Aleo (ALEO) là gì? Phân tích về blockchain Layer 1 ứng dụng công nghệ ZKP

Aleo là gì?

Aleo là nền tảng blockchain phi tập trung giúp bảo mật dữ liệu. Platform với model lập trình hoàn toàn mới nhằm cung cấp cho các nhà phát triển ứng dụng Web 3.0 và người dùng khả năng trải nghiệm đầy tính cá nhân hóa gần như hoàn toàn bảo mật và không phải lo bị tiết lộ những dữ liệu riêng tư của mình.

Aleo ứng dụng hệ thống phi tập trung và kỹ thuật độc đáo “Zero Knowledge Proof” để bảo vệ dữ liệu người dùng trên web. Aleo sẽ cấu trúc platform của mình dựa trên hệ thống blockchain theo hướng private-by-default nhằm giải quyết lại những thiếu sót của việc áp dụng blockchain, đồng thời giúp người dùng có được trải nghiệm duyệt web hoàn toàn theo cá tính của mình mà không mất quyền kiểm soát dữ liệu cá nhân của mình.

Zero Knowledge Proof – Cốt lõi của dự án

Định nghĩa

Zero Knowledge Proof (ZKP) là một kỹ thuật mã hóa cho phép 2 bên có thể xác thực được thông tin của nhau mà không cần phải chia sẻ các dữ liệu cá nhân cho nhau.

Cách thức của ZKP

ZKP là một loại kỹ thuật mã hóa gồm các thuật toán mã hóa nguyên thủy (cryptographic primitives) cho phép những ai tham gia trên hệ thống có thể tự tạo ra một bằng chứng toán học ngắn để giúp cho giao dịch được diễn ra mà không phải chia sẻ bất kỳ thông tin gì về chính giao dịch đó. Nó được sử dụng làm nền tảng cho ứng dụng Zexe (Zero Knowledge Execution) – một chương trình hỗ trợ có thể tạo các template theo định hướng riêng tư bảo mật dành cho các hệ thống blockchain. Ứng dụng Zexe cũng sẽ hỗ trợ smart contracts như các sàn phi tập trung, nhưng đi kèm luôn mức độ riêng tư và bảo mật cao. Ứng dụng này cũng sẽ hướng tới tính dễ sử dụng và tương tác – một đặc điểm không thể thiếu của các smart contracts.

Ứng dụng

Như đã nói ở trên, các primitives của ZKP (hay ZK Primitives) sẽ là nền tảng cho các ứng dụng Zero Knowledge. Ứng dụng hướng tới việc bảo mật ngay từ đầu và sẽ hỗ trợ việc lập trình dựa trên nguyên lý đó, giúp tạo nên những mạng lưới phi tập trung, ứng dụng DeFi, DAO và hợp đồng thông minh mang tính bảo mật và riêng tư dành cho người dùng.

Một ví dụ cho việc bảo mật riêng tư là về mật khẩu của chính bạn. Thay vì phải chịu rủi ro về việc sẽ bị lộ mật khẩu ra ngoài, giờ đây ZKP sẽ giúp người dùng băm (hash) mật khẩu đó ngay trên thiết bị để hỗ trợ việc chứng thực mà không phải gửi chính mật khẩu đó lên dịch vụ web service. Bằng cách này người dùng có thể giữ lại dữ liệu của họ ngay trên thiết bị đó, đồng thời cũng giảm quyền kiểm soát dữ liệu của phía bên kia và những rủi ro pháp lý đi kèm.

Trước đây, những bên trung gian như các nhà môi giới… có thể biết được lịch sử cũng như thời điểm giao dịch của người dùng, có được thông tin người dùng để bán cho bên thứ ba cũng như từ chối cho người dùng sử dụng dịch vụ. Nay với ZKP, người dùng có thể an tâm khi dịch vụ web sẽ không thể biết được những thông tin cá nhân của họ, ngăn chặn những bên trung gian lợi dụng các thông tin đó… Với kỹ thuật Zero Knowledge và ZKP, Aleo cũng sẽ giảm thiểu những rủi ro bị hé lộ và khai thác thông tin khi giao dịch trên các ứng dụng DeFi như Uniswap. Như vậy một giao dịch trên một sàn phi tập trung dựa vào Aleo sẽ không thể biết được các thông tin như số token bạn sở hữu, số token đó bạn lấy từ đâu…

zkCloud

Danh tính được bảo mật (Shielded identities) mô tả cá nhân và các giao dịch được bảo vệ là phương tiện mà chúng tương tác. Ở Aleo, họ làm như vậy ngoài chuỗi trong một môi trường mà họ gọi là zkCloud.

zkCloud là một môi trường tính toán off-chain, giúp các chương trình được tạo ra có thể chạy và xử lý một cách riêng tư, bảo mật và rẻ, đồng thời runtime cho các chương trình này cũng là không giới hạn. Bằng cách tạo một môi trường cho phép các ZK Primitives có thể tương tác với nhau và lợi dụng, tạo các ZKP, Aleo sẽ giúp các chuỗi blockchain có thể giải được bài toán vừa mang tính “lập trình dễ dàng” (programmability) vừa giữ được tính riêng tư và bảo mật. Gần như không có blockchain không thể hiện được đồng thời cả 2 tính năng này, khi những bên như Zcash chỉ tập trung cho vấn đề bảo mật mà quên đi tính thân thiện và dễ lập trình, còn những blockchain như Bitcoin hay Ethereum lại dễ dàng làm quen để lập trình mà tính bảo mật và riêng tư lại không cao. Như vậy ta có thể thấy Aleo gần như độc tôn trong lĩnh vực này.

Một mô hình P2P ngang hàng tính toán riêng tư và phi tập trung mới, có thể chạy trên hệ thống local hoặc được hoán cho bên prover có khả năng chạy nó.

Có khả năng cho phép tính tương tác lập trình giữa các cá thể (được gọi là shielded identities) – được bảo mật bởi các các ZK Primitives – như người dùng, các tổ chức và DAOs, hoặc hơn thế nữa.

Những tương tác trên sẽ thực hiện thông qua các giao dịch được bảo mật (được gọi là shielded transactions) có khả năng tạo các chứng cứ được mã hóa để đảm bảo chương trình thực thi đúng cách.

Những giao dịch trên sẽ được đưa tới blockchain của Aleo để cập nhật trên toàn thế giới, và cố định các hoạt động đó trên zkCloud nhằm giúp các dữ liệu có được tính sẵn sàng, được phi tập trung hóa và chống bị chỉnh sửa.

Các ứng dụng của Aleo

• Leo – ngôn ngữ lập trình được tạo ra bởi Aleo nhằm giúp viết ra các ứng dụng riêng tư một cách trực quan và dễ dàng. Leo tuy giống như một ngôn ngữ lập trình truyền thống nhưng ẩn sâu lại rất phức tạp vì Leo sẽ trừu tượng hóa các khái niệm mã hóa level thấp và khiến chúng có thể dễ dàng được kết hợp vào ứng dụng riêng tư của bạn.
• Leo giới thiệu bộ syntax level cao giúp ta có thể viết ra và diễn giải cách trực quan các logic trong zero knowledge. Ngôn ngữ Leo chịu ảnh hưởng bởi các ngôn ngữ lập trình truyền thống như JavaScript, Scala, và Rust, với việc nhấn mạnh vào khả năng dễ sử dụng và có thể đọc được. Leo cũng sẽ chuyển đổi các đoạn code level cao của nhà phát triển vào các circuit zero knowledge.
• Aleo Studio là một môi trường phát triển tương tác để viết các ứng dụng zero knowledge trong Leo. Đối với các nhà phát triển, Aleo Studio được thiết kế để đơn giản hóa chu trình phát triển và giúp dễ dàng xuất bản dự án Leo của bạn như package cho hệ sinh thái
• Aleo Package Manager – giúp các nhà phát triển có thể nhóm và chia sẻ các sản phẩm của họ. Aleo Package Manager là bộ tập hợp phần mềm đầu tiên cho các zero knowledge circuits. Aleo Package Manager sẽ được tích hợp vào Aleo Studio nhằm giúp cho việc đưa vào và xuất bản các packages mới sẽ dễ dàng.
• snarkOS – Aleo sẽ chạy trên hệ điều hành phi tập trung dành cho các ứng dụng riêng tư gọi là snarkOS. Nó sẽ là xương sống cho các hoạt động chuyển trạng thái (state transitions), và giúp các ứng dụng có thể chứng thực và lưu trữ trạng thái trên chuỗi blockchain của Aleo một cách công khai và dễ được chứng thực. snarkOS cũng sẽ thực hiện việc đảm bảo tính sẵn sàng cho các dữ liệu trên các chương trình và các giao dịch. Hơn thế nữa, cơ chế consensus của nó sẽ giúp các bên cần xác nhận (verifiers) có thể tính toán những chứng cứ ZKP trên các checkpoint state nằm trên chuỗi.

Những công cụ này sẽ giúp các nhà phát triển tạo ra những hợp đồng thông minh thế hệ tiếp theo. Aleo có thể tạo đưa ra DeFi primitives mạnh như stablecoin hoặc các trao đổi phi tập trung, đồng thời vẫn giữ chúng hoàn toàn riêng tư, giúp cho nhà phát triển và người dùng luôn ở thế kiểm soát. Vì các model web hiện nay đều là tập con của model mới này của Aleo nên người dùng có thể sử dụng các khái niệm họ đang biết để tương tác với Aleo. Bằng việc đưa vào các ứng dụng cá nhân làm thành một layer (lớp) mới cho các web, nhà cung cấp có thể tạo ra một trải nghiệm hoàn toàn mới mà vẫn thân quen cho người dùng mà không cần phải thay thế các đặc điểm hệ thống truyền thống của họ.

Thông tin cơ bản về token

Key Metrics ALEO token

• Token Name: Token Aleo
• Ticker: ALEO
• Blockchain: Ethereum
• Token Standard: ERC-20
• Contract: Updating…
• Token Type: Utility
• Total Supply: Updating…
• Circulating Supply: Updating…

Token use case

ALEO là ative token, thể hiện giá trị và sự phát triển trong hệ sinh thái Aleo. Một số trường hợp sử dụng như sau:

• Native token, thể hiện giá trị và sự phát triển trong hệ sinh thái.
• Sử dụng làm phí giao dịch trên mạng lưới.
• Sử dụng cho các hoạt động trong các Dapp trên Aleo.
• Trả thưởng cho miner, sử dụng làm hệ thống khuyến khích các thành phần tham gia đóng góp vào bảo mật của mạng lưới.
• Tích lũy ưu đãi giống với việc tích lũy AWS credit cho việc sử dụng cloud service.

Token Allocation (Phân bổ token)

ALEO dự kiến được phân bổ theo tỉ lệ như sau:

Vào thời điểm ban đầu:

• Early Backers: 57%
• Team: 20%
• Public: 15%
• Grants: 8%

Sau 5 năm hoạt động:

• Early Backers: 33%
• Team: 11%
• Public: 55%
• Grants: 1%

Cách kiếm và sở hữu ALEO token

Người dùng có thể sở hữu ALEO token bằng cách tham gia vận hành, bảo mật mạng lưới, mining, tham gia các chương trình được tổ chức bởi đội ngũ Aleo.

Roadmap & Updates

Kể từ khi ra mắt, Aleo có khá nhiều chương trình phát triển cộng đồng:

• Aleo Ambassador Program: Trao thưởng cho các đại sứ của Aleo giúp truyền bá thông tin về dự án, tăng độ nhận biết…
• Aleo Feature Bounties: Chương trình khuyến khích các thành viên trong cộng đồng đề xuất ý tưởng về các tính năng của ngôn ngữ lập trình Leo.
• Community Grants Program: Trao thưởng và khuyến khích các dự án sử dụng công nghệ Zk và xây dựng Dapp trên Aleo. Tổng cộng sẽ có khoảng 1 triệu USD được dành cho chương trình này. Đến nay mới chỉ có 1 dự án là Pine Street Labs được nhận tiền từ quỹ này.
• Incentivized Testnet: Chương trình khuyến khích người dùng tham gia với vai trò là người vận hành mạng lưới.
• ZPrize Competition: Cuộc thi phát triển và nghiên cứu về công nghệ ZK. Phần thưởng của cuộc thi này là 2 triệu USD và cơ hội hợp tác với những đội ngũ đi đầu trong ngành như Ethereum Foundation, ZCash Foundation, Mina, Aztec.
• Trong thời gian tới Aleo sẽ triển khai bản Testnet 3, nếu không có gì thay đổi, Aleo có thể tiến tới mainnet vào Q1/2023.

Đội ngũ dự án, nhà đầu tư & đối tác

Đội ngũ dự án

Aleo được thành lập vào năm 2019 bởi các thành viên ban đầu là Howard Wu, Michael Beller, Collin Chin và Raymond Chu. Đây đều là những kĩ sư, nhà nghiên cứu mật mã, đối tác của nhiều doanh nghiệp lớn trên thế giới như Google, Amazon… và một số trường đại học như NYU, Cornell University, University of California… Đội ngũ dự án Aleo chủ yếu hoạt động trực tiếp với trụ sở tại Reno thuộc bang Nevada, Hoa Kỳ.

Howard Wu:

• Kỹ sư tại Google từ 2016-2017
• Nhà tư vấn tại Blockchain at Berkeley từ 2016 đến nay
• Đối tác quản lý tại Dekrypt Capital từ 2017 đến nay
• Đồng sáng lập tại Aleo

Michael Beller:

• COO tại PL Developments từ 2004 đến 2007
• CIO tại Steve & Barry’s từ 2007 đến 2009
• Đối tác của CoVenture từ 2014 đến 2019
• Đối tác quản lý của Lightship Partner từ 2001 đến nay
• COO kiêm CFO của Aleo

Nhà đầu tư

Việc áp dụng công nghệ ZK của Aleo đã nhận được nhiều sự quan tâm của các nhà đầu tư, dự án đã gọi vốn thành công 2 vòng với tổng số tiền 228 triệu USD.

Series A

• Ngày công bố: 20/8/2021
• Số tiền gọi vốn: 28 triệu USD
• Nhà đầu tư: a16z, Placeholder VC, Galaxy Digital, Variant Fund, Polychain Capital, Slow Ventures, Dekrypt Capital, Coinbase Ventures…
• Nhà đầu tư dẫn đầu: a16z

Series B

• Ngày công bố: 7/2/2022
• Số tiền gọi vốn: 200 triệu USD
• Nhà đầu tư: Tiger Global, Sea Capital, Samsung Next, Slow Ventures và Andreessen Horowitz (a16z)…
• Nhà đầu tư dẫn đầu: Kora Management LP và SoftBank Vision Fund 2

Đối tác

Aleo sẽ có xu hướng hợp tác với các dự án có thể sử dụng công nghệ của mình, dự án đầu tiên công bố hợp tác với Aleo là Forte, một công ty phát triển game trên blockchain.

Tổng kết

Trên đây là những thông tin chi tiết về dự án Aleo. Hy vọng, đội ngũ Coinvn đã mang đến cho bạn những kiến thức hữu ích, giúp bạn có những quyết định đầu tư sáng suốt nhất. Chúc bạn thành công

Mời bạn xem thêm thông tin chi tiết về dự án tại các kênh sau: 

Website | Twitter | Discord | GitHub