Những nguyên tắc cơ bản trong giao dịch

Tổng quan

Một trong những yếu tố cơ bản trong thị trường giao dịch là phát triển một hệ thống các quy tắc và hướng dẫn để người dùng tuân theo, nhằm ngăn bản thân mắc phải những sai lầm về mặt cảm tính.

Tuy điều này nghe có vẻ đơn giản nhưng việc tạo ra một hệ thống quy tắc là một trong những khía cạnh đầy thách thức. Cùng Coinvn phân tích một số phương pháp đã được thử nghiệm bởi các nhà giao dịch chuyên nghiệp, giúp họ xác định điểm yếu và cải thiện điểm mạnh của họ.

Những quy tắc này sẽ thúc đẩy bạn đưa ra các quyết định dựa trên dữ liệu của thị trường, tránh những cảm xúc như FOMO và lòng tham. Bạn nên xây dựng hệ thống quy tắc của riêng mình trước khi thực hiện một giao dịch.

Những quy tắc cơ bản trong giao dịch

Điều cực kỳ quan trọng là bạn phải xác định một vài quy tắc tuyệt đối không được phép phá vỡ. Điều đó nhằm ngăn bản thân đưa ra các quyết định theo cảm tính thay vì dựa trên dữ liệu. Thêm vào đó, cần loại bỏ cảm xúc khi giao dịch để có thể đưa ra quyết định đúng đắn hơn.

Những quy tắc này có thể không áp dụng cho tất cả mọi người, nhưng nó tồn tại để ràng buộc và cung cấp cho chúng ta một khuôn khổ phải tuân thủ khi giao dịch.

Tạo sổ nhật ký giao dịch

Bạn có thể dùng một cuốn sổ ghi chép, một bảng tính hoặc chỉ là một tài liệu word. Quan trọng là phải ghi chú tất cả các chi tiết của từng giao dịch mà bạn thực hiện, bao gồm các yếu tố sau:

• Giá đầu vào, giá chốt lời và mọi mức cắt lỗ hoặc chốt lời, bao gồm cả khung thời gian giao dịch.
• Các điều kiện thị trường hiện tại như xu hướng thịnh hành là gì?
• Trạng thái cảm xúc hiện tại của bạn là gì? Ghi lại chi tiết về trạng thái, tâm trí khi thực hiện các giao dịch. Khi phản ánh nội tâm về trạng thái cảm xúc của mình, bạn sẽ thường thấy bản thân mình trong nhiều trường hợp đang cố gắng tham gia một giao dịch để “phục thù” cho một giao dịch thua lỗ trước đó. Ngoài ra, bạn cũng có thể nhận ra mình có đang cảm thấy FOMO hay không, khi bị FOMO thì không phải là thời điểm tốt để tham gia giao dịch. Phản ánh nội tâm giúp bạn hành động chậm lại và xác định khi nào thì mình đang bất ổn.
• Kết quả giao dịch của bạn thế nào? Viết lại càng nhiều chi tiết càng tốt. Điều này sẽ giúp bạn biết được phương pháp giao dịch của mình có đang ở mức tối ưu hay không.

Khi đã tạo nhật ký giao dịch, hãy sử dụng nó một cách kỷ luật và thường xuyên. Các nhà giao dịch chuyên nghiệp sẽ lập danh mục từng giao dịch mà họ thực hiện, bạn cũng nên thực hiện điều đó trước mỗi giao dịch của mình.

Xác định rủi ro của bạn

Khi duy trì danh mục đầu tư, hãy đảm bảo sẽ không bị thua lỗ nặng nề trong trường hợp có sự cố xảy ra. Đừng bao giờ giao dịch nhiều hơn số tiền bạn có thể mất.

Một nguyên tắc chung là không bao giờ mạo hiểm hơn 1% danh mục đầu tư của bạn cho mỗi giao dịch (điều này áp dụng cho thị trường tiền mã hóa và các thị trường truyền thống có xu hướng ít rủi ro hơn). Nếu danh mục đầu tư của bạn trị giá 1.000 USD, bạn không nên để mình có nguy cơ mất hơn 10 USD cho mỗi giao dịch. 

Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là bạn nên tham gia giao dịch 1.000 USD với mức cắt lỗ thấp hơn 1% so với giá hiện tại. Giao dịch của bạn rất có thể chạm vào các điểm dừng lỗ khi các lần di chuyển 1% xảy ra mỗi giờ trên thị trường.

Trong trường hợp này, chúng ta có thể tham gia giao dịch 100 USD với mức cắt lỗ cách giá nhập của chúng ta lên đến 10%, điều này vẫn chỉ rủi ro 1% danh mục đầu tư đối với giao dịch này. Đây là một ví dụ về cách bạn có thể tham gia giao dịch an toàn hơn khi vẫn giữ mức rủi ro ở mức 1%.

Thực hiện chiến lược backtest

Khi thử quá nhiều thứ mới, bạn sẽ dễ bị giao dịch quá mức và rơi vào vòng xoáy tử thần. Các nhà giao dịch chuyên nghiệp thường giao dịch bằng cách sử dụng một chiến lược mới hoặc một tài sản mới và tạo ra một số lợi nhuận. Trên thực tế, khả năng thành công của họ có thể hoàn toàn là do may mắn và không dựa trên một chiến lược nhất định nào cả.

Backtesting là quá trình thử nghiệm một chiến lược mới dựa trên dữ liệu cũ, nhằm xác định hiệu suất của chiến lược. Thông thường, nó sẽ được thực hiện theo cách tự động nhưng cũng có thể thực hiện theo cách thủ công.

• Backtesting thường tốn nhiều thời gian và dễ bị bỏ qua, nhưng nó là một trong những công cụ khá quan trọng.
• Hãy loại bỏ hoàn toàn cảm xúc khi hành động backtesting.
• Hãy tuân thủ các quy tắc giao dịch 100% thời gian, không cắt ngang.
• Hãy luôn nhớ rằng hiệu suất trong quá khứ không phải là một chỉ số cho thành công trong tương lai. Các điều kiện thị trường có thể thay đổi, những gì hoạt động hiệu quả trong năm 2016 có thể sẽ không hiệu quả vào năm 2023.

Một ví dụ về backtesting: Giả sử chiến lược của bạn là mua bất cứ khi nào đường trung bình động MA(21) vượt qua đường trung bình động MA(55). Quay lại càng xa càng tốt và kiểm tra kỹ năng giao dịch trên tín hiệu đó. Sử dụng nút “Replay” của TradingView để quay ngược thời gian mà không thể biết giá.

Cố gắng xác định khung thời gian, mức vào, mức thoát và mức cắt lỗ của bạn và từ từ di chuyển phát lại về phía trước cho đến khi giao dịch đóng (theo quy tắc của riêng bạn) hoặc bạn bị dừng lại. Lập danh mục mọi giao dịch trong quá trình backtest và tính toán kết quả, nhằm xác định xem chiến lược đó có cho ra một kết quả chiến thắng hay không.

Một điều quan trọng cần lưu ý: Không nhất thiết phần lớn các giao dịch của mình đều có lợi nhuận, chỉ cần số lần thắng nhiều hơn số lần thua. Việc có được những chiến thắng nhỏ đều đặn quan trọng hơn là một vài lần chiến thắng lớn.

Tập trung vào các chiến thắng nhỏ liên tục

Albert Einstein đã nói rằng lãi kép là lực mạnh nhất trong vũ trụ. Nếu bạn tập trung vào việc kết hợp các chiến thắng nhỏ trong khung thời gian dài, bạn sẽ ít gặp rủi ro hơn, thay vì liên tục tăng quy mô danh mục đầu tư của mình.

Bạn cũng sẽ ít chịu biến động hơn và có thể chịu được các đợt giảm giá lớn trên thị trường so với việc giao dịch với khối lượng lớn, để đạt được lợi nhuận nhanh chóng trong giao dịch.

Điều này khá rõ ràng nhưng nhiều nhà giao dịch chưa có nhiều kinh nghiệm vẫn bỏ qua khía cạnh này. Sau đây là một số mẹo để bạn có thể tập trung vào vấn đề này hơn:

• Đặt khung thời gian rõ ràng và bất khả xâm phạm cho các giao dịch. 
• Bỏ đi sau khi giao dịch.
• Bạn có thể muốn tham gia vào một giao dịch khác sau khi thắng lớn (hoặc thua cuộc), nhưng quan trọng là hãy giao dịch với một cái đầu tỉnh táo. Bất kể giao dịch diễn ra như thế nào, bạn nên ra ngoài ít nhất vài giờ sau khi giao dịch kết thúc.

Biết thời điểm nên ngừng giao dịch

Đã bao giờ bạn gặp phải một giao dịch thua lỗ và nó khiến bạn phải tham gia một giao dịch mới với hy vọng kiếm lại được khoản lỗ của mình chưa? Đó là một sai lầm rất phổ biến có thể kết thúc việc giao dịch trước khi nó bắt đầu. 

Giao dịch “phục thù” là một mối đe dọa rất lớn đến danh mục đầu tư của bạn, nếu bạn có thể tuân thủ các quy tắc mà Coinvn đã đề cập ở trên, bạn có thể dễ dàng tránh được những sai lầm này.

Trong hình trên, các nhà giao dịch thường cố gắng “quay lại” khi thực hiện giao dịch tiếp theo, điều này khiến các nhà giao dịch bỏ qua các quy tắc của riêng họ và sẽ phải chịu nhiều rủi ro. 

Hơn nữa, các nhà giao dịch thường cập nhật các quy tắc của họ sau một giao dịch thua lỗ, mặc dù các giao dịch thua lỗ là một chuyện hoàn toàn bình thường trong một chiến lược thành công. 

Trong quy tắc số 1, hãy ghi nhật ký từng giao dịch. Điều này cho bạn thời gian để bình tĩnh, suy ngẫm về những gì bạn đã làm đúng hoặc sai, đồng thời cũng cho thị trường thời gian thiết lập biến động mới, từ đó, bạn có thể có một giao dịch thành công khác.

Tổng kết

Trong bài viết trên, Coinvn đã giới thiệu về những nguyên tắc cơ bản nhất để có một quá trình giao dịch thành công. Chỉ cần bạn tuân thủ nghiêm ngặt những nguyên tắc trên, kết hợp với việc nghiên cứu, rút kinh nghiệm trong những giao dịch hằng ngày thì xác suất chiến thắng sẽ lớn hơn rất nhiều. Chúc các bạn thành công.