Vai trò của tổng hợp dữ liệu với blockchain oracle

Tổng quan

Tổng hợp dữ liệu là một quá trình thu thập các giá trị khác nhau (thường từ các nguồn khác nhau) và tổng hợp chúng (thường là một giá trị duy nhất). Một ví dụ đơn giản là thu thập dữ liệu giá cho cặp ETH/USD từ một số sàn giao dịch và tính toán giá trị trung bình. Nhưng tại sao nó lại quan trọng như vậy và làm thế nào để một phương pháp tổng hợp được chọn chính xác có thể bảo vệ giao thức DeFi khỏi bị tấn công. Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu qua bài viết này.

Tại sao phải tổng hợp dữ liệu

Chất lượng của dữ liệu được cung cấp bởi một dịch vụ oracle phụ thuộc vào hai tiêu chí chính:

• Tính khả dụng của dữ liệu – có nghĩa là dữ liệu tiên tri phải luôn có sẵn cho người dùng cuối (hoặc hợp đồng thông minh) và phải được cập nhật với tần suất đã hứa.
• Độ chính xác của dữ liệu – nó có thể được xác định theo nhiều cách khác nhau và thường phụ thuộc vào loại dữ liệu. Ví dụ: Có thể dễ dàng xác minh tính đúng đắn của dữ liệu khách quan (như kết quả của một trận đấu bóng đá nhất định), nhưng với dữ liệu kém khách quan hơn (như giá mã thông báo ETH tính bằng USD) thì có thể khó xác định tính đúng đắn hơn

Tổng hợp dữ liệu cải thiện chất lượng của dữ liệu oracle và giúp oracle đáp ứng các yêu cầu theo nhiều cách. Trước hết, việc tổng hợp dữ liệu từ các nguồn khác nhau làm tăng độ đúng của giá trị, bởi vì ngay cả khi một số nguồn dữ liệu nhỏ cuối cùng bị hỏng thì nó cũng không được làm hỏng giá trị tổng hợp. Bên cạnh đó, giá trị tổng hợp thường đại diện cho một giá trị “công bằng hơn” hoặc “chính xác hơn”. Ngoài ra, việc tổng hợp cải thiện tính khả dụng của dữ liệu, bởi vì ngay cả khi một số nguồn ngừng hoạt động – dịch vụ oracle vẫn có thể hoạt động bình thường.

Sản phẩm phù hợp thị trường chính cho oracle ngày nay là cung cấp dữ liệu định giá, rất hữu ích để tạo tài sản tổng hợp và phái sinh, bảo hiểm, cho vay và nhiều giao thức khác. Đó là lý do tại sao bài viết này chủ yếu tập trung vào các phương pháp tổng hợp giá trị giá của tiền mã hóa.

Giá trị trung bình

Thuật toán tổng hợp đầu tiên chúng ta cần nghĩ đến là tính giá trị trung bình. Nó rất đơn giản và có thể trông khá “công bằng” nhưng nó thực sự có một nhược điểm đáng kể, bởi vì nó không có khả năng chống lại sự thao túng của ngay cả một tập hợp con nhỏ của các nguồn dữ liệu bị hỏng.

Ví dụ: Giả sử rằng bạn muốn nhận giá trị ETH/USD từ 5 sàn giao dịch khác nhau, trong đó 4 trong số họ tuyên bố rằng giá hiện tại là khoảng 2.000 đô la Mỹ, nhưng một trong số họ khẳng định rằng đó chỉ là 1 đô la Mỹ. Khi đó, giá trị trung bình là 1.600 đô la Mỹ, quá lệch và không thể được coi là chính xác. Đó là lý do tại sao tính toán giá trị trung bình thường cũng như các phương pháp tổng hợp khác, được kết hợp với bộ lọc trải giữa, giúp lọc ra các yếu tố ngoại lai và thao túng thị trường.

Giá trị giá trung bình

Có một cách tiếp cận khác, sử dụng phép tính giá trị trung bình. Nó tốt hơn giá trị trung bình và chắc chắn có khả năng chống thao túng bởi các nguồn bị hỏng. Tuy nhiên, ngay cả phương pháp này cũng không thể được coi là một cách hoàn hảo để tính toán giá trị.

Ví dụ: Giả sử rằng bạn lấy cùng một giá trị ETH/USD từ một sàn giao dịch tiền mã hoá lớn (100 triệu USD khối lượng giao dịch hàng ngày trên thị trường ETH/USD) và 4 sàn nhỏ (khối lượng giao dịch hàng ngày 10.000 USD trên thị trường ETH/USD) và sàn giao dịch lớn cung cấp giá trị 2.000 đô la Mỹ, nhưng tất cả các sàn giao dịch nhỏ – ít hơn 1.900 đô la Mỹ. Khi đó, giá trị trung bình tổng hợp, trong trường hợp này, sẽ nhỏ hơn 1.900 đô la Mỹ, nhưng như bạn có thể đoán, nó không đủ gần với giá trị thị trường “thực”.

Giá trung bình theo khối lượng (VWAP)

Phương pháp tổng hợp tiếp theo, và là một trong những phương pháp tổng hợp tốt nhất là tính giá bình quân theo khối lượng. Giống như tên gọi, đây là cách xác định giá dựa trên giao dịch có tính đến khối lượng giao dịch khác nhau ở các nguồn khác nhau. Nguồn càng có nhiều khối lượng giao dịch thì trọng số giá trị của nó càng lớn. Đôi khi, VWAP cũng được kết hợp với bộ lọc trải giữa để lọc các ngoại lệ.

Điều đáng nói là nhờ tính thanh khoản dễ dàng trên các sàn giao dịch phi tập trung (như Uniswap, Sushiswap, PancakeSwap và các sàn khác), nên cũng có thể tính được Giá trung bình theo trọng số thanh khoản (LWAP) được tổng hợp từ nhiều sàn giao dịch phi tập trung, có lợi thế tương tự như VWAP.

Giá trung bình theo thời gian (TWAP)

Một phương pháp phổ biến khác để tổng hợp giá là dựa trên giá bình quân gia quyền, trọng số của chúng được xác định theo tiêu chí thời gian. Điều này đặc biệt hữu ích để tính toán giá trị chỉ dựa trên các sàn giao dịch phi tập trung. Nhiều DEX thậm chí còn cung cấp các giải pháp oracle dựa trên TWAP của riêng họ (ví dụ: Uniswap TWAP oracle). Nhưng bên cạnh các phép tắc dựa trên DEX, phương pháp này có thể được sử dụng để làm cho việc thao túng thị trường trở nên khó khăn hơn trong trường hợp nguồn dữ liệu có hạn. Chúng ta có thể sử dụng TWAP để làm cho dữ liệu định giá của các tài sản có tính thanh khoản thấp ổn định và đáng tin cậy hơn.

Kết luận

Nếu không có các blockchain oracle, các hợp đồng thông minh sẽ chỉ dựa vào thông tin đã có trong mạng, điều này sẽ hạn chế đáng kể khả năng của chúng. 

Các nền tảng oracle vẫn là một trong những thành phần quan trọng trong sự phát triển của thế giới blockchain. Chính vì vậy vai trò của việc tổng hợp dữ liệu trong những nền tảng này lại càng có ý nghĩa đặc biệt hơn bao giờ hết. Hy vọng bài viết sẽ đem lại cho các bạn một cái nhìn tổng quan về vai trò của như phương pháp phổ biến để tổng hợp dữ liệu trong các nền tảng blockchain oracle.