NEAR 2021: Cùng nhìn lại 1 năm với những sự phát triển vượt bậc 

Giờ chính là lúc thích hợp để cùng nhìn lại những điểm nổi bật trong năm 2021 của NEAR: từ việc nâng cấp giao thức, tài trợ hệ sinh thái, phát triển cộng đồng cho đến các dự án mới ra mắt trên mạng chính thức (mainnet) NEAR. 

Phát triển giao thức

Dấu hiệu cho thấy một mạng lưới đang phát triển khỏe mạnh chính là việc mạng lưới ấy liên tục bổ sung các cải tiến, chỉnh sửa về hiệu suất, độ ổn định và bảo mật. Và NEAR Protocol đã làm được những điều ấy trong năm 2021. 

Nhóm kỹ sư của NEAR Protocol đã tiến hành nâng cấp 20 bản giao thức. Trong đó phải kể đến bản cập nhật giao thức 35 – tài khoản ngầm định (implicit account). Điều này cho phép NEAR có tài khoản Ethereum là các khóa công khai. Chúng sẽ được tạo ra trên chuỗi khi ai đó chuyển một lượng token khác 0 (nonzero amount) đến tài khoản này. 

Một nâng cấp nổi bật khác là bản cập nhật giao thức 42. Ở giao thức này, các kỹ sư đã giảm chi phí lưu trữ staking từ 1N trên 10kb lên 1N trên 100kb. Điều này làm giảm đáng kể rào cản gia nhập đối với các nhà phát triển hợp đồng. Bởi trước đó, khi một nhà phát triển có nhu cầu triển khai hợp đồng 300kb, họ cần có ít nhất 30 NEAR trên tài khoản. Kể từ khi cập nhật giao thức 42, họ chỉ cần trả 3 NEAR mà thôi. 

Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng, việc nâng cấp giao thức 48 đã đưa thời gian chạy của WebAssembly từ wasmer0 đến wasmer2. Sự thay đổi này đã giúp giảm một nửa chi phí của các hoạt động wasm, từ đó hỗ trợ mở khóa nhiều ứng dụng được xây dựng trên Aurora mà trước đây bị chặn do các giao dịch không phù hợp với giới hạn gas của NEAR. Được biết, WebAssembly là dạng tệp nhị phân cấp thấp được thiết kế cho nền tảng Web, tương tự như tệp nhị phân .exe trên Windows.

Xu hướng cải tiến và cập nhật các bản giao thức liên tục được thực hiện trong suốt năm 2021. Và đỉnh điểm là thông báo ra mắt giao thức lớn nhất của NEAR – Sharding (giao thức phân mảnh). 

Giao thức phân mảnh 

Khi phát hành thiết kế giao thức vào năm 2019, NEAR đã bắt đầu hình dung về một chuỗi khối hoàn toàn được chia nhỏ. Đội ngũ nhanh chóng nhận ra rằng mạng lưới mới này sẽ không thể xử lý hết hàng trăm triệu giao dịch ngay lập tức. 

Đúng như dự đoán, số lượng giao dịch trung bình hàng ngày hiện đã vượt qua 300.000. Khi ngày càng có nhiều dự án được xây dựng trên NEAR, khối lượng giao dịch sẽ tăng đáng kể vào năm 2022. Trong khi mạng lưới NEAR vẫn chỉ đang sử dụng một phần nhỏ trong tổng dung lượng của nó, đội ngũ phát triển muốn bắt đầu chuyển đổi sang giao thức phân mảnh ngay lập tức để tránh ảnh hưởng đến giao dịch của người dùng. Đồng thời đảm bảo hỗ trợ cho mọi ứng dụng trên NEAR vận hành trơn tru. 

Ngày 15 tháng 11 năm 2021 đã đánh dấu sự khởi đầu của quá trình chuyển đổi này khi NEAR khởi chạy Simple Nightshade với giai đoạn 0 có tên là Simple Nightshade – Tăng cường thông lượng mạng. Ở bước đầu, sharding của NEAR sẽ chia trạng thái hiện tại (state) làm 4 phân đoạn nhỏ trong khi chúng vẫn được các validator theo dõi và xác thực. Điều này sẽ làm thông lượng của mạng tăng lên đáng kể. 

Vào đầu năm 2022 này, NEAR dự kiến sẽ chuyển sang giai đoạn 1 của Nightshade có tên là Chunk-Only Producers – Tăng tính phi tập trung của mạng lưới. Trong giai đoạn 1, NEAR sẽ giới thiệu vai trò mới của các nhà sản xuất chuyên phân đoạn. Nó có nhiệm xác nhận một phân đoạn. Theo đó, chúng sẽ tạo ra các khối cho một phân đoạn cụ thể mà không cần dùng đến phần cứng đắt tiền để chạy. Vì không tạo ra các khối mới nên điều này cũng sẽ không ảnh hưởng đến quá trình bảo mật của chuỗi. Việc xuất hiện các Chunk-Only Producers sẽ làm số lượng validator tăng lên và cải thiện tính phi tập trung của NEAR Protocol. 

Đến quý 3 năm 2022, NEAR có kế hoạch triển khai giai đoạn 3 Nightshade – Tăng khả năng tiếp cận cho các trình xác thực. Với giai đoạn này, cả trạng thái và quá trình xử lý sẽ được chia nhỏ hoàn toàn. Đồng thời loại bỏ sự không cần thiết của bất cứ trình xác thực nào khi theo dõi các phân mảnh. 

Cuối cùng vào quý 4 năm 2022, NEAR sẽ bước vào giai đoạn 3 Dynamic Resharding – NEAR tới quy mô vô hạn. Cụ thể, NEAR sẽ cho phép mạng tự động phân chia và hợp nhất các phân mảnh dựa trên việc sử dụng tài nguyên của hệ thống hiện tại. Điều này sẽ làm cho NEAR có khả năng mở rộng gần như vô hạn và có thể xử lý mượt mà tình huống khối lượng giao dịch tăng đột biến trong thời gian ngắn.

Phân bổ nguồn vốn   

Với những dự án chỉ mới chập chững biết đi thì việc được hỗ trợ trong giai đoạn đầu luôn rất quan trọng. Nó sẽ định hình nên “đôi chân cứng cáp” hay “đôi chân bình thường” của một dự án trong tương lai. Hiểu được điều đó, NEAR Foundation đã triển khai những kế hoạch kêu gọi đầu tư và phân bổ quỹ tài trợ để thúc đẩy hệ sinh thái tăng trưởng và đổi mới. 

Trong năm 2021, NEAR đã phân bổ 800 triệu USD huy động từ các vòng gọi vốn cho những sáng kiến ​​mới nhằm tài trợ vào lĩnh vực tài chính phi tập trung. Mặc dù tại thời điểm đó, thị trường phi tập trung vẫn còn trong giai đoạn sơ khai. Cụ thể, 450 triệu USD được phân bổ cho các khoản tài trợ của hệ sinh thái. 350 triệu USD còn lại được phân bổ cho tài chính phi tập trung (DeFi) thông qua DeFi DAO của NEAR. Có thể thấy, các dự án DeFi trên NEAR đã và đang phát triển mạnh với tổng giá trị 200 triệu USD được đầu tư vào các dự án như Ref Finance, Skyward và Octopus. 

Bên cạnh đó, các dự án quan trọng trong hệ sinh NEAR như Aurora đã huy động được 12 triệu USD trong vòng gọi vốn đầu tiên. Máy ảo Ethereum (Ethereum Virtual Machine – EVM) với nhiệm vụ mở rộng các ứng dụng phi tập trung trên NEAR cũng đã nhận được tài trợ từ các quỹ đầu tư lớn như Pantera Capital, Electric Capital, Dragonfly Capital và các quỹ khác.

Với nguồn vốn đã có, việc hệ sinh thái NEAR  “lấy đà và chạy” chỉ còn là vấn đề thời gian.

Sự tăng trưởng bùng nổ của hệ sinh thái NEAR 

Năm 2021 của NEAR được đánh dấu bằng sự tăng trưởng vượt bậc của hệ sinh thái. Bên cạnh việc được cung cấp năng lượng bởi Rainbow Bridge, kết nối NEAR với Ethereum, triển khai Simple Nightshade sharding, hệ sinh thái NEAR cũng đã chứng kiến ​​sự gia tăng thú vị của các dự án game, Metaverse, NFT và DeFi.

Game

Game luôn được định hướng để trở thành một phần không thể thiếu trong ngành công nghiệp tiền mã hóa. Năm 2021 đã chứng kiến sự phát triển vượt bậc của các dự án game trong hệ sinh thái NEAR. Có thể điểm qua một số cái tên nổi bật như sau: 

OP Games: Được biết đến là nền tảng trò chơi Web3 dựa trên blockchain – OP Games đã bắt đầu chuyển đổi cách người dùng có thể mua, sở hữu và giao dịch tài sản trong trò chơi. OP Games cung cấp các tài sản trong game dưới dạng NFT và biến toàn bộ trò chơi thành NFT phân đoạn. Bằng cách này, người chơi và fan hâm mộ của game đều có thể đồng sở hữu dự án. Trong trường hợp trò chơi này thành công, nó sẽ được định hình để phát triển thông qua DAO. 

Vorto Network: Vorto Network đã bắt đầu phát triển thị trường trực tuyến của mình nơi người dùng có thể giao dịch vật phẩm trong trò chơi và tài sản kỹ thuật số thông qua ví tiền mã hóa.  Một trò chơi chiến lược thời gian thực (Real-time Strategy – RTS) dựa trên blockchain – Hash Rush được thiết lập trên Vorto Network sẽ ra mắt vào tháng 1 năm 2022. Điều này sẽ cho phép người chơi đắm mình vào thiên hà Hermeian, nơi họ xây dựng, cạnh tranh và trao đổi hàng hóa thông qua các cấp độ khác nhau. Hash Rush sẽ là một ví dụ tuyệt vời về cơ chế Play-to-earn đang ngày càng phổ biến của Web3. 

NEAR Lands: Đây là trò chơi blockchain 2D với nhiều người chơi phi tập trung được xây dựng trên nền tảng NEAR. Trong vũ trụ trực tuyến NEAR Lands, người chơi tạo ra các nhân vật và vật phẩm. Sau đó sẽ cùng tương tác với bạn bè và những người tham gia khác trong khi phiêu lưu qua các cảnh quan của trò chơi. NEAR Lands là game được thiết kế với đồ họa pixel nên mang đến trải nghiệm thế giới mở đẹp mắt và hấp dẫn. 

Inite: Đây là một trò chơi vận động dựa trên phương pháp khoa học, nơi người chơi nhận các nhiệm vụ hàng ngày để tăng cường khả năng sáng tạo của mình. Thông qua Inite, người chơi sẽ được trải nghiệm thế giới ảo Metaverse độc ​​đáo. Vào quý 4 năm 2021, Inite đã kiếm được khoản tài trợ 50.000 USD để xây dựng nền tảng chơi game NFT. Bên cạnh đó, khi chơi Inite, người dùng có thể kiếm được token bằng cách tạo ra các ý tưởng để cải thiện kỹ năng nhận thức và năng suất cá nhân.

NFT

Năm 2021 là một năm phát triển mạnh mẽ đối với NFT. Lần lượt các dự án, bộ sưu tập, tác phẩm nghệ thuật NFT trình làng thế giới và nhận được sự ủng hộ của phần lớn người dùng. Hai thị trường NEAR NFT – Paras và Mintbase đã dẫn đầu trong việc đưa ngày càng nhiều NFT vào hệ sinh thái NEAR.

Bắt đầu xây dựng trên NEAR vào tháng 8 năm 2020, Mintbase chính thức ra mắt thị trường vào năm 2021. Ban đầu, nhóm điều hành phát triển Mintbase trên nền tảng Ethereum. Sau đó không lâu vì chi phí đắt đỏ, nhóm đã chuyển dự án về nền tảng NEAR. Có thể thấy, với tốc độ giao dịch nhanh và chi phí thấp, NEAR chính là sự lựa chọn thay thế hoàn hảo cho Mintbase. Đầu tháng 12 năm 2021, DJ kiêm nhà sản xuất nhạc điện tử deadmau5 và ban nhạc indie rock Portugal. the Man đã hợp tác với Mintbase và NEAR để tạo nên đĩa đơn NFT “this is fine”. Nếu deadmau5 và Portugal. the Man bán được hơn 1 triệu bản ghi ở Mỹ, họ sẽ làm nên lịch sử blockchain và điều đó chắc chắn sẽ đánh dấu Mintbase vững chắc trên bản đồ NFT toàn cầu. 

Paras cũng là nền tảng giao dịch NFT được xây dựng trên NEAR Protocol. Tuy nhiên, Paras định hướng mình là nơi cung cấp tác phẩm nghệ thuật của nghệ sĩ dưới dạng thẻ bài NFT. Các thẻ bài được bán trên Paras không đơn thuần chỉ là tranh ảnh được làm dưới dạng thẻ bài mà chúng được thiết kế theo các chủ đề, câu chuyện hoặc là truyền thuyết. Với cách truyền tải mới lạ này, những thẻ bài điện tử trên Paras rất thú vị, phong phú và vô cùng hấp dẫn người xem. Đã có hàng nghìn người dùng mua các bộ sưu tập NFT độc nhất vô nhị này trên Paras. Thị trường NFT Paras cũng tự hào khi có hơn 18.000 Twitter và 3.000 người theo dõi Telegram. 

Được xây dựng trên hệ sinh thái NEAR, Feiyu là một bước tiến mới trên phương tiện truyền thông xã hội, nơi người dùng thể hiện sự sáng tạo bằng cách chia sẻ meme và GIF.  Người dùng ứng dụng phi tập trung Feiyu có thể kiếm được các phần thưởng như token hoặc vật phẩm NFT khi tham gia mạng xã hội. 

Về mặt NFT âm thanh trên NEAR, DAO Records đang làm việc để định hình lại hãng thu âm và trả tiền sòng phẳng cho nhạc sĩ với các bản thu âm của họ. Trong mô hình ngành công nghiệp âm nhạc hiện tại, các hãng thu âm và dịch vụ phát trực tuyến chiếm phần lớn thu nhập của các nhạc sĩ. Trong khi đó với các bản ghi âm DAO, những người sáng lập đang khuyến khích các nghệ sĩ độc lập phát hành và đóng gói nhạc mới dưới dạng NFT âm thanh. Đến nay, DAO Records đã phát hành hơn 150 NFT từ hơn 100 nghệ sĩ. Và trong 14 tháng qua, DAO Records cũng tổ chức hơn 50 sự kiện ảo, nơi các nhạc sĩ, người hâm mộ và cả những người yêu thích NFT có thể gặp gỡ, giao lưu trong các buổi tụ họp Metaverse được thiết kế riêng.

Metaverse

Năm 2021, trên hệ sinh NEAR cũng đã xuất hiện nhiều ứng dụng trong lĩnh vực Metaverse. Mặc dù mỗi dự án Metaverse mang một sắc thái độc đáo khác nhau nhưng nhìn chung, chúng đã đặt nền móng để tích hợp các trò chơi blockchain, DeFi và NFT trên NEAR. 

Chẳng hạn dự án Metaverse AI được xây dựng trên NEAR, đang tập trung phát triển một Metaverse mở cho Web3. Khi sử dụng công cụ AI nâng cao của Metaverse AI, người dùng có thể tạo danh tính phi tập trung và hình đại diện 3D có độ trung thực cao. Những hình đại diện DiD (Decentralization Identifier – Định danh phân quyền) dựa trên blockchain này cung cấp cho người dùng quyền sở hữu danh tính và tài sản ảo của họ. Đồng thời người dùng có khả năng di chuyển chúng trên các Metaverse lớn hơn.

Một dự án NEAR Metaverse khác là Reality Chain sẽ khởi chạy trên Octopus Network – một mạng lưới chuỗi ứng dụng dựa trên chất nền của NEAR. Reality Chain cung cấp cho người dùng trò chơi và các hoạt động xã hội với cảm giác nhập vai cùng nhiều tính năng và chức năng sinh động. 

Trong khi đó, ứng dụng Illust Space lại có một hướng đi hoàn toàn khác về Metaverse. Nhóm Illust Space đang xây dựng một Metaverse thực tế tăng cường, cung cấp cho người dùng các công cụ để kết hợp thế giới thực và kỹ thuật số cho các tác phẩm nghệ thuật của họ. Đồng thời làm cho chúng có thể sưu tầm được thông qua công nghệ NFT.

Cũng trong năm 2021, NEAR ra mắt loạt MetaBUILD – một cuộc thi hackathon được thiết kế để khuyến khích các nhà phát triển xây dựng trên NEAR. Đúng như tên gọi, việc xây dựng Metaverse là điểm nhấn chính của cuộc thi hackathon này. MetaBUILD đầu tiên được tổ chức từ ngày 27 tháng 8 năm 2021 đến ngày 19 tháng 9 năm 2021. Và mới nhất đây, MetaBUILD 2 đang tiếp tục được tổ chức từ ngày 22 tháng 12 năm 2021 đến ngày 10 tháng 2 năm 2022). Trong cả hai đợt thi, NEAR đã trao giải thưởng trị giá 1 triệu USD đến các nhà phát triển và nhóm đạt kết quả thành công. 

DeFi

DeFi (tài chính phi tập trung) đã trở thành nền tảng quan trọng của bất kỳ hệ sinh thái tiền mã hóa nào. Trong hơn 12 tháng kể từ khi ra mắt mạng lưới chính, hiện đã có hơn 40 dự án DeFi đang có trên hệ sinh thái NEAR. Từ các nhà cung cấp cơ sở hạ tầng như Rainbow Bridge, Flux, Aurora cho đến các thị trường hoán đổi token 1inch, Trisolaris và Onomy Protocol. Có cả các nền tảng đặt cược, người cho vay, người đi vay, người ghi điểm tín dụng và thậm chí là BananaSwappers.

Như đã chia sẻ ở trên, quỹ hệ sinh thái toàn cầu trị giá 800 triệu USD của NEAR đang được phân bổ chủ yếu cho các dự án DeFi và các Dapp khác xây dựng trên NEAR. NEAR Nightshade Sharding cũng sẽ tăng cường DeFi bằng cách mở rộng tốc độ giao dịch và bảo mật của blockchain.

Ra mắt trong năm 2021, Aurora là một trong những dự án DeFi đáng chú ý nhất trên NEAR. Đây là nền tảng giúp các hợp đồng EVM có thể tương tác trên NEAR. Đồng thời cho phép các nhà phát triển tiếp tục sử dụng Ethereum trong khi thúc đẩy ứng dụng của họ với hệ thống giao dịch siêu nhanh của NEAR với rào cản gia nhập thấp. Aurora đang hợp tác với một số dự án DeFi đầy hứa hẹn khác trên NEAR, như chuỗi chéo oracle Flux và Rose – một giao thức hoán đổi và vay ổn định giúp nâng cấp trò chơi DeFi của hệ sinh thái.

Bên cạnh đó, một dự án DeFi khác cũng được nhiều người biết đến có tên là Ref Finance – một sàn DEX theo mô hình AMM được xây dựng trên NEAR Protocol. Ref Finance được tạo ra với mục tiêu sắp xếp mọi thành phần của DeFi bao gồm: DEX theo mô hình AMM, Lending protocol, tài sản tổng hợp (Synthetic Asset) và nhiều tính năng khác vào một nền tảng duy nhất. 

Nếu người dùng đang tìm kiếm một thị trường giao thức lãi suất thì Burrow chính là một dApp khá thú vị để khám phá. Trong khi đó, nếu người dùng quan tâm đến giải pháp phân chia token cho nhà đầu tư thì đừng qua nền tảng IDO đầu tiên trên NEAR – Skyward Finance. Đây là nơi giúp các dự án mới trên NEAR Protocol có thể tiếp cận nguồn vốn từ cộng đồng một cách dễ dàng nhất. Ngoài ra, DAO của Skyward Finance sẽ cho phép cộng đồng truy cập vào việc khởi chạy token ngay lập tức thay vì để những người đi trước (các nhà đầu tư tư nhân và các quỹ đầu tư mạo hiểm) bơm (pump) rồi sau đó xả (dump) token. 

Cộng đồng DAO của NEAR đang ngày càng phát triển

Một trong những hướng đi chính trong năm 2021 của NEAR đó là phát triển và đa dạng hóa cộng đồng DAO (Decentralized Autonomous Organization – Tổ chức tự trị phi tập trung). Đây cũng được xem là một xu hướng mới mà hệ sinh thái NEAR nói riêng và cộng đồng blockchain nói chung mong đợi sẽ bùng nổ vào năm 2022.

Theo báo cáo của NEAR vào ngày 28/12/2021, trung tâm hệ sinh thái NEAR’s DAO – Sputnik DAO V1 hiện có tổng cộng 248 DAO với tổng số 17.633 giao dịch. Tổng số tiền thanh toán lên đến 989.598 token NEAR, tương đương khoảng 9.292.324 USD. Bên cạnh đó, tổng giá trị đã khóa (TVL) của Sputnik DAO là 113.969 NEAR, tương đương khoảng 1.070.164 USD. 

Phần lớn sự phát triển của cộng đồng DAO có thể được nhìn thấy trong cơ sở hạ tầng blockchain của NEAR và không gian DeFi. DAO lớn nhất tính theo tổng tài sản là Aurora (một cầu nối trao đổi token giữa NEAR và Ethereum) và Octopus (một nền tảng xây dựng appchains).

Năm 2021 chứng kiến ​​sự tăng trưởng bùng nổ trong cách các DAO thử nghiệm công cụ quản trị trên NEAR. Trong nửa đầu năm, SputnikDAO đã trải qua hai lần lặp lại – một là để phổ biến quỹ cộng đồng và hai là để kết hợp khả năng gọi điện tùy chỉnh. Thời điểm Astro DAO ra mắt vào tháng 10 năm 2021, nhu cầu về các dịch vụ của nó đã khiến hàng trăm DAO ra đời chỉ sau 2 tháng. Và trong quý 4 năm 2021, cộng đồng NEAR đã suy nghĩ khá nhiều về việc bảo vệ trách nhiệm pháp lý, các pháp nhân và quy định của nhà nước đối với các DAO.

Creations DAO – một DAO Vertical do cộng đồng điều hành hoàn toàn – được ra mắt trong 2021 để hỗ trợ hệ sinh thái các tổ chức sáng tạo và DAO. NEAR cũng đang hỗ trợ một sáng kiến ​​nghiên cứu do chính phủ tổ chức để kiểm tra các hệ thống khen thưởng dựa trên DAO. Các dự án DAO đang được bổ sung bởi DAO Guilds. Nhiều Guild khác nhau thậm chí còn hoạt động như những DAO phụ chuyên biệt làm việc trong các lĩnh vực như pháp lý, phát triển phần mềm và DeFi. 

DaoBox có trụ sở tại Thụy Sĩ, là một nguồn lực khác cho các dự án và tổ chức muốn thiết kế DAO. Công ty cung cấp một bộ công cụ để xây dựng DAO trên NEAR, giúp người dùng có như cầu thành lập DAO lấy địa chỉ trụ sở chính, gây quỹ và tuân thủ thông qua kế toán.

Tầm nhìn trong năm 2022

Nhìn chung, trong năm 2021 vừa qua, NEAR đã xây dựng và phát triển rất tốt các mảnh ghép cơ sở hạ để làm điểm tựa vững chắc cho các dự án, ứng dụng tham gia vào NEAR trong thời gian đến. Được biết, một số đơn vị phát triển sản phẩm trên NEAR sẽ khởi động dự án vào năm 2022. Điều này đồng nghĩa với việc sẽ có thêm nhiều dự án DeFi, NFT, Gaming, Metaverse và các dự án hấp dẫn khác vào hệ sinh thái NEAR. 

Với quỹ tài trợ hệ sinh thái toàn cầu trị giá 800 triệu USD, NEAR hy vọng sẽ thấy nhiều DAO khác nữa được thành lập trong năm 2022. Những quỹ tài trợ, Guilds, chuyên gia blockchain cùng nguồn tài nguyên khác sẽ là yếu tố quan trọng để giúp các DAO thành công hơn nữa. Và đặc biệt là mang đến sự trải nghiệm cho người dùng từ Web2 đến Web mở (open Web).