Blockchain Oracle là gì? Tầm quan trọng và tiềm năng của các dự án Oracle

Blockchain Oracle là cầu nối trung gian của blockchain với thế giới bên ngoài, mở ra nhiều trường hợp sử dụng mới cho các hợp đồng thông minh.

10683Total views
Blockchain Oracle la gi? Tam quan trong va tiem nang cua cac du an Oracle - anh 1
Blockchain Oracle là gì? Tầm quan trọng và tiềm năng của các dự án Oracle

Blockchain Oracle là gì?

Một hạn chế của các hợp đồng thông minh đó là không thể truy cập những nguồn dữ liệu off-chain, giống như một chiếc máy tính hiện đại mà không có kết nối Internet. 

Tuy nhiên, thị trường tài chính phi tập trung ngày càng trở nên phổ biến và nhiều mô hình kinh doanh mới được tạo ra nhằm ứng dụng công nghệ số vào các giao dịch trong đời sống thực. Để có thể khai thác tối đa tiềm năng của các hợp đồng thông minh thì đòi hỏi phải kết nối chúng với các thông tin bên ngoài blockchain.

Oracle đóng vai trò là cầu nối giữa on-chain và off-chain, cung cấp dữ liệu từ thế giới thực cho các hệ sinh thái Web 3.0, bao gồm: Dữ liệu giá, kết quả các giải đấu thể thao, nhiệt độ…

Diagram  Description automatically generated

Để hiểu rõ hơn về khái niệm này, hãy theo dõi ví dụ sau: 

Giả sử có hai người chơi muốn đặt cược vào kết quả của một trận đấu thể thao bằng cách tạo một hợp đồng thông minh trên blockchain. 

Khi trò chơi kết thúc, làm thế nào hợp đồng thông minh biết ai sẽ là người thắng cuộc và nhận được số tiền đặt cược của cả hai? 

Đây là lúc phát huy sức mạnh của một Oracle, cơ chế này sẽ truy xuất kết quả của trận đấu chính xác ở bên ngoài thế giới thực rồi chuyển nó vào hợp đồng thông minh một cách an toàn và đáng tin cậy. Sau đó, tiền sẽ được gửi cho người thắng cuộc tùy vào kết quả của trận đấu. 

Tầm quan trọng của blockchain Oracle

Trong thời đại Big data bùng nổ như hiện nay thì các Oracle đóng vai trò trung gian dữ liệu, cho phép các nền tảng blockchain có thể truy xuất và tương tác với dữ liệu ngoài chuỗi trở nên cần thiết hơn bao giờ hết. 

Blockchain Oracle la gi? Tam quan trong va tiem nang cua cac du an Oracle - anh 2

Blockchain Oracle giúp mở rộng phạm vi hoạt động của hợp đồng thông minh. Thậm chí, một số Oracle không chỉ chuyển tiếp thông tin đến các blockchain mà còn có thể gửi dữ liệu ngược trở lại các nguồn bên ngoài. 

Hơn thế nữa, chúng còn cho phép các ứng dụng phi tập trung có thể kết nối với đa số các API hiện có để thu thập, xác minh các dữ liệu từ các nguồn khác nhau như:

  • Biến động giá của các đồng token/coin để đảm bảo tính công bằng và chính xác trong các giao dịch vay/cho vay, thanh lý tài sản
  • Tỷ giá hối đoái thả nổi cho các thị trường OTC
  • Tỷ lệ thế chấp và thanh khoản cho các sàn giao dịch phi tập trung (DEX).

Ngoài ra, Oracle còn được sử dụng để chọn người may mắn ngẫu nhiên trong những đợt airdrop NFT, tiền mã hoá hoặc giúp các ứng dụng game blockchain phân phối phần thưởng, ghép cặp người chơi trong các giải đấu.

Phân loại blockchain Oracle

Có nhiều cách để phân loại blockchain Oracle.

Phân loại các Oracle dựa trên nguồn gốc của dữ liệu 

Software Oracle 

Các Software Oracle (Oracle phần mềm) sẽ xử lý những dữ liệu như: Nhiệt độ, giá cả hàng hóa, chuyến bay hoặc chuyến tàu bị hoãn… từ các nguồn trực tuyến sau đó trích xuất thông tin cần thiết và chuyển nó vào hợp đồng thông minh.

Hardware Oracle

Một số hợp đồng thông minh cần tương tác với thế giới thực. Do đó, các Hardware Oracle (Oracle phần cứng) được thiết kế để thu thập thông tin từ thế giới vật lý và cung cấp nó cho các hợp đồng thông minh. Những thông tin này có thể được chuyển từ các cảm biến điện tử, máy quét mã vạch và các thiết bị đọc thông tin khác.

Một oracle phần cứng về cơ bản có nhiệm vụ “chuyển đổi” các sự kiện trong thế giới thực thành các giá trị mã hoá mà các hợp đồng thông minh có thể hiểu được.

Phân loại các Oracle dựa trên hướng của thông tin

Inbound Oracle

Inbound Oracle (Oracle gửi vào) là loại Oracle đảm nhận vai trò gửi dữ liệu từ các nguồn bên ngoài tới các hợp đồng thông minh. Chúng có thể được sử dụng trong các giao dịch tự động.

Outbound Oracle

Ngược lại với Inbound Oracle còn các Outbound Oracle (Oracle gửi ra) sẽ gửi thông tin từ các hợp đồng thông minh ra bên ngoài.

Phân loại các Oracle dựa trên độ tin cậy 

Centralized Oracle

Các Centralized Oracle (Oracle tập trung) được kiểm soát bởi một tổ chức và là nhà cung cấp thông tin duy nhất cho các blockchain. 

Việc chỉ sử dụng một nguồn thông tin có thể khá rủi ro vì tính hiệu quả của hợp đồng thông minh sẽ phụ thuộc hoàn toàn vào tổ chức kiểm soát Oracle đó. Chính sự tập trung này sẽ khiến các Centralized Oracle có nguy cơ bị tấn công cao hơn. Trong trường hợp có bất kỳ sự tấn công nào đến từ bên ngoài thì độ bảo mật sẽ không thể đảm bảo.

Decentralized Oracle

Các Decentralized Oracle (Oracle phi tập trung) sẽ thu thập thông tin từ nhiều nguồn bên ngoài, làm tăng độ tin cậy của các dữ liệu được cung cấp. Hợp đồng thông minh có thể truy vấn nhiều oracle để xác định tính hợp lệ và chính xác của dữ liệu, nhờ vậy các Decentralized Oracle được cho là đáng tin cậy hơn. Chúng còn có tên gọi là các Oracle đồng thuận.

Những dự án Oracle nổi bật

Chainlink

Chainlink là một trong những dự án tiên phong của lĩnh vực Oracle, được xây dựng trên Ethereum. Nó cung cấp cơ sở dữ liệu trong thế giới thực cho các hợp đồng thông minh thông qua mạng Oracle phi tập trung. 

Một trong những dịch vụ phổ biến nhất của Chainlink đó là tổng hợp giá, sử dụng các node để cung cấp dữ liệu ngoài chuỗi cho không gian tiền mã hoá.

Blockchain Oracle la gi? Tam quan trong va tiem nang cua cac du an Oracle - anh 3

Chainlink vừa có một năm 2021 vô cùng thành công với những bước phát triển vượt bậc. Có thể nói trong thời gian ngắn tới đây, Chainlink vẫn sẽ tiếp tục dẫn đầu đường đua của các dự án Oracle trong thế giới tiền mã hóa. 

Blockchain Oracle la gi? Tam quan trong va tiem nang cua cac du an Oracle - anh 4

Số lượng dự án thuộc hệ sinh thái Chainlink đã vượt qua con số 1000 là minh chứng rõ nhất cho nhận định trên.

Band Protocol

A screenshot of a computer  Description automatically generated with low confidence

Band Protocol là một mạng lưới Oracle chạy trên chuỗi khối Cosmos. Nó được tạo ra để phục vụ nhu cầu truy cập và xác minh các dữ liệu bên ngoài blockchain của các ứng dụng tài chính phi tập trung. Mục tiêu dài hạn mà giao thức đang theo đuổi đó là tạo ra một “mạng Internet cho các blockchain”.

Band nổi tiếng nhờ giải pháp Oracle chuỗi chéo, có thể lấy dữ liệu từ bất kỳ API nào vào các Dapp. Dữ liệu đầu vào của Band đều là các nguồn đáng tin cậy từ nhiều bên độc lập. 

BandChain được hoạt động bằng cơ chế đồng thuận Proof of Stake. Những người nắm giữ token BAND của giao thức sẽ được tham gia vào quá trình quản trị Band.

API3

Blockchain Oracle la gi? Tam quan trong va tiem nang cua cac du an Oracle - anh 5

API là viết tắt của thuật ngữ Application Programming Interface (giao diện lập trình ứng dụng). Các API truyền thống thường không tương thích với ứng dụng tài chính phi tập trung. Nhiều doanh nghiệp trực tuyến hiện nay sử dụng API để cung cấp dữ liệu của họ dưới dạng module dịch vụ có thu phí. 

API3 là giao thức được dùng để kết nối Dapp với các thư viện API khác nhau, cho phép hợp đồng thông minh có thể truy xuất và trao đổi dữ liệu với thế giới bên ngoài thông qua các dịch vụ API hiện có.

Nhờ có API3 mà các nhà phát triển Dapp có thể tích hợp các dịch vụ dữ liệu vào ứng dụng của họ. Điều này làm cải thiện hiệu quả của việc xây dựng phần mềm cả về chi phí và thời gian xây dựng một cách đáng kể.

Mặc dù nhiều đối thủ cạnh tranh của API3 có thể giải quyết vấn đề kết nối các blockchain với thế giới thực thông qua Oracle nhưng Oracle chỉ là một dạng phần mềm trung gian nằm giữa các API và hợp đồng thông minh do đó sẽ làm tăng thêm chi phí. API3 dự định giải quyết vấn đề này bằng cách cho phép các nhà cung cấp API vận hành các node của riêng họ.

Tiềm năng của blockchain Oracle

Hiện nay, công nghệ blockchain đã khẳng định được vai trò trọng yếu của nó đối với quá trình phát triển nền kinh tế số. Trong khi đó, các hợp đồng thông minh vẫn còn nhiều hạn chế và chưa thực sự phát huy hết tính ứng dụng của chúng. Nguyên nhân là do chúng không thể kết nối trực tiếp với các dữ liệu mới nhất ngoài thế giới thực. 

Chính điều này đã dẫn đến sự bùng nổ của các nền tảng Oracle trên blockchain. Việc ngày càng có nhiều dự án với những ý tưởng mới lạ cần kết nối dữ liệu bên ngoài vào các ứng dụng tài chính phi tập trung sẽ khiến cho các nền tảng Oracle còn nhiều dư địa phát triển trong tương lai. 

Hơn thế nữa để công nghệ blockchain có thể duy trì tác động bền vững đến các ngành công nghiệp khác nhau thì chúng cần phải giao tiếp chính xác và kịp thời với dữ liệu trong thế giới thực. Đây có thể là lý do quan trọng cho sự phát triển lâu dài của các dự án Oracle.

Tổng kết

Các nền tảng blockchain Oracle được sử dụng trong nhiều lĩnh vực như: DeFi, NFT, Gaming… Chúng đã cung cấp một giải pháp cho hệ sinh thái Web 3.0 có thể kết nối với các hệ thống thông tin hiện có, các nguồn dữ liệu mới nhất và các tính toán nâng cao. Với tốc độ số hoá nền kinh tế như hiện nay thì tương lai dành cho thị trường Oracle nói riêng và thị trường tiền mã hoá nói chung sẽ ngày càng rộng mở. 

Hy vọng, những thông tin trong bài viết đã giúp bạn nắm được các thông tin cơ bản về blockchain Oracle, để từ đó có thể tìm kiếm các cơ hội đầu tư tiềm năng.