4 quan niệm sai lầm về bản nâng cấp EIP-1559 của Ethereum

Thông tin chung

Tại khối số 10.499.401, dự kiến sẽ được khai thác vào thứ Năm tới, mạng thử nghiệm Ethereum Ropsten sẽ trải qua một bản nâng cấp có tên là “London”. Đây là một trong ba bản phát hành thử nghiệm đầu tiên cho London trước khi kích hoạt mạng chính được các nhà phát triển Ethereum dự kiến ra mắt vào giữa tháng 7. Bao gồm ở London là năm thay đổi mã, còn được gọi là “Đề xuất cải tiến Ethereum” (EIP). 

Trong số năm EIP ở London, EIP-1559 được cho là sự thay đổi mã được mong đợi nhất và gây tranh cãi nhất trong số đó. EIP-1559 giới thiệu một khoản thanh toán tối thiểu, còn được gọi là “phí cơ sở”, để gửi các giao dịch trên Ethereum tự động điều chỉnh dựa trên hoạt động mạng và nhu cầu về không gian khối.

Kể từ khi EIP-1559 lần đầu tiên được đề xuất hơn hai năm trước (vào năm 2019), đã có một số quan niệm sai lầm về việc sử dụng và tác động của nó đối với người dùng cuối, người khai thác và nhà đầu tư. Sau đây là bốn lầm tưởng phổ biến về EIP-1559 mà bạn đọc nên biết.

4 quan niệm sai lầm về EIP-1559

Dưới đây là những hứa hẹn của bản nâng cấp EIP-1559, dự kiến sẽ được kích hoạt vào tháng tới.

Quan niệm 1: EIP-1559 nhằm giảm phí cao trên Ethereum

Về cốt lõi, mục tiêu của EIP-1559 là làm cho phí giao dịch ít biến động hơn và dễ dự đoán hơn. Nó làm điều này bằng cách tạo ra một mô hình thuật toán để tự động điều chỉnh chi phí theo hệ số tối đa là 1,125 lần trên mỗi khối.

Trên thực tế, dựa theo hệ thống giống như đấu giá như hiện tại, chi phí để gửi một giao dịch có thể tăng vọt tại một thời điểm bất kỳ tùy thuộc vào sự lên xuống của thị trường tiền mã hóa. Khi EIP-1559 ra đời, phí được quy định tăng và giảm dựa trên việc sử dụng không gian khối. Nếu các khối được lấp đầy trên mục tiêu về Gas đã đặt ra, phí cơ bản sẽ tăng 12,5% và ngược lại.

Tuy nhiên, những thay đổi này đối với hoạt động bên trong của mô hình phí của Ethereum dự kiến ​​sẽ không làm giảm phí giao dịch trên Ethereum. Vấn đề phí cao chủ yếu là do dung lượng mạng hạn chế để xử lý các giao dịch. Riêng EIP-1559 sẽ không ảnh hưởng đến số lượng giao dịch mà mạng có thể xử lý cùng một lúc.

Quan niệm 2: EIP-1559 sẽ giúp chính sách tiền tệ của Ethereum dễ dự đoán hơn.

EIP-1559 giới thiệu một cơ chế đốt phí sẽ loại bỏ vĩnh viễn tiền ra khỏi tổng nguồn cung lưu hành của đồng Ether (ETH). Lý do đốt phí cơ sở thay vì phân phối chúng cho các thợ đào Ethereum là để đảm bảo không có động cơ tài chính nào cho các thợ đào cố ý làm nghẽn mạng và giữ phí cơ sở cao.

Do cơ chế đốt cháy này, EIP-1559 có thể tạo ra một nguồn cung được kiểm soát và có giới hạn, tương tự như trường hợp của Bitcoin. Tuy nhiên, vấn đề ở đây là rất khó để dự đoán chính xác bao nhiêu ETH sẽ bị đốt cháy theo thời gian vì phí cơ sở tự động điều chỉnh theo hoạt động mạng và nhu cầu về không gian khối.

Mặc dù EIP-1559 có thể giúp ổn định lại nguồn cung ETH trên thị trường, nhưng nó không làm cho chính sách tiền tệ dài hạn của Ethereum ổn định hơn. Ngược lại, nó gây ra sự bất ổn kinh tế cho mạng lưới do không thể kiểm soát được tổng nguồn cung ETH sẽ như thế nào theo thời gian. Nghĩa là chúng ta sẽ không thể biết được chính xác có bao nhiêu ETH bị đốt đi trong tương lai.

Quan niệm 3: Có khả năng EIP-1559 sẽ khiến các thợ đào Ethereum nghỉ việc và tấn công mạng.

Người ta ước tính rằng các thợ đào (miner) sẽ mất từ ​​20% đến 35% thu nhập của họ khi kích hoạt EIP-1559. Do đó, đã có kiến ​​nghị từ các tổ chức khai thác trên Ethereum để ngăn EIP-1559 không được chấp nhận vào bản nâng cấp ở London. 

Bất chấp sự phản đối từ các thành viên của cộng đồng khai thác Ethereum, EIP-1559 dự kiến ​​sẽ được phát hành trên mạng chính của Ethereum vào tháng 7/2021. Điều này đặt ra câu hỏi liệu các thợ đào có khả năng chống lại việc nâng cấp ở London bằng cách tắt máy của họ và làm suy yếu tính bảo mật của mạng hay không?

Mặc dù điều đó là có thể, nhưng có một số lý do khiến phần lớn thợ đào không thể đào thoát hoặc cố gắng phá hoại Ethereum do kích hoạt EIP 1559. Một trong những lý do chính là những người khai thác sẽ phải từ bỏ phần thưởng mà họ có thể đã kiếm được bằng cách nâng cấp máy của họ và tiếp tục hoạt động. 

Chưa kể tới việc, khi thuật toán đồng thuận PoS chính thức đi vào hoạt động trên mạng ETH 2.0, điều này sẽ xóa sạch toàn bộ cơ chế khai thác hiện tại. Sẽ vẫn có khả năng các miner sẽ tấn công vào mạng lưới để nhằm mục đích phản đổi EIP-1559. Tuy nhiên, nếu như hành động này thực sự xảy ra thì cũng đồng nghĩa với việc họ đang thúc đẩy nhanh việc ra mắt PoS mà thôi.

Quan niệm 4: EIP-1559 sẽ giải quyết vấn đề của Miner Extractable Value (MEV) trên Ethereum.

Doanh thu của thợ đào trên Ethereum trước đây bao gồm trợ cấp khối cố định và phí giao dịch. Tuy nhiên, do sự phổ biến ngày càng tăng của giao dịch tần suất cao (high-frequency trading) trên các sàn giao dịch phi tập trung (DEX), thu nhập của thợ đào từ MEV ngày càng cao. Flashbots ước tính thu nhập hàng ngày từ MEV đã tăng từ nửa triệu USD vào đầu năm nay lên hơn 6 triệu USD vào tháng Sáu.

Về cơ bản, MEV là thu nhập mà các thợ đào có thể kiếm được. Rất khó để định lượng vì doanh thu của thợ đào có thể đến bất cứ lúc nào người dùng tương tác với người dùng hoặc ứng dụng khác trên Ethereum.

EIP-1559 giảm khả năng người khai thác dựa vào phí giao dịch như một cách để lấy MEV từ người dùng. Nhưng khả năng người khai thác tạo ra giao dịch và kiếm MEV thông qua các phương tiện khác sẽ không thay đổi theo EIP-1559.

Nhận định

Bản thân EIP-1559 đã và đang là niềm hi vọng của mạng lưới Ethereum và người dùng của họ. Với tình trạng mạng lưới liên tục bị tắc nghẽn, phí giao dịch luôn ở mức cao khiến các giao dịch nhỏ lẻ khó có điều kiện thực thi như hiện tại thì EIP-1559 được xem như là một phần giúp giải quyết vấn đề này.

Đây sẽ là giải pháp ngắn hạn giúp Ethereum có thể cạnh tranh với các nền tảng mới nổi như Binance Smart Chain, Solana hay Polygon,… trong khi chờ đợi sự hoàn thiện tử ETH 2.0. Tuy nhiên, đừng quên rằng bản thân EIP-1559 trên thực tế chỉ là một bản nâng cấp. Điều đó có nghĩa là nó khó có thể giải quyết được triệt để những vấn đề mà mạng lưới này đang phải gánh chịu như hiện nay.