Nội dung
Mạng xã hội phi tập trung là gì và có thay thế các nền tảng mạng xã hội hiện tại không?
Mạng xã hội phi tập trung là gì và có thay thế các nền tảng mạng xã hội hiện tại không?
Mạng xã hội phi tập trung là một môi trường mở, dựa trên blockchain thay thế cho các mạng xã hội truyền thống như Facebook, Twitter, LinkedIn và các nền tảng truyền thông xã hội khác.
11116Total views
Mạng xã hội phi tập trung là gì? Liệu đây là có phải là xu hướng thay thế các nền tảng mạng xã hội hiện tại
Mạng xã hội phi tập trung là gì?
Công nghệ blockchain cho phép người dùng mạng xã hội trải nghiệm một mạng xã hội phi tập trung minh bạch, an toàn hơn mà không có quản trị viên trung tâm hoặc điểm kiểm soát thông tin cá nhân của người dùng.
Theo nghiên cứu của Satista, hiện tại có khoảng hơn 4 tỉ người dùng mạng xã hội với thời gian dành cho mạng xã hội ổn định, trung bình hơn 2.5 giờ mỗi ngày. Con số này dự báo sẽ tăng trưởng đều đặn trong tương lai.
Vấn đề của các mạng xã hội truyền thống
Một cuộc khảo sát người dùng trực tuyến toàn cầu của Statista cũng xác định rằng một phần đáng kể số người được hỏi nói rằng mạng xã hội đã tăng khả năng tiếp cận thông tin, dễ dàng liên lạc và tự do ngôn luận của họ. Mặt khác, những người được hỏi cũng cảm thấy rằng mạng xã hội đã làm xấu đi quyền riêng tư cá nhân của họ và làm tăng thêm những phiền nhiễu hàng ngày.
Một lời chỉ trích về mạng xã hội Web2 là cấu trúc tập trung của các nền tảng lớn như Twitter, Facebook và Instagram. Phần lớn người dùng cho rằng việc kiểm soát tập trung các nền tảng này đã dẫn đến các vấn đề như các công ty chiếm phần lớn lợi nhuận từ nội dung do người dùng tạo ra, các thuật toán mờ ám thiên về quảng bá có thể mang lại doanh thu quảng cáo nhiều nhất, thiếu kiểm duyệt và vi phạm quyền riêng tư.
Tuy nhiên, với sự xuất hiện của Web3, có một cơ hội để giải quyết những vấn đề này bằng cách khai thác khả năng phân quyền của công nghệ blockchain.
Mạng xã hội Web3
Web3 nhằm mục đích được xây dựng dựa trên quyền sở hữu cá nhân của các cá nhân đối với dữ liệu của họ và cung cấp một Internet mở phù hợp hơn với sở thích của người dùng cuối và quyền riêng tư của họ với các ưu điểm:
- Phi tập trung: Quyền sở hữu được phân phối giữa những người xây dựng, người sáng tạo và người dùng cuối, thay vì tập trung vào một số thực thể tập trung.
- Permissionless: Mọi người đều có cơ hội tham gia vào Web3 và nó được xây dựng cho tất cả.
- Trustless : Loại bỏ nhu cầu tin tưởng vào bên thứ ba hoạt động giữa người dùng và tài sản của người dùng.
Các mạng xã hội của Web3 được phân quyền và xây dựng trên các blockchain nơi người dùng có thể trao đổi thông tin cũng như xuất bản và phân phối nội dung tới khán giả. Bởi vì các nền tảng mạng xã hội này chạy trên các blockchain nên chúng có khả năng được phân quyền và chống kiểm duyệt tốt hơn. Do đó, chúng có khả năng mở cho tất cả mọi người, nghĩa là không thể hạn chế người dùng.
Các mạng xã hội phi tập trung cũng có các tính năng chính và tiện ích sau:
| Tính năng | Tiện ích |
| Các ứng dụng phi tập trung (dApps) và mã nguồn mở | Vì mã nguồn của các ứng dụng là mã nguồn mở nên có thể kiểm tra công khai; do đó, nó loại bỏ các thuật toán không rõ ràng phổ biến trong mạng xã hội Web2. Do đó, các mạng xã hội dựa trên blockchain có khả năng sắp xếp tốt hơn lợi ích của người dùng và người tạo nền tảng |
| Ít bị lỗi sập hệ thống | Mạng bao gồm nhiều máy tính (hoặc node) trên toàn thế giới. Ngay cả khi một số node bị lỗi, mạng vẫn có thể hoạt động, giúp các ứng dụng có khả năng chống lại sự cố và ngừng hoạt động tốt hơn. |
| Sử dụng lưu trữ phi tập trung với tính riêng tư cao | Các mạng xã hội có thể sử dụng lưu trữ phi tập trung cho nội dung của họ, điều này có thể bảo vệ thông tin người dùng khỏi bị khai thác và sử dụng với mục đích xấu. Giảm nguy cơ kẻ xấu bán thông tin cá nhân của người dùng cho các nhà quảng cáo và tin tặc đánh cắp thông tin bí mật của người dùng. |
| Sử dụng tiền điện tử | Mọi người có thể trực tiếp sử dụng tiền điện tử để truy cập một số tính năng nhất định, hoàn tất giao dịch mua hàng trong ứng dụng hoặc thưởng cho những người sáng tạo nội dung yêu thích của họ. Cải thiện khả năng kiếm tiền cho người tạo nội dung thông qua NFT, thanh toán bằng tiền điện tử trong ứng dụng,… |
| Sử dụng danh tính phi tập trung (DID) | Cho phép người dùng có mức độ riêng tư và ẩn danh. Chẳng hạn, một cá nhân có thể đăng nhập vào mạng xã hội trên Ethereum bằng profile hoặc ví ENS mà không phải chia sẻ thông tin nhận dạng cá nhân, chẳng hạn như tên và địa chỉ email. |
| Sử dụng cơ chế quản trị DAO | DAO, được tạo thành từ một nhóm người có cổ phần trong nền tảng, có thể tham gia quản trị nền tảng theo cách phi tập trung Điều này trái ngược với cấu trúc tập trung của các nền tảng truyền thông xã hội Web2, nơi chỉ có một số người đưa ra quyết định từ trên xuống về các vấn đề kiểm duyệt. |
Tuy nhiên, mạng xã hội phi tập trung không hoàn hảo và nó cũng có những mặt hạn chế như:
| Hạn chế | Mô tả |
| Không thân thiện với người dùng | Các mạng xã hội phi tập trung thường ít thân thiện với người dùng hơn các nền tảng xã hội truyền thống. Điều này có thể là một thách thức đối với người dùng và đó là trở ngại mà nhiều nền tảng phi tập trung phải vượt qua trước khi đạt được sự chấp nhận rộng rãi. Thông thường, điều tạo nên sự thành công của ứng dụng là sự đơn giản của giao diện. Đối với hầu hết các thành phần, các ứng dụng truyền thông xã hội phi tập trung được xây dựng trên công nghệ blockchain lại không chú trọng vào yếu tố này. |
| Các mối đe dọa bảo mật mới | Các mạng phi tập trung không chỉ cho phép mọi người tham gia và đóng góp ẩn danh mà còn sử dụng mật mã khóa công khai để bảo mật tài khoản, điều mà hầu hết người dùng khó quản lý. |
| Thách thức tăng trưởng | Với nhiều năm hoạt động và phản hồi từ hàng triệu thành viên cộng đồng, các nền tảng xã hội hiện có đã hoàn thiện giao diện của họ. Điều tương tự cũng không thể nói về các mạng phi tập trung, điều này tiếp tục cản trở sự phát triển của chúng trong tương lai gần. |
Bối cảnh mạng xã hội phi tập trung
Tương lai của mạng xã hội phi tập trung
Với sự cạnh tranh gay gắt từ các công ty truyền thống, tỷ lệ chấp nhận người dùng chậm hơn và các cạm bẫy khác nhau đi kèm với mô hình trách nhiệm giải trình về quyền sở hữu, tương lai của các dự án mạng xã hội phi tập trung rất khó dự đoán.
Tuy nhiên, nhu cầu về mạng xã hội phi tập trung tồn tại để phục vụ lợi ích của người dùng, giải quyết tồn đọng của các nền tảng mạng xã hội cũ là rất rõ ràng. Công nghệ blockchain đang được ứng dụng ngày càng nhiều hơn trong các giao dịch trên quy mô toàn cầu cũng đang góp phần thúc đẩy sự phát triển và chấp nhận mạnh mẽ của các nền tảng mạng xã hội phi tập trung trong tương lai.
Kết luận
Mạng xã hội phi tập trung nhằm mục đích cho phép người tham gia lấy lại quyền sở hữu và kiếm tiền tốt hơn từ nội dung và dữ liệu của họ. Tuy nhiên, mặc dù có tiềm năng đáng kể trong các mạng xã hội Web3, nhưng chúng vẫn còn non trẻ và phải đối mặt với một số thách thức, bao gồm khả năng mở rộng và các mô hình kinh tế bền vững. Mặt khác, các tương tác trên mạng xã hội yêu cầu một thông lượng lớn về cơ sở hạ tầng. Hiện tại, các mạng xã hội Web2 đang phải xử lý mỗi ngày hàng petabyte dữ liệu, đây là một thách thức của các mạng xã hội phi tập trung cần phải quyết bên cạnh việc thân thiện hơn với người dùng và phổ biến
Kiến thức