Tìm hiểu về Cross-chain cùng với Wrapped Token

Tiền mã hóa ra đời với việc phát hành mã nguồn Bitcoin vào năm 2009. Ở thời điểm đó, khả năng tương tác giữa các blockchain không được chú trọng. 

Ngày nay, với sự tiến bộ của công nghệ và sự phát triển của thị trường tiền mã hóa,  nhu cầu kết hợp khả năng tương tác với các giao thức và mạng lưới blockchain đã xuất hiện. Điều này đòi hỏi nhà phát triển phải tìm ra một giải pháp cho phép người dùng thực hiện các giao dịch nhanh chóng và liền mạch trên các blockchain khác nhau với chi phí thấp.

Điều đó làm nảy sinh ý tưởng về khả năng sử dụng cùng một token trên một blockchain khác. Chính vì thế, khoảng cách về khả năng tương tác đã được thu hẹp thông qua việc wrapping tiền mã hóa.

Trong bài viết này, chúng ta sẽ nói về các Wrapped Token, xem xét các đặc quyền và hạn chế của chúng, đồng thời nắm vững một số cơ chế wrapping. Với kiến thức này, bạn có thể chuẩn bị tốt hơn cho những đổi mới trong tương lai.

Wrapped Token là gì?

Wrapped Token là một bản sao kỹ thuật số của tài sản tiền mã hóa (ví dụ: BTC) được tạo trên một blockchain khác không phải là nguồn gốc của tài sản này. Một ví dụ nổi tiếng ở đây là Wrapped BTC (WBTC) – một loại Bitcoin có thể lưu hành trên chuỗi khối Ethereum.

Vì vậy, Wrapped Token là một loại “tấm gương” phản chiếu của tài sản kỹ thuật số có tỷ lệ là 1:1 và giá biến động theo thời gian thực.

So với thế giới tài chính truyền thống, các Wrapped Token ở một số điểm giống như biên lai lưu ký – công cụ tài chính đại diện cho chứng khoán của một công ty nước ngoài trên thị trường quốc tế. Biên lai lưu ký (DR) cho phép các công ty giao dịch chứng khoán của họ bên ngoài quốc gia của họ. Theo nghĩa đó, DR đóng vai trò như một loại cầu nối kết nối một doanh nghiệp cụ thể có nguồn vốn trên toàn cầu.

Wrapped Token được thiết kế để kết nối các mảnh phân tách từ thị trường tiền mã hóa và giải quyết vấn đề về khả năng tương tác chuỗi chéo. Việc wrapping một token này thành một token khác giúp bạn có thể sử dụng token đó trên các mạng blockchain khác.

Tương tự như biên lai lưu ký, Wrapped Token là đại diện tương đương của tài sản ban đầu, mở ra cho người sở hữu chúng khả năng tiếp cận với nhiều thị trường hơn. Do đó, nhà đầu tư sẽ có nhiều cơ hội kiếm tiền hơn.

Tương tự như biên lai lưu ký có thể được chuyển đổi trở lại cổ phiếu mà nó đại diện, Wrapped Token cũng vậy. Người nắm giữ nó có thể mở nó ra bất cứ lúc nào và nhận được tài sản tiền mã hóa gốc cơ bản. Trong trường hợp đó, các Wrapped Token sẽ bị “đốt cháy”.

Tại sao chúng ta sử dụng Wrapped Token?

Như đã đề cập ở trên, Wrapped Token mang lại cho nhà đầu tư một cách tuyệt vời để làm cho tài sản của họ trở nên có thanh khoản hơn. Chính vì tiền mã hóa không thể chỉ từ chuỗi này sang chuỗi khác, nên Wrapped Token được thiết kế để loại bỏ rào cản này.

Việc wrapping giúp nâng cao tiện ích của token và làm cho nó có thể áp dụng trong nhiều hệ sinh thái hơn. Nói cách khác, chúng mang lại các trường hợp sử dụng mới cho token bên ngoài phạm vi ban đầu của nó, do đó nó tạo ra nhiều tiềm năng tạo doanh thu hơn. Vì vậy, một Wrapped Token là một loại phiên bản “điều chỉnh” của tài sản tiền mã hóa ban đầu của bạn.

Ví dụ: Một lượng đáng kể hệ sinh thái DeFi chạy trên blockchain Ethereum. Người dùng Bitcoin có thể khá khó chịu vì họ không có quyền truy cập vào các ứng dụng DeFi này. Bằng cách gói Bitcoin của họ vào WBTC, người dùng có thể dễ dàng khai thác hệ sinh thái này và các ứng dụng của nó. Ngoài ra, vì tính thanh khoản của BTC lớn hơn nhiều so với các blockchain khác, nên việc gói BTC sẽ chuyển đổi tính thanh khoản này thành Ethereum. Với sự trợ giúp của việc wrapping, người dùng sẽ có thể cho vay BTC của mình thông qua các hợp đồng thông minh trên nền tảng DeFi và kiếm lãi từ nó. Họ cũng có thể gửi nó vào các nhóm thanh khoản để tạo điều kiện giao dịch tiền mã hóa.

Làm thế nào để bạn wrapping một token tiền mã hóa?

Để wrapping một token tiền mã hóa, bạn gửi và khóa các token ban đầu của mình bằng một kho tiền cụ thể và đổi lại nhận được các bản sao tiền mã hóa của chúng trên một blockchain khác.

Tuy nhiên, mỗi dự án cụ thể xử lý việc bao gói đều có các phương pháp và kỹ thuật riêng. Việc đúc một bản sao của token trên một blockchain khác không phải là một vấn đề khó. Thách thức thực sự đến từ việc làm cho bản sao mới đúc đó chấp nhận token gốc. Điều này đòi hỏi người dùng phải phối hợp đồng thời nhiều công đoạn hơn, chẳng hạn như:

• Đầu tiên, giá trị của Wrapped Token phải giống với token ban đầu và giá trị chốt phải được duy trì theo thời gian.
• Thứ hai, sự an toàn của tài sản bị khóa phải được đảm bảo, cũng như quyền đổi token bất kỳ lúc nào.
• Thứ ba, việc wrapping token phải thuận tiện và có tiện ích hơn việc giữ token gốc trong chuỗi gốc của nó.

Cho đến nay, thị trường có bốn thiết kế chính của quá trình wrapping để cung cấp các tính năng này: Tập trung, phi tập trung, kết hợp và tổng hợp.  

Tập trung (giám sát)

Phương pháp này dựa vào một hoặc nhiều bên trung gian đáng tin cậy (người giám sát và người bán) để duy trì giá trị của Wrapped Token. Những người này chịu trách nhiệm cung cấp bằng chứng tài sản (PoA). PoA chứng minh rằng các tài sản cơ bản bị khóa được lưu trữ an toàn, không được sử dụng trong bất kỳ ứng dụng nào khác và có thể được trả lại cho người dùng bất kỳ lúc nào theo yêu cầu của họ.

Wrapped Token tập trung được sử dụng và chấp nhận nhiều nhất là Wrapped Bitcoin (WBTC) – một token ERC-20 đại diện cho Bitcoin (BTC) trên chuỗi khối Ethereum. Nếu người dùng muốn chuyển BTC của họ vào WBTC, trước tiên họ cần liên hệ với người bán (ví dụ: Republic Protocol) và cung cấp cho họ tài sản thế chấp (tức là BTC). Sau đó, người bán sẽ thực thi KYC, giao tài sản thế chấp cho người giám sát (ví dụ: BitGo), yêu cầu nó đúc WBTC cho người dùng và sau đó cung cấp cho người dùng những token mới được đúc này. Vì vậy, trong quá trình wrapping, người bán đóng vai trò trung gian giữa người dùng và người giám sát.

Trustless (non-custodial)

Trong trường hợp này, việc đúc Wrapped Token hoàn toàn tự động và được xử lý bởi một tổ chức tự trị phi tập trung (DAO) sẽ luôn đảm bảo bằng chứng tài sản (PoA) minh bạch và chống kiểm duyệt. Việc lưu ký token chỉ được quản lý bởi các hợp đồng thông minh mà không có sự can thiệp của bên thứ ba và yêu cầu KYC.

Hybrid

Phương pháp này sử dụng cả một tổ chức tập trung và các hợp đồng thông minh để phát hành các Wrapped Token. Một tổ chức tập trung thường được yêu cầu để thực hiện các chức năng KYC và đảm bảo rằng các hợp đồng thông minh được thực thi chính xác.

Ví dụ tốt nhất về Hybrid Wrapped Token là RenBTC. So với hai thiết kế trên, lợi thế đáng kể nhất của Hybrid là chúng có thể tương thích với nhiều chuỗi. Tương tự như vậy, RenBTC có thể có sẵn trên BSC, Polygon, Solana và Avalanche. Tuy nhiên, lại ít được chấp nhận hơn trong các giao thức DeFi. Các dự án DeFi chính như Aave, Maker và Compound không hỗ trợ Wrapped Token trên RenVM.

Synthetic

Quá trình đúc các token tổng hợp hơi khác so với những token trước đó, vì nó không yêu cầu khóa tài sản ban đầu trong một kho tiền đáng tin cậy hoặc một hợp đồng thông minh. Để đúc token tổng hợp, người dùng cần khóa tài sản có giá trị tương đương (hoặc hơn) của tài sản được đại diện (ví dụ: khóa SNX trị giá 200 USD thành sBTC có giá trị tương đương). Khi người dùng muốn đốt token tổng hợp, họ sẽ không nhận lại token được đại diện mà thay vào đó là các tài sản được cung cấp.

Hạn chế và rủi ro của các Wrapped Token

Phụ thuộc vào bên thứ ba đáng tin cậy

Như chúng ta đã thảo luận trước đó, trong trường hợp các giải pháp tập trung, người dùng phải tin tưởng bên thứ ba – người giám sát chịu trách nhiệm về sự an toàn của tài sản ban đầu của người dùng. Trong trường hợp unwrapping, người dùng cũng phụ thuộc rất nhiều vào quyết định của người quản lý. Người dùng phải được sự chấp thuận yêu cầu từ bên trung gian để “đốt cháy” các Wrapped Token và trả lại tài sản ban đầu.

Trên thực tế, việc sử dụng người giám sát là một khái niệm rất được tranh luận trong không gian tiền mã hóa. Trên thực tế, toàn bộ ý tưởng về phân quyền và DeFi nên liên quan đến khả năng người dùng có toàn quyền kiểm soát tài sản của họ mà không liên quan đến các bên thứ ba đáng tin cậy và không có yêu cầu KYC.

Tuy nhiên, người giám sát tài sản tiền mã hóa có nghĩa vụ (thông qua người bán) yêu cầu KYC từ người dùng gửi tài sản thế chấp. Là các tổ chức tập trung, hoạt động giám sát phải tuân theo quy định và cũng có thể bị ngừng hoặc bị kiểm duyệt. Do đó, có được một Wrapped Token tập trung như WBTC có nghĩa là các tính năng kiểm duyệt của nó trong khi hoạt động theo các tiêu chuẩn bảo mật khác nhau. 

Các dự án phi tập trung và một số dự án kết hợp không yêu cầu KYC để wrapping. Tuy nhiên, các điều khoản và điều kiện của họ thường nêu rõ rằng các dự án có thể thay đổi các yêu cầu của mình để tuân thủ các luật và quy định hiện hành.

Nhược điểm khác của Wrapped Token

• Rủi ro hợp đồng thông minh là rủi ro có lỗi trong mã code có thể làm mất tiền của người dùng.
• Rủi ro về công nghệ là lỗi phần mềm, code, lỗi của con người, thư rác và các cuộc tấn công độc hại có thể làm gián đoạn hoạt động của người dùng.
• Rủi ro kiểm duyệt là do các nhà điều hành cầu nối về mặt lý thuyết có thể ngăn cản người dùng chuyển tài sản của họ vì bất kỳ lý do gì.
• Blockchain cơ bản bị tấn công.

Nếu xem xét kỹ hơn tài chính truyền thống, người ta có thể tìm thấy số lượng rủi ro có thể so sánh được với các bản chất khác nhau, như trong tiền mã hóa.

Người dùng hưởng lợi như thế nào từ các Wrapped Token?

Như chúng ta đã thảo luận, giá trị lớn nhất của các Wrapped Token là chúng tạo ra khả năng tương tác giữa các loại tiền mã hóa không tương thích và các blockchain. Chúng cho phép người dùng sử dụng tài sản của họ trong nhiều mạng lưới và hệ sinh thái blockchain hơn, có nghĩa là tiếp cận nhiều hơn với các luồng tạo doanh thu đa dạng.

Các đặc quyền cụ thể được cung cấp bởi Wrapped Token có thể khác nhau tùy thuộc vào dự án. Một số giải pháp phổ biến bao gồm quyền truy cập chiết khấu vào các dịch vụ của dự án, phần thưởng cho sự trợ giúp chuyên nghiệp trong việc cải thiện hoạt động của hệ sinh thái cũng như các biện pháp khuyến khích xây dựng cộng đồng.

Lời kết

Bài viết trên đây vừa chia sẻ đến bạn tất tần tật thông tin về Wrapped Token. Nhìn chung, lợi ích khi sử dụng Wrapped Token lớn hơn nhiều so các bất lợi. Tuy nhiên thị trường tiền mã hóa luôn có những biến động khó lường, nhà đầu tư vẫn nên giữ đầu lạnh để có cái nhìn khách quan và đưa ra quyết định phù hợp.