tổng quan về gas fee

Gas là gì?

Gas là một đơn vị đặc biệt được sử dụng để đo lường năng lượng cần dùng để thực hiện một giao dịch trong thị trường tiền mã hóa, cụ thể ở đây là tài nguyên tính toán mà một nhiệm vụ nhất định yêu cầu. Có thể nói, gas được coi như nhiên liệu của blockchain.

Gas fee là gì?

Mọi giao dịch thanh toán trên blockchain Ethereum đều tiêu tốn khả năng tài nguyên tính toán của máy ảo Ethereum (EVM), vì vậy bạn cần trả phí cho các thợ đào để họ có động lực chạy những thiết bị mining nhằm xác định khoản thanh toán mà bạn giao dịch. Gas fee là một phương pháp thống kê được sử dụng để theo dõi ngân sách (tính bằng ETH) mà bạn phải bỏ ra để thanh toán cho một giao dịch. 

Mỗi giao dịch thanh toán khác nhau có mức độ phức tạp. Cụ thể, nếu cần nhiều tài nguyên tính toán thì phí gas sẽ cao hơn so với các hoạt động cần ít tài nguyên hơn. So với những thanh toán trên những sàn giao dịch DEX như Uniswap, thanh toán giao dịch gửi ETH hoặc token ERC20 sẽ rẻ hơn.

Phân biệt gas limit và gas price

Gas limit là gì?

Gas limit đề cập đến lượng gas tối đa mà các trader sẽ chi trả khi thực hiện giao dịch hoặc chức năng của blockchain. Có nghĩa là, nếu các trader đặt gas limit thấp hơn số gas cần thiết để thực hiện một giao dịch thì giao dịch đó sẽ không thể thành công, dẫn tới việc bị mất toàn bộ số gas fee sử dụng trong giao dịch này. Vì vậy, gas limit hoạt động như một cơ chế để ngăn các khoản chi phí quá cao khi bị nhầm lẫn hoặc lỗi của hợp đồng thông minh, khiến các trader bị lãng phí tiền.

Tùy vào thời gian và hình thức giao dịch, giá trị của gas limit có thể thay đổi theo. Một số ví tiền mã hóa và sàn giao dịch có tính năng thiết lập gas limit tự động. Tuy nhiên trong một số trường hợp, các trader cũng có thể điều chỉnh nó một cách thủ công tùy vào nhu cầu của họ.

Gas price là gì?

Gas price là khoản phí mà trader chi trả cho mỗi đơn vị gas. Thông thường các blockchain hiện nay sử dụng cơ chế đấu giá để quản lý và ưu tiên giao dịch nào sẽ được xử lý trước. Các validator/miner sẽ ưu tiên các giao dịch có gas price cao nhất, sau đó xử lý các giao dịch này theo thứ tự giảm dần.

Gas price đảm bảo tính cạnh tranh lành mạnh và tăng hệ thống bảo mật cho blockchain thông qua cách ban hành cơ chế thị trường công bằng và khuyến khích nhiều thực thể tham gia vào việc cung cấp sức mạnh tính toán cho mạng lưới hơn. Do đó, khi bạn muốn xác thực giao dịch của mình nhanh chóng, bạn nên trả gas price cao hơn để các validator/miner ưu tiên xác minh giao dịch của bạn trước những người khác. Đặc biệt, nếu gas price thấp quá sẽ xảy ra rủi ro vì các giao dịch cần nhiều thời gian để được xác nhận, thậm chí là thất bại vì các validator/miner sẽ không có động cơ nào để xác thực nó.

Gas price được tính bằng Gwei bằng 0,000000001 ETH. Ví dụ với một giao dịch cơ bản có giá 10 Gwei thì tốn: 21.000 gas x 0,00000001 ETH = 0,00021 ETH.

Nói một cách dễ hiểu hơn, gas limit được ví như số lít xăng mà bạn muốn đổ tối đa cho xe của mình và gas price là giá của mỗi lít xăng đó.

Các mẹo giảm gas fee

Hãy kiểm tra gas fee trung bình tại thời điểm mà bạn giao dịch

Các trader có thể kiểm tra gas price trung bình của blockchain Ethereum tại etherscan.io. Đặt gas price thấp sẽ giúp bạn tiết kiệm ngân sách, còn đặt gas fee mức cao sẽ giúp thanh toán giao dịch nhanh chóng hơn.

Hoãn giao dịch nếu gas fee đang quá cao

Tạm hoãn giao dịch khi thời gian gas price lên cao để tiết kiệm ngân sách, giá gas sẽ dao động theo nhu yếu thanh toán giao dịch của mạng lưới nên không phải thời gian nào trong ngày cũng cao như vậy.

Chỉnh sửa gas limit nếu cần thiết

Mặc dù chỉnh gas limit không làm thay đổi gas fee mà các trader phải trả khi giao dịch. Tuy nhiên, khi đặt gas limit cao có thể khiến số gas fee ước tính cao hơn, dẫn đến việc có thể trader không thanh toán giao dịch. 

Ví dụ, bạn có 0,01 ETH trong tài khoản nhưng thanh toán giao dịch lại nhu yếu 0,012 ETH do gas limit lên tới 500.000. Hãy chỉnh gas limit giảm xuống một chút vì thường giao dịch thanh toán sẽ không tiêu thụ hết số gas limit ước tính ban đầu. Tuy nhiên, các trader cũng nên lưu ý nếu thanh toán giao dịch tiêu thụ quá số gas thì nó sẽ không thành công.

Đừng nhầm lẫn gas price với số ETH bạn muốn chuyển

Do gas price có thể đặt bao nhiêu tùy thuộc vào bạn nên nếu nhầm lẫn, bạn có thể mất một số ít tiền khổng lồ khi điền nhầm gas price thay vì số ETH bạn muốn chuyển đến cho người mua. Hãy luôn kiểm tra kỹ những thanh toán giao dịch trước khi chuyển. Blockchain sẽ không hoàn trả bất kỳ thanh toán nhầm lẫn nào của bạn.

Lý do cần phải có gas fee?

Gas fee tồn tại với một số ý nghĩa sau:

Ngăn spam giao dịch.

Nếu giao dịch là miễn phí, rất có thể nhiều kẻ xấu sẽ spam giao dịch làm nghẽn blockchain không thể sử dụng được. Vì thế, phí gas có thể ngăn cản các cuộc tấn công spam quy mô lớn.

Trả phí cho các miner.

Có các miner xác minh giao dịch thì Ethereum mới có thể tồn tại, vì thế nên gas fee sẽ được dùng như phần thưởng trả cho công sức làm việc của họ.

Tạo giá trị cho ETH trong hệ sinh thái

Vì ETH được dùng để trả phí nên bắt buộc những người hoạt động giải trí trên blockchain phải mua ETH. Điều này giúp tạo động lực tăng giá cho ETH và duy trì hệ sinh thái.

Cách tính phí gas

Phí gas trên blockchain

Phí gas trên các blockchain khi giao dịch trên blockchain nào sẽ được tính bằng coin của blockchain đó. Mỗi blockchain đều khác nhau nên gas fee cũng được tính bằng những đơn vị khác nhau. Có nghĩa là khi các trader thực hiện giao dịch hay muốn chuyển token ở blockchain nào thì sẽ dùng chính đồng coin gốc của blockchain đó để thanh toán gas fee. Cụ thể:

• Giao dịch trên Ethereum: Mua, bán, lưu trữ token ERC20 như ETH, USDT ERC20… thì sẽ trả gas fee bằng ETH (đồng Ether).
• Giao dịch trên blockchain Bitcoin, các trader cần trả gas fee bằng BTC.
• Giao dịch trên Binance Smart Chain thì trả gas fee bằng BNB (đồng Binance coin).

Phí gas của BTC được tính như thế nào?

Tại blockchain Bitcoin, quá trình xác thực giao dịch để tạo ra một block mới, các miner sẽ nhận được phí giao dịch. Các giao dịch chưa được xác thực gọi là mempool (memory pool). Nếu người dùng trả phí hợp lý, các miner sẽ ưu tiên các giao dịch gửi BTC trước.

Trong một số trường hợp, các ví cho phép người dùng đặt phí giao dịch theo cách thủ công. Có nghĩa là người dùng có thể gửi BTC mà không mất phí, nhưng các thợ đào có thể sẽ bỏ qua các giao dịch này và chúng sẽ không được xác thực. Phí giao dịch Bitcoin sẽ phụ thuộc vào kích thước của giao dịch (đơn vị byte) chứ nó không quan tâm số tiền mà bạn gửi đi.

Phí giao dịch Binance Chain được tính như thế nào?

Chi phí được tính bằng BNB sẽ được áp dụng tùy vào tác vụ mà người dùng muốn thực hiện. Phí gửi BNB và phí giao dịch trên sàn giao dịch phi tập trung Binance DEX là không giống nhau. Hơn nữa, người dùng cần lưu ý, tổng chi phí cho một giao dịch, tăng hoặc giảm, vẫn có thể phụ thuộc vào giá thị trường của BNB. 

Người dùng chỉ có thể dùng BNB để trả phí khi thực hiện di chuyển tiền không liên quan đến giao dịch mua và bán, ví dụ như rút hoặc là gửi BNB vào ví. Còn lại, chi phí thực hiện hoạt động giao dịch trên Binance DEX sẽ được tính bằng token mà người dùng giao dịch, nhưng họ sẽ được chiết khấu khi thanh toán phí giao dịch bằng BNB. Điều này khuyến khích người dùng sử dụng BNB và tạo ra một cộng đồng người dùng sử dụng đồng tiền này.

Phí giao dịch Ethereum được tính như thế nào?

Phí giao dịch Ethereum được đo bằng công suất điện toán cần có để thực hiện một giao dịch. Lượng gas cần thiết cho một giao dịch thì ít khi thay đổi, nhưng giá gas có thể tăng hoặc giảm. Giá gas này có ảnh hưởng trực tiếp đến lưu lượng mạng. Nếu người dùng trả gas fee cao hơn, các miner có thể sẽ ưu tiên cho giao dịch đó.

Có thể hiểu tổng phí gas tức là các khoản thanh toán để đổi lấy năng lượng điện toán cần thiết, cộng với chi phí để xử lý các giao dịch nhanh hơn. Hãy cân nhắc lượng gas limit để xác định mức giá tối đa mà bạn phải trả cho một giao dịch hoặc tác vụ nào đó trên Ethereum.

Phí giao dịch Binance Smart Chain được tính như thế nào?

Là một blockchain được xây dựng bởi Binance, Binance Smart Chain (BSC) chạy song song với Binance Chain, có nghĩa là hai mạng lưới này hoàn toàn riêng biệt. BNB chạy trên Binance Chain là token BEP-2 thì BNB trên BSC là token BEP-20.

Mạng lưới BSC dùng cơ chế đồng thuận Proof of Authority (bằng chứng ủy quyền). Validator của mạng lưới BSC cần staking BNB để có thể trở thành người xác thực, sau khi xác thực thành công một block, họ cũng sẽ nhận được phí giao dịch của các giao dịch trong block đó.

Tại Binance Smart Chain, mạng lưới này cho phép tạo ra các hợp đồng thông minh với nhiều ưu điểm và tùy chỉnh hơn. Hệ thống tính phí giao dịch của BSC khá giống với Ethereum. Trong đó, phí giao dịch được tính bằng sức mạnh điện toán cần thiết để thực hiện các giao dịch hoặc thực hiện hợp đồng thông minh.

Cơ cấu chi phí BSC rất giống với cơ cấu chi phí trên Ethereum. Phí giao dịch được biểu thị bằng Gwei – một mệnh giá nhỏ của BNB, tương đương 0,000000001 BNB. Người dùng có thể đặt gas fee cao để giao dịch của họ được ưu tiên khi thêm vào block. 

Ở ví dụ dưới đây, giá gas là 10 Gwei. Lưu ý, giới hạn gas đã được đặt thành 622.732 Gwei, nhưng thực tế thì số gas được sử dụng chỉ là 352.755 (52,31%) Với số Gwei đã được sử dụng trong giao dịch này, phí giao dịch thực tế là 0,00325755 BNB (khoảng 1 USD).

Tổng kết

Khi tham gia vào thị trường tiền mã hóa, tìm hiểu về gas fee và biết cách phân biệt giữa gas price và gas limit là điều rất quan trọng. Để có thể biết cách tiết kiệm phí gas và sử dụng nó một cách hợp lý, giúp tối ưu lợi nhuận và tránh việc lãng phí coin.

Hy vọng qua bài viết mà Coinvn cung cấp, bạn đã hiểu rõ hơn về gas fee và các thuật ngữ liên quan. Chúc bạn thành công trong thị trường đầy biến động này.