Web 3.0 và Web 5.0 là một hành trình phát triển chứ không phải đích đến

Tổng quan

Trong sự phát triển như vũ bão của Internet, các công nghệ và sự phát triển mới liên tục xuất hiện có ảnh hưởng đến sự phát triển của nhân loại. Internet đã trải qua một chặng đường dài từ Web 1.0 và rất nhiều điều đã thay đổi trong hơn 50 năm tồn tại của nó. 

Chúng ta đang ở giai đoạn chuyển giao của Web 2.0 sang Web 3.0 và có sự xuất hiện của một khái niệm mới là Web 5.0. Vậy chúng được định nghĩa như thế nào? Chúng ta sẽ nhìn thấy quá trình thay đổi này như thế nào? Hãy cùng đội ngũ Coinvn tìm hiểu trong bài viết ngày hôm nay.

Các giai đoạn phát triển của Web

Từ Web 1.0 đến Web 2.0

Chúng ta bắt đầu với khái niệm Web 1.0. Trong giai đoạn này, các trang web, cổng thông tin, dịch vụ trực tuyến chính đã được phát triển và khách hàng chỉ có thể duyệt thông tin mà không tương tác trực tiếp. Vì việc giao tiếp ở đây chỉ dừng lại ở mức tương tác một chiều trên Internet, chính vì thế Web 1.0 còn được gọi với cái tên là “Web tĩnh”.

Web 2.0

Web 2.0 ra đời cùng với sự xuất hiện và phổ biến của các mạng xã hội. Các Web 2.0 mà chúng ta thường thấy nhất là blog, podcast… nó được tạo ra với mục đích giúp cho việc giao tiếp 2 chiều trở nên khả thi.

Cùng với sự phát triển của các công cụ mới này, khách hàng đã bắt đầu giao tiếp và chia sẻ nội dung với nhau. Đây là lúc người tiêu dùng trở thành chủ sở hữu nội dung, tạo ra các tương tác và quy trình mới, đó là lý do tại sao Web 2.0 được mệnh danh là “Web cộng tác”.

Lịch sử ra đời của Web 3.0

Giống như các giai đoạn khác của Internet, rất khó xác định thời điểm Web 3.0 thực sự bắt đầu. Lý do cho điều này là phát triển web là một quá trình và không có ngày bắt đầu nhất định.

Thuật ngữ Web 3.0 được Gavin Wood đặt ra vào năm 2014, nhưng nhiều người tin rằng nó xuất hiện vào khoảng năm 2006.

Không rõ giai đoạn tiếp theo của Web sẽ trông như thế nào, nhưng nó sẽ được gọi là Web 3.0. Không có một người tạo ra Web 3.0 duy nhất, nó đang được xây dựng và phát triển bởi sự hợp tác của nhiều cá nhân và tổ chức khác nhau.

Nhưng nhìn chung thì những người xây dựng Web 3.0 cũng là những người đang dẫn đầu trong các nền tảng hợp đồng thông minh trên các blockchain như Ethereum, EOS và TRON.

Mô hình của Web 3.0 

Trong quá khứ dữ liệu của người dùng được sở hữu và kiểm soát bởi các nhà đầu tư mạo hiểm và các công ty cơ sở hạ tầng API tập trung do các công ty Internet như Google và Facebook kiểm soát.

Mô hình của Web 3.0 dựa trên các mạng mở cho các ứng dụng phi tập trung (Dapp) và không tổ chức nào có thể thu thập dữ liệu từ người dùng mà không có sự đồng ý của họ, cũng như giới hạn hoặc kiểm duyệt quyền truy cập của họ.

Điều này có nghĩa là sứ mệnh của Web 3.0 là tạo ra một “Internet phi tập trung và công bằng, nơi người dùng kiểm soát dữ liệu, danh tính và vận mệnh của chính họ”.

Mục tiêu của Web 3.0

Mục tiêu chính của Web 3.0 là giải quyết vấn đề lớn nhất của Web 2.0. Đó là thu thập dữ liệu cá nhân qua mạng riêng, cho phép giám sát chủ nghĩa tư bản. Tương lai của Internet nằm trong việc khắc phục sự thiếu hụt này.

Do đó, đổi mới chính của Web 3.0 là một mạng phi tập trung, không bị kiểm soát bởi một thực thể, được hình thành bởi một nền tảng cơ chế đồng thuận mà mọi người có thể tin tưởng.

Nó cho phép các ứng dụng phi tập trung (Dapp) được xây dựng trên web mở, nơi không thực thể nào có thể thu thập dữ liệu mà không có sự đồng ý của người dùng, cũng như không thể hạn chế hoặc kiểm duyệt quyền truy cập.

Web 3.0 không thực sự lấy lại quyền kiểm soát dữ liệu cho người dùng?

Jack Dorsey – người đồng sáng lập Twitter, đã thông báo về việc ra mắt Web 5.0 vào ngày 10/06/2022 thông qua TBD, một công ty con của Block. Web 5.0 có phải là bước tiếp theo sau Web 1.0, 2.0 và 3.0 hay không?

Theo quan điểm của Dorsey, Web 3.0 không thực sự lấy lại quyền kiểm soát dữ liệu cho người dùng. Bởi vì hầu hết các ứng dụng phi tập trung được chạy trên cơ sở hạ tầng tập trung của Infura – một nền tảng phát triển blockchain, hoặc Alchemy – một nền tảng cung cấp các dịch vụ cơ sở hạ tầng tiền mã hóa.

Sự ra đời của Web 5.0

Theo nhóm Dorsey, Web 5.0 là tập hợp của Web 2.0 và Web 3.0, tức là Web 2.0 cộng với Web 3.0 bằng Web 5.0.

Tim Berners-Lee, người phát minh ra Web, đã có một bài nói chuyện trên TED vào năm 2009, trong đó ông gọi Web 5.0 là “một trang Web thông minh, được kết nối và mở”.

Mạng này còn được gọi là mạng cộng sinh, nó sẽ liên kết với nhau, nơi chúng ta có thể giao tiếp với nó (giống như một trợ lý cá nhân).

Mạng này sẽ rất mạnh và chạy hoàn toàn dựa trên các tương tác (cảm xúc) giữa con người và máy tính. Với việc sử dụng công nghệ thần kinh, nhiều người sẽ quen với việc tương tác hàng ngày.

Theo đó, Web 5.0 cho phép người dùng tương tác với cảm xúc của họ hoặc chạm vào nội dung dựa trên nhận dạng khuôn mặt.

Theo quan điểm của Dorsey, mục tiêu của Web 5.0 có thể đạt được bằng cách sử dụng mạng Bitcoin thay vì Ethereum và các blockchain dựa trên hợp đồng thông minh khác phổ biến trong Web 3.0.

Với Web 5.0, các nhà phát triển có thể viết các ứng dụng web phi tập trung bằng cách sử dụng danh tính phi tập trung, thông tin xác thực có thể xác minh và các nút web phi tập trung, giành lại quyền sở hữu, kiểm soát danh tính cùng với dữ liệu.

Do đó, Web 5.0 chỉ lưu trữ danh tính trên blockchain, mọi thứ khác được lưu trữ trên các node do người dùng điều hành.

Web 5.0 sẽ thay thế các máy chủ tập trung này bằng các nút Web phi tập trung để đảm bảo rằng dữ liệu người dùng sẽ không rơi vào tay kẻ xấu ngay từ đầu trái ngược với Web 2.0, nơi các ứng dụng web tiến bộ lưu trữ thông tin liên quan đến người dùng và sau đó gửi nó đến các máy chủ tập trung.

Lời kết

Web 3.0, cùng với Web 5.0 đều có mục tiêu là đảm bảo an ninh mạng cho người dùng trên Internet. Người dùng sẽ được hưởng lợi từ nhiều sáng kiến ​​hơn tập trung vào web phi tập trung. Cuối cùng, những sáng kiến ​​này sẽ tập hợp tất cả các nguồn lực kỹ thuật, tài chính và nhân lực cần thiết để phát triển một web phi tập trung. Do đó, tương lai lý tưởng này tồn tại như một quá trình, mà không phải là một điểm đến.