Hé lộ nguyên nhân các dự án khởi nghiệp Web3 bùng nổ

Web3 là gì?

Ngay từ đầu, việc giải thích điều gì tạo nên một startup Web3 cũng không hề đơn giản. Nhà đầu tư Web3 hàng đầu A16Z mô tả Web3 là “mạng internet thuộc sở hữu của những người xây dựng và người dùng, được phối hợp với các token”. Đồng sáng lập Ethereum, Gavin Wood, người đã đặt ra thuật ngữ Web3 mô tả nó là “một tầm nhìn thay thế về web, nơi các dịch vụ mà chúng ta sử dụng hoàn toàn là những thuật toán được lưu trữ bởi mọi người”. 

Web3 còn được gọi là “siêu tài chính hóa toàn bộ sự tồn tại của con người” và là nơi “mọi sản phẩm đồng thời là một cơ hội đầu tư”. Đây là những định nghĩa tương đối trừu tượng về Web3.

Đây là một định nghĩa đơn giản hơn: Một dự án Web3 tương tác với dữ liệu được lưu trữ trên blockchain. Chẳng hạn đọc dữ liệu từ Ethereum thông qua nhà cung cấp RPC? Bạn là một công ty Web3. Gửi một giao dịch trên mạng Solana? Web3. Blockchain, sổ cái thông tin được chia sẻ công khai, là các khối xây dựng dữ liệu của Web3. Nếu bạn sử dụng bất kỳ dữ liệu nào trong số này ở sản phẩm của mình, thì bạn cũng là một phần của Web3.

Nở rộ các công ty khởi nghiệp Web3

Tuần này, Pitchbook đã công bố báo cáo chỉ số công nghệ mới nổi (ETI) mới nhất của họ. Báo cáo này theo dõi hoạt động đầu tư giai đoạn đầu giữa các công ty đầu tư mạo hiểm thành công nhất thế giới để “đánh giá lĩnh vực công nghệ nào đang thu hút sự chú ý của các nhà đầu tư mạo hiểm”. Trong Quý 3, lĩnh vực nhận được số tiền đầu tư lớn nhất theo báo cáo của ETI là Web3 với gần 900 triệu đô la Mỹ. Con số này dẫn đầu tất cả các nhóm ngành chính bao gồm: Công nghệ tài chính, công nghệ sinh học, bảo mật, thương mại điện tử, gaming…

Quý 3 không phải là lần đầu tiên Web3 đứng đầu báo cáo của ETI. Trên thực tế, Web3 đã dẫn đầu bảng xếp hạng ETI trong 5 Quý liên tiếp. Trong 12 tháng qua, đã có hơn 6,5 tỷ USD vốn ETI được đầu tư vào Web3, cao hơn gấp đôi so với danh mục Fintech đứng thứ 2 với chỉ 2,7 tỷ USD.

Ngay cả với tất cả những thách thức đang diễn ra đối với tiền mã mã hóa, vốn đã chứng kiến mức vốn hóa thị trường kết hợp giảm 2/3 kể từ tháng 11 năm ngoái, sự quan tâm đầu tư vào lĩnh vực này vẫn mạnh hơn các ngành khác. Tại sao? Lý do là vì các doanh nhân vẫn muốn khởi nghiệp trong lĩnh vực Web3.

Điều gì khiến Web3 trở nên thu hút

Tất cả các sản phẩm tiêu dùng đều cần dữ liệu. Nếu bạn đang xây dựng một trang web khám phá nhà hàng, bạn cần đánh giá. Nếu bạn đang xây dựng ứng dụng mua sắm, bạn cần có danh mục sản phẩm. Nếu bạn đang xây dựng một dịch vụ chia sẻ ảnh, nhạc hoặc video, thì bạn cần có ảnh, nhạc hoặc video. Chắc chắn bạn có thể yêu cầu người dùng tạo dữ liệu đó cho bạn. Xét một cách tổng quan, người dùng tạo dữ liệu là nguyên lý cốt lõi của Web2. Tuy nhiên, phải cần rất nhiều người dùng để tạo ra một lượng dữ liệu hữu ích và cho đến lúc đó, trải nghiệm sản phẩm đối với một số ít người dùng ban đầu đó sẽ không đầy đủ. Điều này sau đó sẽ trở thành một trở ngại cho việc thu hút nhiều người dùng hơn. Đối với các doanh nghiệp từ hơn một thập kỷ trước, dữ liệu thường có sẵn trực tuyến. Bạn có thể thu thập dữ liệu (ví dụ: Airbnb thu thập dữ liệu danh sách căn hộ từ Craigslist) hoặc đăng ký nó qua nguồn cấp dữ liệu RSS mà các nhà xuất bản đang phân phối rộng rãi. Các nền tảng như Facebook và Google cũng rất hào phóng với dữ liệu của họ, cung cấp quyền truy cập API mạnh mẽ. Thậm chí đã từng có cả một danh mục sản phẩm được gọi là mashup dựa trên ý tưởng về dữ liệu được chia sẻ có thể kết hợp được.

Thật không may cho các doanh nghiệp ngày nay, dữ liệu không còn dễ dàng truy cập. Hầu hết các trang web đều cấm thu thập dữ liệu và sẽ khởi kiện để ngăn chặn điều đó, đồng thời API nền tảng từ Facebook và những trang khác đã bị đóng cửa hoàn toàn hoặc bị hạn chế nghiêm trọng. Hơn bao giờ hết, web là một tập hợp các khu vườn dữ liệu có tường bao quanh được kiểm soát bởi một số ít người gác cổng và vì lý do chính đáng: dữ liệu và cơ sở hạ tầng chạy dữ liệu đó vô cùng quý giá. Gartner năm ngoái đã báo cáo rằng 80% thị trường cơ sở hạ tầng đám mây toàn cầu chỉ được kiểm soát bởi 5 công ty: Amazon, Microsoft, Alibaba, Google và Huawei. Không phải ngẫu nhiên mà đây là 5 trong số những công ty công nghệ giá trị nhất thế giới.

Các công ty có dữ liệu thường không còn muốn chia sẻ với những các công ty “không có” (các công ty khởi nghiệp) nguồn tài nguyên quý giá này. Đó là lý do tại sao Web3 trở nên hấp dẫn: Bạn có thể xây dựng với dữ liệu trong Web3. Trong không gian blockchain, dữ liệu được cung cấp miễn phí cho mọi người. Không có người gác cổng đối với dữ liệu blockchain vì quyền sở hữu được phân cấp cho hàng chục nghìn cá nhân hoặc tổ chức chạy các bản sao dữ liệu được chia sẻ của riêng họ. Bạn có thể tạo nút Ethereum của riêng mình chỉ trong vài phút và tải toàn bộ blockchain xuống khoảng 1TB dung lượng lưu trữ. Điều đó sẽ phù hợp với nhiều máy tính xách tay nên bạn cũng không cần nhiều cơ sở hạ tầng đắt tiền.

Do quyền truy cập dữ liệu trong Web3 là bình đẳng. Mọi công ty khởi nghiệp đều có quyền truy cập vào cùng một token, địa chỉ ví, lịch sử giao dịch… và có thể xây dựng trải nghiệm khách hàng hoàn chỉnh như bất kỳ công ty nào khác. Nói cách khác, các công ty khởi nghiệp Web3 hiện có thể xây dựng các sản phẩm mới đầy đủ tính năng ngay từ ngày đầu tiên với tất cả dữ liệu blockchain công khai này. Vấn đề chỉ là dữ liệu blockchain công khai này có giúp tạo ra các sản phẩm mà khách hàng thực sự muốn sử dụng không?

Điều gì nằm ngoài đầu cơ tài chính?

Đã có một đề xuất giá trị vượt trội cho tất cả các công ty khởi nghiệp Web3 trong năm nay. Một trường hợp sử dụng mạnh mẽ mà tất cả các sản phẩm Web3 đã và đang giúp khách hàng đó là: Kiếm tiền. Trong thị trường tăng giá của thị trường tiền mã hóa, mọi sản phẩm Web3 đều trở thành tài sản đầu cơ và kiếm tiền trở thành kịch bản duy nhất mà các công ty Web3 phải nghĩ đến. Khi sản phẩm của bạn hứa hẹn tạo ra lợi nhuận tích cực cho khách hàng, công ty của bạn chắc chắn sẽ phát triển.

Lấy ví dụ về câu chuyện NFT. Chúng ta đều nhớ rằng NFT đã trở nên phổ biến trong năm qua với hàng triệu người sở hữu chúng. Trong thị trường giá lên, các công ty khởi nghiệp NFT tập trung toàn bộ sức lực vào việc giúp hàng triệu người dùng đó kiếm tiền vì trường hợp sử dụng chính của NFT là đầu cơ tài chính. Để theo đuổi mục tiêu tăng giá, hầu hết các cải tiến sản phẩm NFT đều tập trung vào việc xây dựng hệ thống phần thưởng để nắm giữ NFT cũng như tạo ra quyền sở hữu NFT.

Hãy nhớ rằng, NFT được lưu trữ trên các blockchain nơi mọi người có thể truy cập dữ liệu miễn phí. Do đó, các doanh nhân Web3 nên xây dựng tất cả các loại trải nghiệm mới lạ, có thể tương tác với NFT, giống như các doanh nhân Web2 đã làm với mashup. Các dự án NFT đã xây dựng toàn bộ sản phẩm được thiết kế để ngăn mọi người làm bất cứ điều gì với NFT của họ hoặc để họ tương tác với bất kỳ dự án nào khác. 

Các sản phẩm Web3 không còn có thể chỉ dựa vào trường hợp sử dụng là kiếm tiền cho mọi người mà phải cung cấp giá trị khác để thu hút sự chú ý của khách hàng. Các công ty Web3 sẽ cần đầu tư rất nhiều thời gian và năng lượng để chuyển từ đổi mới về đầu cơ tài chính sang theo đuổi những ý tưởng mới về những gì bạn có thể làm với dữ liệu được lưu trữ trên sổ cái dùng chung bên cạnh việc kiếm tiền.

Kết luận

Trong tương lai, khách hàng có thấy những kịch bản mới về giá trị sử dụng mà Web3 mang lại. Rất nhiều cá nhân vẫn muốn xây dựng các công ty khởi nghiệp Web3 và các nhà đầu tư muốn tài trợ cho các công ty này. Vì thế sẽ không bất ngờ nếu xu hướng startup trong lĩnh vực Web3 tiếp tục bùng nổ mạnh mẽ trong thời gian tới.