Những ưu điểm và nhược điểm của hợp đồng thông minh

Hợp đồng thông minh là gì?

Trong thế giới của tiền mã hóa, chúng ta có thể định nghĩa hợp đồng thông minh là một ứng dụng hoặc chương trình chạy trên blockchain. Hợp đồng thông minh giống như một hợp đồng kỹ thuật số bị bắt buộc thực hiện bởi một bộ quy tắc cụ thể. Các quy tắc này được những mã code máy tính xác định trước và tất cả các node trong mạng đều phải sao chép và thực thi các quy tắc đó.

Về bản chất, các hợp đồng thông minh trên blockchain cho phép tạo ra các giao thức không cần dựa trên sự tin cậy. Tức là hai bên trong hợp đồng có thể đưa ra các cam kết thông qua blockchain mà không cần phải biết hoặc tin tưởng lẫn nhau. Họ có thể đảm bảo rằng nếu các điều kiện của hợp đồng không được thỏa mãn, hợp đồng sẽ không được thực thi. Ngoài ra, việc sử dụng hợp đồng thông minh loại bỏ nhu cầu đối với các bên trung gian, giúp giảm đáng kể chi phí hoạt động.

Những ưu điểm của hợp đồng thông minh

Mặc dù hợp đồng thông minh vẫn đang trong giai đoạn đầu của quá trình phát triển, nhưng chúng mang lại một số lợi thế đáng kể. Một là bởi vì smart contract được phát triển trên blockchain, chúng có thể được truy cập bởi bất kỳ ai và do đó có thể cung cấp sự minh bạch hoàn toàn trong các quy trình kinh doanh cho tất cả các bên liên quan. Điều này quan trọng vì một số lý do, nhưng chủ yếu là nó cho phép mọi người xem chính xác cách các giao dịch được thực hiện. 

Một lợi thế khác là hợp đồng thông minh có thể giúp giải quyết vấn đề lòng tin giữa các bên (một vấn đề quan trọng trong nhiều doanh nghiệp). Đây là lý do tại sao hầu hết các ứng dụng hợp đồng thông minh đều ở dạng dịch vụ ký quỹ cho các giao dịch tài chính.

Ví dụ: Nếu bạn muốn mua vé máy bay từ New York đến Tokyo, bạn sẽ không giao tiền của mình cho một hãng hàng không nếu bạn không chắc chắn rằng những gì họ cung cấp sẽ được giao như đã hứa. Thay vào đó, bạn sẽ thanh toán cho dịch vụ ký quỹ của bên thứ ba để đổi lấy sự đảm bảo của họ rằng hãng hàng không sẽ thực hiện đúng lời hứa của họ.

Hợp đồng thông minh làm điều tương tự đối với các giao dịch tài chính. Trong trường hợp này, họ cho phép các công ty và cá nhân thực hiện giao dịch mà không cần tin tưởng lẫn nhau. Về cơ bản, chúng hoạt động giống như một bên thứ ba tự động trong trường hợp này; đảm bảo rằng cả hai bên đều hài lòng với thỏa thuận sau khi thỏa thuận được thực hiện.

Ưu điểm cuối cùng của hợp đồng thông minh là chúng cho phép bạn lưu trữ tiền trên blockchain, đây là một dạng tiền mã hoá an toàn và có khả năng chống kiểm duyệt. Như vậy, nó có thể là một trợ giúp rất lớn cho các công ty ở các nước đang phát triển, những người đang cố gắng phá vỡ các hạn chế ngân hàng truyền thống và kiểm soát vốn. Hợp đồng thông minh sẽ giúp họ gửi tiền một cách an toàn mà không sợ tiền của họ sẽ biến mất nếu hệ thống bị hỏng.

Có những lợi thế khác đối với hợp đồng thông minh như tăng tính minh bạch, giao dịch nhanh hơn và chi phí giao dịch thấp hơn. Trên thực tế, một số chuyên gia đã nói rằng họ có khả năng thay đổi cách thức tiến hành hoạt động kinh doanh trong thời gian thích hợp.

Những nhược điểm của hợp đồng thông minh

Rất khó để xác định tất cả những nhược điểm tiềm ẩn, nhưng có một vài điểm đáng để khám phá ở đây. Một nhược điểm là các hợp đồng thông minh thường được mã hóa bằng các ngôn ngữ cấp thấp và yêu cầu hiểu biết sâu rộng về khoa học máy tính để được triển khai chính xác. Một vấn đề khác là các smart contract có thể mắc phải chứng “hợp đồng thông minh bloat”, xảy ra khi mỗi giao dịch kích hoạt nhiều hợp đồng thông minh, do đó làm tăng đáng kể các yêu cầu lưu trữ của họ trên chuỗi khối Ethereum (Etherscan). Đây là một điểm quan trọng, vì không gian lưu trữ là một tài nguyên hữu hạn trên blockchain. Những yếu tố này là lý do tại sao một số người tin rằng hợp đồng thông minh có thể có vấn đề trong dài hạn, nhưng điều này không nhất thiết phải như vậy.

Ví dụ, Nick Szabo (một nhà tiên phong đầu tiên của công nghệ blockchain) đã nói rằng:

“Mặc dù nhiều thực thể sẽ sử dụng hợp đồng thông minh để tự động hóa đơn giản các quy trình quản trị, nhưng rất có thể sẽ vẫn còn các lớp ứng dụng khác yêu cầu các hình thức quản trị linh hoạt và mạnh mẽ hơn.”

Điều này có nghĩa là phần lớn các ứng dụng hợp đồng thông minh sẽ vẫn cần được mã hóa bằng một ngôn ngữ lập trình truyền thống. Vì vậy, trong khi công nghệ tiên tiến hơn, những ngôn ngữ lập trình này cũng ít phổ biến hơn. Điều này có nghĩa là chỉ những nhà phát triển giỏi nhất mới có thể triển khai chúng một cách chính xác.

Cuối cùng, cũng cần lưu ý rằng các hợp đồng thông minh vẫn còn trong giai đoạn sơ khai. Công nghệ này vẫn còn rất mới và có những nhược điểm tiềm ẩn đáng kể chưa được phát hiện.

Kết luận

Hợp đồng thông minh có nhiều ưu điểm, nhưng trước mắt, vẫn còn một số nhược điểm cần được khắc phục. Công nghệ này vẫn đang trong giai đoạn phát triển ban đầu; do đó, có thể có những nhược điểm đáng kể chưa được phát hiện. Mặt khác, hợp đồng thông minh có tiềm năng thay đổi cách thức hoạt động của các doanh nghiệp trong tương lai, vì vậy chưa nên loại bỏ chúng hoàn toàn. Với suy nghĩ này, có lẽ sẽ là khôn ngoan nếu chúng ta chờ thêm một vài năm để xem xét hợp đồng thông minh trước khi đưa ra phán quyết cuối cùng đối với giá trị mà nó đem lại.