Nội dung
Arweave là gì? Toàn cảnh sự phát triển của hệ sinh thái Arweave
Arweave được biết đến phổ biến với vai trò là một nền tảng lưu trữ dữ liệu vĩnh viễn với mô hình “Pay once, store forever”. Arweave còn một nền tảng cơ sở hạ tầng Layer 1.
Arweave là một dự án phi tập trung cung cấp một nền tảng để lưu trữ dữ liệu vô thời hạn dựa trên thuật toán đồng thuận thế hệ mới Proof-of-Access. Arweave đóng vai trò như một ổ cứng thuộc sở hữu chung của nhiều người. Là nơi lưu trữ vĩnh viễn các thông tin, ứng dụng và lịch sử có giá trị.
Arweave muốn thông qua mô hình lưu trữ dữ liệu “Pay once, store forever” (thanh toán một lần, lưu trữ mãi mãi) dựa trên định luật Moore để mang lại cho người dùng một kho lưu trữ vĩnh viễn.
Ngoài ra, Arweave còn cho phép các nhà phát triển có thể xây dựng các ứng dụng tài chính phi tập trung và đã phát triển thành một hệ sinh thái được gọi là Permaweb.
Theo Yellow Paper, Arweave đang tìm cách đảm bảo có thể lưu trữ và chia sẻ thông tin giữa các cá nhân và các thế hệ tiếp theo. Để đạt được điều này, Permaweb phải được xây dựng trên blockweave – một công nghệ do Arweave tạo ra. Khi đó, các thợ đào cần lưu trữ nhiều dữ liệu hơn để có khả năng truy cập các khối ngẫu nhiên trước đó và thêm các khối mới cũng như nhận phần thưởng.
Bên cạnh đó, để xây dựng một hệ sinh thái bền vững, Arweave đã cho phép các nhà phát triển nhận được cổ tức thông qua chương trình “Profit sharing tokens”. Khi đó, phí giao dịch được tạo ra từ các ứng dụng của nhà phát triển thì họ sẽ nhận được lợi nhuận.
Ngoài ra, Arweave còn là nơi hỗ trợ việc xây dựng các ứng dụng dựa trên công nghệ Permaweb thông qua các chương trình khuyến khích. Dự án cũng làm việc với các công ty khởi nghiệp thông qua chương trình “Boost”, họ sẽ cung cấp bộ nhớ miễn phí và quyền truy cập cho các nhà đầu tư, nhóm phát triển.
Arweave được xây dựng dựa trên bốn công nghệ cốt lõi hoạt động song song nhằm mang lại một nền tảng blockchain cung cấp khả năng lưu trữ dữ liệu vĩnh viễn với chi phí thấp, thông lượng cao.
Blockweave: Có cấu trúc giống blockchain, cho phép mở rộng bộ nhớ lưu trữ dữ liệu On-chain với chi phí thấp. Khi số lượng dữ liệu lưu trữ trên hệ thống tăng, Hashrate của sự đồng thuận giảm từ đó giảm được chi phí cho việc lưu trữ dữ liệu.
Proof-of-Access (Bằng chứng truy cập): Theo Arweave thì các cơ chế đồng thuận hiện tại không bền vững và năng lượng của cơ chế này được dùng để duy trì hệ thống hoạt động. Arweave sử dụng cơ chế đồng thuận mới là Proof-of-Access cung cấp khả năng lưu trữ dữ liệu không giới hạn.
Thông thường để khai thác coin/token trên các blockchain truyền thống, thợ đào cần tiêu thụ nguồn điện năng lớn. Trong mạng lưới Arweave thì các thợ đào được khuyến khích cung cấp nhiều bản sao của dữ liệu, thông tin được lưu trữ trong hệ thống để nhận được coin/token. Cơ chế này giảm thiểu được lượng điện năng tiêu thụ, sự lãng phí trong các mạng blockchain hiện nay.
Wildfire: Đây là một hệ thống giải quyết vấn đề chia sẻ dữ liệu trong mạng lưới phi tập trung. Wildfire đảm bảo các thợ đào tích cực tham gia, chia sẻ dữ liệu, từ đó gia tăng tốc độ thực hiện các yêu cầu dữ liệu trên mạng lưới. Đây chính là cơ chế khuyến khích thợ đào hoạt động, đóng góp tích cực vào hệ thống.
Blockshadows: Công nghệ này của Arweave (AR) cho phép giảm tình trạng lãng phí dữ liệu và cơ chế đồng thuận được thực thi nhanh hơn, đồng thời đẩy nhanh tốc độ xử lý giao dịch diễn ra trong mạng lưới.
Profit sharing communities của Arweave có nét tương đồng với những chương trình khuyến khích nhà phát triển, nhà đầu tư thúc đẩy hệ sinh thái phát triển… Đây là một mô hình kinh tế cung cấp các ưu đãi bền vững cho những người sáng lập, nhà phát triển, cộng tác viên và cộng đồng người dùng của dự án.
Cộng đồng chia sẻ lợi nhuận sẽ công bằng hơn dành cho các công ty khởi nghiệp khi họ chỉ cần chi trả phí lưu trữ dữ liệu trên Arweave một lần duy nhất. Ngoài ra, nó còn cung cấp cho người sáng lập quyền kiểm soát và linh hoạt hơn đối với các dự án của họ, đồng thời những người đóng góp cho các dự án đó sẽ có nhiều quyền lực hơn.
Bên cạnh PSC còn có token chia sẻ lợi nhuận (PST) cho phép những người xây dựng website và các ứng dụng kiếm tiền một cách dễ dàng và linh hoạt. PST được dùng để khuyến khích và thưởng cho cả những người sáng lập ứng dụng Permaweb và những người đóng góp tích cực cho dự án đó.
Như vậy, cộng đồng chia sẻ lợi nhuận (PSC) đã tiến một bước xa hơn trong việc cung cấp tính kinh tế bền vững cho các ứng dụng, tích hợp tổ chức tự trị phi tập trung (DAO) với token chia sẻ lợi nhuận.
NFT có thể là một trong những động lực khiến cho các giao dịch trên Arweave tăng trưởng. Những loại tài sản kỹ thuật số, siêu dữ liệu hoặc NFT thường được lưu trữ Off-chain trên các máy chủ tập trung hoặc thông qua các giao thức hay mạng ngang hàng phi tập trung như IPFS. Điều này dẫn đến một vấn đề là dữ liệu sẽ không được lưu giữ vĩnh viễn.
Các dữ liệu này không được lưu trữ On-chain là do các nền tảng blockchain Layer 1 phi tập trung bị hạn chế về khả năng lưu trữ số lượng lớn dữ liệu. Do đó, rất nhiều dữ liệu phải lưu trữ Off-chain và đôi khi dữ liệu NFT có thể bị mất dẫn đến một số tài sản NFT không có giá trị về mặt chức năng.
Chính vì thế, Arweave được ra đời với khát vọng giải quyết vấn đề này. Dự án cung cấp kho lưu trữ dữ liệu On-chain vô thời hạn với chi phí thấp. Điều này đã làm cho Arweave trở thành nơi phù hợp để lưu trữ các tài sản NFT.
Trong thời gian gần đây, Arweave có sự tăng trưởng lớn về số lượng NFT được lưu trữ trên mạng lưới là nhờ vào sự phát triển của chúng trên hệ sinh thái Solana. Trong đó, Metaplex chính là yếu tố thúc đẩy sự tăng trưởng vượt bậc đó. Đây là một bộ công cụ giúp những nhà sáng tạo dễ dàng mint các tác phẩm NFT từ Arweave trên Solana.
Việc Metaplex chọn Arweave làm hệ thống lưu trữ dữ liệu, NFT trên Solana đã thể hiện được mối tương quan tăng trưởng giữa Arweave và các token của dự án trong hệ sinh thái Solana.
Permaweb
Đây là một hệ sinh thái các ứng dụng Web 3.0 được xây dựng trên Layer lưu trữ dữ liệu của Arweave. Gần đây, số lượng các ứng dụng và các nhà phát triển trong mạng lưới có sự tăng trưởng mạnh, phần lớn đến từ các Open Web, vườn ươm khởi nghiệp.
Tính từ năm 2019 đến nay, các nhà phát triển từ nền tảng blog đến trò chơi đã được xây dựng dưới sự hỗ trợ của Arweave là hơn 600 người vào năm 2021.
SmartWeave
SmartWeave là một nền tảng hợp đồng thông minh do Arweave phát triển, cũng đã có sự gia tăng mạnh mẽ về số hợp đồng được khởi tạo. Điều này cho thấy hệ sinh thái của nền tảng này đang được mở rộng một cách bền vững.
Dự án cho phép các nhà phát triển kiếm tiền từ các ứng dụng của họ và kiếm lợi nhuận từ việc ứng dụng vào thế giới thực với sự hỗ trợ của các cộng đồng chia sẻ lợi nhuận (PSC) và token chia sẻ lợi nhuận (PST).
Như đã đề cập, PSC là một mô hình mới nhằm định hình lại các công ty khởi nghiệp được xây dựng trên Web 3.0. Và PST được xem là phần thưởng dành cho các nhà phát triển, chủ sở hữu ứng dụng khi ứng dụng của họ được tương tác bởi người dùng.
Đây là một trong những yếu tố thúc đẩy nhiều nhà phát triển Web 3.0 tiến hành xây dựng trên nền tảng Arweave.
Ngày nay, các nền tảng blockchain được sử dụng ngày càng nhiều sẽ kéo theo sự tăng trưởng về lượng dữ liệu cần lưu trữ trên mạng lưới. Điều này sẽ yêu cầu các blockchain phải có khả năng mở rộng mạng lưới.
Đứng trước vấn đề đó, nhiều mạng lưới đã bắt đầu chuyển sang lưu trữ dữ liệu trên Arweave để tiết kiệm chi phí với chính sách “Pay once, store forever”. Điều này đã đưa Arweave trở thành nền tảng cơ sở hạ tầng cho Layer 1.
Điển hình là Solana đã chọn Arweave làm giải pháp lưu trữ dữ liệu mặc định của mình thông qua SOLAR Bridge. Đồng thời, Arweave cũng sẽ đóng vai trò là Layer 1 cho các nhà phát triển khởi chạy các ứng dụng hay dự án.
Gần đây, The Graph đã thông báo rằng họ sẽ tích hợp Arweave vào hệ thống. Điều này nhằm mục đích cho phép dữ liệu được lập chỉ mục từ các API mở của The Graph có thể đọc và sắp xếp các dữ liệu được lưu trữ trên Arweave. Việc tích hợp này có thể trở thành phương pháp giúp các ứng dụng Internet có thể truy vấn thông tin trên Web 3.0.
Đội ngũ phát triển Arweave
Arweave được thành lập bởi Sam Williams và William Jones, trong đó:
Sam Williams có kinh nghiệm liên quan đến hệ thống phân tán và phi tập trung, anh đã phát triển một hệ điều hành có tên là HydrOS.
William Jones là nhà nghiên cứu về lý thuyết đồ thị và mạng Nơ-ron. Trong khi Williams bỏ chương trình đào tạo sau đại học để tập trung vào công ty, Jones đã hoàn thành bằng Tiến sĩ tại Đại học Kent.
Ý tưởng phát triển Arweave được Sam Williams nảy ra khi đi bộ lên một ngọn núi ở Scotland, sau đó trình bày ý tưởng này cho cộng sự của anh là William Jones. Sau khi ra mắt Arweave, Williams được bổ nhiệm làm cố vấn cho Minespider – một công ty cung cấp tính năng theo dõi chuỗi cung ứng dựa trên blockchain. Ngoài ra, anh ấy đã từng là cố vấn cho một số chương trình được tổ chức bởi công ty Techstars.
Nhà đầu tư của Arweave
Arweave huy động thành công 5 triệu đô la Mỹ vào năm 2019 với sự góp mặt của các quỹ đầu tư mạo hiểm nổi tiếng bao gồm Andreessen Horowitz, Union Square Ventures.
Đến tháng 03/2020, Arweave đã công bố rằng họ đã huy động thêm 8,3 triệu đô la Mỹ từ các quỹ đầu tư như Andreessen Horowitz, Union Square Ventures và Coinbase Ventures.
Tổng cộng sau 7 vòng huy động vốn, Arweave đã thu về được 22 triệu đô la Mỹ, trong đó có tới 15 nhà đầu tư bao gồm cả tổ chức và cá nhân.
AR là native token của mạng lưới Arweave với một số chức năng nhất định như:
Arweave đã tổ chức một sự kiện Pre-sale vào tháng 8/2017. Trong đó 10,8% tổng nguồn cung AR được tạo ban đầu đã được bán vào hai đợt Public Sale vào tháng 5 năm 2018 và tháng 6 năm 2018 lần lượt là 7,1% và 1,1% nguồn cung ban đầu.
Arweave đã phân bổ thêm 19,5% cho đợt Private Sale, 2,9% cho cố vấn dự án, 13% cho đội ngũ phát triển (khóa 5 năm và phát hành 20% mỗi năm).
Số lượng AR còn lại gồm 19,1% dùng cho việc phát triển hệ sinh thái và 26,5% để sử dụng cho nền tảng Arweave trong tương lai (khóa 5 năm và mở khóa 20% mỗi năm).
AR hiện đã được niêm yết hầu hết trên các sàn giao dịch lớn như Binance, KuCoin, Huobi Global, Gate.io, Hotbit, OKEx…
Lưu trữ phi tập trung đóng một vai trò quan trọng trong quá trình chuyển đổi từ Web2.0 sang Web 3.0. Đồng thời, đó cũng là một thành phần thiết yếu trong cơ sở hạ tầng của thị trường tiền mã hóa. Arweave cung cấp giải pháp duy nhất cho việc lưu trữ dữ liệu vô thời hạn, phi tập trung và chống kiểm duyệt với mô hình “Pay once, store forever” (thanh toán một lần, lưu trữ mãi mãi).
Thêm vào đó, Permaweb của Arweave đã phát triển mạnh mẽ với các ứng dụng tài chính phi tập trung đảm nhận nhiều vai trò quan trọng trong hệ sinh thái này.
Tuy dữ liệu trên Arweave hiện chiếm chưa đến 1% tổng số dữ liệu được lưu trữ ở các giao thức phi tập trung nhưng nhu cầu sử dụng Arweave sẽ xuất phát từ các doanh nghiệp không thuần về Crypto và ứng dụng Crypto trên Web 3.0.
Cùng với việc thị trường tiền mã hóa không ngừng phát triển, nhiều ứng dụng Web 3.0, dự án NFT ra đời thì nhu cầu sử dụng Arweave để lưu trữ dữ liệu cũng sẽ tăng trưởng theo. Do đó, trong tương lai, Arweave hứa hẹn sẽ bùng nổ và nhận được nhiều sự quan tâm của người dùng hơn.
Trên đây là toàn bộ thông tin của hệ sinh thái Arweave và đồng AR. Nhìn chung, hệ sinh thái Arweave cũng đã sở hữu được nhiều dự án đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển đổi từ Web 2.0 sang Web 3.0. Nếu chương trình PSC thu hút được các nhà phát triển, người dùng thì hệ sinh thái của Arweave sẽ càng phát triển hơn nữa trong tương lai.