El Salvador chấp nhận Bitcoin có thể khiến nó mất vị trí thống trị thị trường?

El Salvador gần đây đã thêm Bitcoin như là đồng tiền pháp định (Legal Tender) của quốc gia này. Đây là bước ngoặt đánh dấu sự chấm dứt của hơn một thập kỷ, một hệ thống tiền mã nguồn mở, hoàn toàn mới, không có người sáng tạo được biết đến rộng rãi và sẵn sàng tham gia cả vào toàn bộ các khía cạnh trong đời sống hàng ngày. 

Như vậy, Bitcoin đã trải qua một chặng đường đủ dài, đã đi từ con số 0, đã từng bị coi là công cụ tiếp tay cho tội phạm thì nay lại đang được chính phủ chấp nhận như một loại tiền pháp định hoàn toàn hợp pháp. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử, một loại tiền kỹ thuật số phi tập trung hoàn toàn được một nhà nước công nhận là hợp pháp như tiền tệ của chính nhà nước đó.

Tuy nhiên, do những hạn chế về quy mô hiện tại của lớp đầu tiên và tình trạng phát triển của lớp thứ hai, việc áp dụng lịch sử này có thể gây ra một số vấn đề đau đầu. Bằng việc kết hợp giữa mạng lưới Bitcoin tầng 1, mạng lưới Lightning Network tầng 2 và mối quan hệ đối tác giữa chính phủ và Strike đã mang đến nhiều giả thuyết khác nhau xoay quanh vấn đề hiện thực hóa quyết định đầy táo bạo này của El Salvador. Hãy cùng tìm hiểu lý do tại sao thử nghiệm Salvador có thể mang đến một bước nhảy vọt mới cho toàn bộ hệ thống tiền mã hóa chứ không chỉ đơn thuần là ưu ái Bitcoin.

Có thể tới đây, tại El Salvador sẽ có hàng trăm nghìn doanh nghiệp sắp bị cưỡng chế tham gia vào cơn xoáy này của chính phủ. Thay vì chỉ cho phép và khuyến khích việc sử dụng Bitcoin, luật mới ở El Salvador đặc biệt bắt buộc tất cả các thương gia chấp nhận nó như một khoản thanh toán truyền thống trước đây:

“Mọi thành phần trong nền kinh tế phải chấp nhận Bitcoin như một khoản thanh toán khi phát sinh bất kỳ giao dịch mua bán hàng hóa hoặc dịch vụ.”

Sự ép buộc này sẽ dẫn đến hệ lụy có hàng loạt người mới chấp nhận Bitcoin bất kể là họ có muốn hay không. Điều này sẽ dẫn đến việc hàng trăm nghìn doanh nghiệp, tìm cách truy cập, tiếp cận và sử dụng mạng lưới Bitcoin trong thời gian ngắn. Hãy tưởng tượng mỗi người bán sẽ nhận được khoản thanh toán Bitcoin mỗi ngày. Và điều này khiến gia tăng gấp đôi số lượng giao dịch trên mạng lưới Bitcoin vốn đã luôn trong tình trạng báo động đỏ về việc quá tải giao dịch, tạo ra những trải nghiệm tệ hại cho người dùng như hiện nay. Tất nhiên, giải pháp ở đây là sử dụng mạng Lightning Network để thực hiện càng ít hoạt động trên chuỗi càng tốt. Tuy nhiên, ngay cả điều này cũng không thể đảm bảo toàn bộ vấn đề trên sẽ được giải quyết. Điều này có thể tạo ra một số trường hợp như sau:

Trường hợp đầu tiên: Các doanh nghiệp tích hợp Lightning trực tiếp

Đầu tiên chúng ta hãy tưởng tượng một trường hợp mà phần lớn các doanh nghiệp tham gia trực tiếp vào Bitcoin, sử dụng mạng theo cách phi tập trung. Phí trực tuyến dao động dữ dội nhưng thường trung bình ở mức vài USD hoặc cao hơn tùy thời điểm. Ngay cả khi khách hàng sẵn sàng trả các khoản phí đó cho các mặt hàng có giá trị nhỏ thì người bán cũng vẫn phải trả các khoản phí để chuyển số tiền nhưng với một mức phí cao (dự kiến ​​sẽ cao hơn đáng kể sau khi có thêm áp lực đối với mạng lưới). Đây không phải là tình huống mà bất kỳ người bán nào cũng có thể dễ dàng chấp nhận.

Một kịch bản có khả năng xảy ra hơn là họ tham gia vào mạng Lightning Network, về lý thuyết có thể cho phép họ nhận và gửi các khoản thanh toán có giá trị nhỏ. Trên thực tế, việc tham gia này cũng không phải là chuyện một sớm một chiều.

Để bắt đầu, người tham gia cần phải mở ít nhất một kênh riêng. Tuy nhiên, điều này vẫn gây ra tình trạng tắc nghẽn mạng lưới đi kèm với chi phí cao mà chúng ta đã thảo luận trước đó. Chưa kể đến việc, bản thân những người tham gia cần phải duy trì cơ sở hạ tầng trực tuyến mọi lúc mọi nơi.

Ngoài ra, những người tham gia sẽ không thể nhận được tiền của họ nếu không tự sở hữu cho mình một kênh riêng như vậy. Giải pháp tạm thời là nhờ đối tác khóa tiền của chính họ trong một kênh riêng với bạn. Tuy nhiên, đổi lại là độ phức tạp của những thao tác này vô hình chung cũng tăng lên gấp bội.

Thế nên, để có thể bắt đầu tham gia được, những cá nhân tham gia, các doanh nghiệp sẽ cần thiết phải có năng lực về mặt kỹ thuật và điều quan trọng là họ phải có đủ số tiền đối ứng mà họ mong đợi nhận được trước khi phải cân bằng lại một kênh hoặc họ phải trả tiền cho nhà cung cấp dịch vụ. Có thể, trong một phạm vi hẹp, điều này sẽ không phải là rào cản đối với các doanh nghiệp lớn. Tuy nhiên, với một quốc gia như El Salvador, không chắc là mọi chuyện sẽ diễn ra một cách suôn sẻ.

Trường hợp thứ hai: Doanh nghiệp tích hợp thông qua các giải pháp giám sát

Bây giờ, có một trường hợp thứ hai trong đó các doanh nghiệp chỉ cần tham gia vào một giải pháp giám sát tập trung, giải pháp thanh toán bằng tiền pháp định trực tiếp vào tài khoản ngân hàng của họ. Điều này chắc chắn giải quyết được nhiều vấn đề đặt ra khi tiếp xúc trực tiếp với hệ sinh thái Bitcoin, mặc dù nó không phải là tất cả.

Đầu tiên, nếu một dịch vụ như Strike thực sự mở các kênh Lightning cho tất cả người dùng, thì mỗi người dùng mới được giới thiệu sẽ đại diện cho một giao dịch trên chuỗi. Mặc dù con số này ít hơn so với trường hợp trước, nhưng điều này vẫn đại diện cho các giao dịch X hoặc toàn bộ dung lượng trên chuỗi của Bitcoin trong Y ngày liên tiếp. Và chúng ta đừng quên rằng, bản thân Strike cần phải mở rộng quy mô của chính nó bên cạnh việc mở rộng mạng lưới. Nhưng vấn đề phát sinh ở đây là làm thế nào để những công ty như Strike có thể tối ưu hóa quy trình, giảm thiểu rủi ro khi phải đối mặt với việc mở rộng và giới thiệu cùng lúc đến các doanh nghiệp và người dùng của cả một quốc gia. Sàn Coinbase là một ví dụ điển hình cho việc này. Rất nhiều lần Coinbase đã trở nên bất lực khi đối mặt với một lượng khách hàng mới. Và đương nhiên, trong điều kiện này, giả thuyết đó rất có khả năng xảy ra.

Ngoài ra, đừng quên một vấn đề cơ bản nhất xuyên suốt toàn bộ câu chuyện này là việc nhiều người Salvador không có tài khoản ngân hàng. Nghĩa là họ đã và đang gặp vấn đề trong việc tiếp cận các dịch vụ tài chính quan trọng và cơ bản nhất hiện nay. Đây có lẽ là một bài toán hóc búa cần phải giải quyết nếu như muốn nhân rộng mô hình này. Làm cách nào để họ có thể chuyển đổi ngay lập tức sang tiền tệ fiat mà không cần sở hữu một tài khoản ngân hàng? Với cơ sở hạ tầng và dịch vụ còn khá non trẻ tại quốc gia này, thử thách này sẽ có thể lớn hơn nhiều so với những gì mà chúng ta đang tưởng tượng.

Giả thuyết đặt ra là có sự kết hợp của cả hai trường hợp mà chúng ta vừa mới thảo luận ở bên trên. Tuy nhiên, có vẻ như kịch bản thứ hai dường như phù hợp và dễ dàng áp dụng hơn. Trong giai đoạn đầu, nếu làm không khéo sẽ mang lại những trải nghiệm tồi tệ cho những người tham gia. Khi trải nghiệm này diễn ra đủ lâu, nó sẽ sinh ra những quan điểm tiêu cực. Và hệ quả là họ có thể nghĩ đến các giải pháp thay thế khác để tiện hơn cho việc kinh doanh của mình.

Giải pháp thay thế Bitcoin luôn luôn thường trực

Nói đến các giải pháp thay thế cho việc sử dụng mạng lưới Bitcoin tại El Salvador không phải là không có dẫn chứng. Hãy xem nhanh một kịch bản thay thế hiện hữu để xem nó có thể giúp giải quyết được vấn đề này tại đây không nhé. 

Dash là một ví dụ điển hình nữa mà chúng ta cũng cần phải chú ý. Do mạng lưới masternode của Dash gồm các node được khuyến khích và nhấn mạnh vào việc mở rộng quy mô hàng loạt trên chuỗi nên tất cả các giao dịch được hoàn tất trong vòng chưa đầy hai giây với một phần chi phí rất nhỏ, thậm chí gần như bằng không. 

Bất kỳ người bán nào cũng có thể tạo ví mà không mất phí, thời gian chờ đợi hoặc tạo áp lực lên mạng lưới, trừ khi họ sử dụng các giải pháp giám sát và tuân theo các mối quan tâm về quy mô của kiến ​​trúc tập trung. Bất kỳ người dùng nào cũng có thể dễ dàng tải xuống ứng dụng, nhận DASH và gửi tiền đó một cách suôn sẻ với chi phí không đáng kể đi kèm với việc thanh toán được bảo đảm ngay lập tức mà gần như không có khả năng thất bại. Sau đó, người bán có thể chuyển các khoản tiền đó ngay lập tức, cho dù là một lần hay bao nhiêu lần đi chăng nữa thì cũng chỉ mất một khoản phí rất nhỏ. Hơn nữa, ví dưới dạng tên người dùng DashPay tận dụng danh tính kỹ thuật số phi tập trung, đã sẵn sàng cho bản testnet, sẽ sớm đem lại những trải nghiệm tốt hơn bằng cách loại bỏ các hàm băm mật mã dài và khó hiểu như chúng ta vẫn thấy ở thời điểm hiện tại.

Ngược lại điều này với Lightning Network, nơi mọi khách hàng và người bán phải trả phí giao dịch trên chuỗi (và người bán phải giải quyết tính thanh khoản) để hoạt động theo cách phi tập trung. Khi sử dụng các giải pháp tập trung, giữa mỗi bên phải có một mức độ tin cậy nhất định để đảm bảo đáp ứng các điều kiện cho phép trải nghiệm về giao dịch suôn sẻ và an toàn. Chỉ một trục trặc nhỏ, mạng lưới trở nên tắc nghẽn đột biến, lượng người dùng mới gặp khó khăn trong việc định tuyến thanh toán, phí cao hơn, thời gian chờ đợi lâu, các tính năng quan trọng bị tắt hoặc dịch vụ bị từ chối hoàn toàn đối với khách hàng. Và hãy nhớ rằng, tất cả các chi phí cuối cùng sẽ được chuyển đến cho người tiêu dùng. Có nghĩa là các yếu tố về cơ sở hạ tầng và vốn đầu tư liên quan đến việc chạy cơ sở hạ tầng Lightning trên quy mô lớn sẽ được chuyển cho người dùng cuối.

Nhận định

Phân tích là vậy nhưng trên thực tế, chúng ta không thể biết chắc chắn tương lai sẽ ra sao. Tuy nhiên, nếu việc thúc đẩy một cách rộng rãi mạng lưới Bitcoin Lightning, chúng ta có thể dễ dàng nhìn thấy nhiều trở ngại cần phải đối mặt trong thời gian ngắn hạn. Thậm chí, chúng ta cũng không loại trừ giả thuyết là nó có thể thất bại hoàn toàn.

Tuy nhiên, ngay cả khi nó thất bại, với thế giới tiền mã hóa đây cũng có thể coi là một sự thành công chung cho toàn thị trường. Nó sẽ mở đường cho tất cả các loại tiền mã hóa được sử dụng trong thương mại và được coi là chính thức như tiền trong tương lai. Điều này chắc chắn sẽ tiếp tục cuộc cách mạng tài chính toàn cầu mà chúng ta khó có thể tránh khỏi.

Mặc dù thử nghiệm Salvadoran chắc chắn sẽ tạo nên những hiệu ứng tích cực đối với thị trường tiền mã hóa, nhưng khi có sự gia tăng đột biến về nhu cầu sử dụng, mạng lưới Bitcoin khó có thể thoải mái xử lý, ít nhất là vào thời điểm hiện tại. Nhưng cũng rất may là ngoài Bitcoin hiện cũng có hàng trăm loại tiền mã hóa khác đang trực chờ sẵn hòng thay thế ngôi vương nay. Vậy nên, chúng ta có thể lạc quan tin rằng, cho dù mạng lưới Bitcoin có tắc nghẽn, việc ứng dụng Bitcoin có thể sẽ thất bại nhưng vẫn luôn có cơ hội mở ra ở phía trước cho một thị trường đầy mới mẻ này.

Miễn trừ trách nhiệm: Các thông tin và ví dụ về các đồng tiền trong bài viết được sử dụng với mục đích mô phỏng để giúp độc giả hiểu một cách tường minh hơn về vấn đề đang thảo luận. Nó không được xem như là lời khuyên đầu tư dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào. Thay vào đó, độc giả nên xem đây như là một nguồn thông tin tham khảo để đưa ra các quyết định đầu tư của riêng mình.