Hiệu ứng domino của stETH – Blackswan Trigger mới của thị trường Crypto?

Hiểu về stETH

stETH biểu trưng cho lượng ETH được stake trong pool của Lido Finance. Đây là dự án giúp người dùng có thể lock ETH tham gia vào việc nâng cấp mạng lưới Ethereum 2.0 – Beacon Chain. 

Khi gửi ETH vào giao thức sẽ được nhận lại stETH. stETH được trao đổi với tỷ lệ gần 1:1 với ETH và lượng ETH lock vào chỉ có thể nhận lại được khi bản nâng cấp The Merge kết thúc.

Vì thời gian lock phụ thuộc vào tiến độ của The Merge, người dùng không thể redeem (trả lại) stETH về ETH. Từ đó tạo ra thị trường thứ cấp để giao dịch thông qua cặp stETH/ETH của pool thanh khoản trên các AMM DEX, điển hình là Curve.

Ngoài ra stETH còn được chấp nhận trong các giao thức lending như Aave, MakerDAO để thế chấp và borrow các tài sản khác như ETH, DAI,… để tối ưu hoá lợi nhuận.

Câu chuyện bắt đầu

Tấn công ban đầu

Tóm tắt cơ chế đánh sập:

Theo dữ liệu on-chain, vào 07/06/2022, hai ví ẩn danh đã bắt đầu rút thanh khoản khoảng 54.000 stETH và 23.000 ETH. Cụ thể địa chỉ 2 ví:

• 0xca2c8b7664fa4169bd85da72a968dab9b78f5882
• 0x7ccd3befb83154b99c02f4dd5aec5dd76f1ee0b2

Khả năng cao đây có thể là hay ví gây ra hiệu ứng depeg đầu tiên của stETH/ETH vào ngày 08/06/2022 về 0,97.

Alameda Research

Từ vụ việc trên dẫn tới việc depeg diện rộng, chúng ta nghĩ đến là phải có tay to nào ra tay. Sau khi kiểm tra, thì Alameda đã swap stETH sang ETH dù bị trượt giá khá lớn.

Điểm lại các yếu tố về tình hình thị trường và Ethereum 2.0

Marco kinh tế vĩ mô

Lạm phát toàn cầu tăng lên điển hình như tỷ lệ lạm phát ở Mỹ cao nhất trong 40 năm đạt mức 8,6%.

Chính sách zero-covid của Trung Quốc cùng với chiến tranh Nga-Ukraine sẽ đẩy giá nhiên liệu tăng mạnh, ảnh hưởng đến giá nguyên liệu, nguy cơ đứt gãy chuỗi cung ứng. Dòng tiền từ Crypto bị rút dần để chống chọi với thị trường bên ngoài.

Bẫy niềm tin The Merge

Dù cộng đồng đang kỳ vọng vào The Merge, nhưng vẫn tìm ẩn rủi ro:

• The Merge bị delay khiến niềm tin của cộng đồng giảm và kéo theo giá ETH lại giảm
• Sau The Merge, khi redeem stETH về ETH tỷ lệ 1:1, nếu giá ETH giảm dưới mức đầu tư thì nhà đầu tư sẽ mất lợi nhuận

Qua các luận điểm trên, Alameda tiến hành các chiến lược phòng thủ và buộc phải đổi stETH sang ETH.

Nhìn lại các quỹ đầu tư lớn vào Lido Finance bao gồm:

• A16z
• Alameda
• Coinbase
• Paradigm
• DCG – công ty mẹ của Grayscale (GBTC)
• Jump & Three Arrow Capital – đứng sau UST/LUNA

Từ hành động của Alameda Research, cộng đồng đang lo ngại stETH sẽ bị dump ra thị trường nhiều và kích hoạt death spiral (vòng xoáy tử thần).

Ngoài ra, Amber Group (một Market Maker có tiếng trên thị trường) cũng đã exposed một lượng ETH trị giá 120 triệu USD. Vào 10/06/2022 Amber cũng đã tháo thanh khoản trên Curve, nhận về 26.000 ETH và 83.000 stETH.

Những nạn nhân đầu của vòng xoáy này

Three Arrow Capital – 3AC

• 3AC có 81.315 astETH (stETH trong Aave) và vay 53.829 ETH
• Với tỷ lệ vay 75%
• Để duy trì vị thế không bị thanh lý thì health factor (chỉ số thanh lý) <1. Với lượng thế chấp của 3AC ta có thể tính được tỉ lệ stETH/ETH khi stETH bị thanh lý

Theo chỉ số on-chain, nếu tỷ lệ stETH/ETH giảm xuống 0,81 thì kích hoạt thanh lý thêm tầm 130 triệu stETH, nếu giảm xuống 0,79 thì thanh lý thêm 100 triệu stETH, còn 0,7 thì thanh lý tiếp 70 triệu stETH. Một con số vô cùng lớn.

Hệ lụy kéo theo khiến giá ETH giảm cùng stETH gây ảnh hưởng không nhỏ tới DAI trên MakerDAO, các vị thế thế chấp ETH lấy DAI cũng đứng trước nguy cơ thanh lý.

Từ đó kích hoạt vòng xoáy tử thần kéo đổ hàng loạt dẫn đến panic sell.

Celsius – nguy cơ vỡ nợ không thể hoàn trả

Giải thích về celsius

Celsius là nền tảng Lending P2P (vay ngang hàng). Người dùng có thể:

• Gửi các đồng coin vào nền tảng nhận APY khoảng 18%
• Thế chấp vay các đồng coin khác

Để làm được như vậy, Celsius phải có lượng thanh khoản tốt.

Hứng chịu các cuộc tấn công, thanh khoản mỏng dần và cuộc tháo chạy

Celsius đang nắm 27% ETH thanh khoản ngay, còn lại 73% là stETH và staking ETH 2.0 không thể rút ngay được mà phải đợi unlock.

Đồng thời, Celsius phải chịu thêm phần tài sản rút ròng trong đó có 50.000 ETH hằng tuần. Với lực rút như trên, chỉ trong vòng 4 – 5 tuần, ta tính như sau: 50.000 x 5 = 250.000/268.000 ETH còn lại. Như vậy, Celsius sẽ hết ETH để trả cho người dùng.

Xem lại lịch sử, Celsius cũng đã hứng chịu mất tài sản qua các vụ hack:

• Tháng 05/2021, mất khoảng 35.000 ETH, tương đương với 70 triệu USD trong vụ tấn công StakeHound
• Tháng 12/2021, mất khoảng 50 triệu USD khi Badger DAO bị tấn công
• Tháng 05/2022, 500 triệu USD tài sản người dùng Celsius trên Anchor biến mất theo sự sụp đổ của UST/LUNA

Gần đây, đứng trước nguy cơ trên, người dùng nền tảng này trở nên hoang mang và ồ ạt rút tài sản. Celsius bị cho rằng đã chặn rút tài của người dùng, nên khả năng phá sản là rất cao.

Qua các dẫn chứng trên, cuộc chơi này không chỉ retailer bị ảnh hưởng mà các quỹ lớn cũng bị ảnh hưởng, nặng hơn là phá sản. Tuy nhiên, chúng ta cần nhìn nhận về việc không lẽ các quỹ sẽ ngồi im chịu trận?

Âm mưu phía sau

Three Arrow capital – 3AC

Nhìn về trường hợp của 3AC. Theo như phân tích ở trên, 3AC có 81.000 stETH, khoảng 81.000 ETH, 3AC đã dùng thế chấp vay 53.000 ETH. Nếu bị thanh lý, 3AC sẽ mất khoảng 35% lượng ETH đã gửi vào Lido. Vậy 3AC sẽ làm gì để bảo vệ vị thế cũng như tận dụng rủi ro này? Theo thời gian bài viết, giá của ETH khoảng 1.450 USD.

3AC sẽ mở vị thế Short khoảng x5 x10 ở giá stETH và ETH từ mức 1.450 USD. 3AC sẽ để thả nổi tỷ giá stETH/ETH trên thị trường và chấp nhận bị thanh lý 81.000 stETH. 

Nếu khi lệnh thanh lý bị kích hoạt, thì họ sẽ bán 53.000 ETH vay được để giá ETH dump càng sâu, tạo lợi nhuận 2 vị thế Short ở trên. Khi đó, thị trường sẽ bị kích hoạt vòng xoáy tử thần, càng nhiều vị thế bị thanh lý không chỉ trên Aave mà còn lan rộng ra khắp các nền tảng khác khiến giá stETH và ETH dump lại càng dump.

Theo tính toán trên, khi giá ETH giảm xuống khoảng 998 USD – 1.100 USD thì khoảng lỗ 35% lượng ETH của 3AC đã được cân bằng hoặc có lợi nhuận hơn nhờ lợi nhuận từ 2 vị thế Short.

Qua đó chúng ta hãy nhìn nhận lại, lỗ hổng của stETH chính là kịch bản đã được vẽ ra bởi whale để kiếm lợi nhuận trong lúc thị trường xấu như vậy.

Celsius

Trong bối cảnh này, Celsius đứng trước 2 lựa chọn nếu buộc phải bán để trả nợ:

• Thanh lý lượng tài sản token hiện có gồm wBTC, ETH, Link, CRV, CVX, COMP, với giá trị là 1,3 tỷ USD.
• Thế chấp stETH để vay các tài sản khác rồi swap sang stablecoin trả nợ cho khách hàng.

Xét qua 2 phương án, khả năng cao Celsius cũng sẽ chọn phương án thứ 2 để câu giờ chờ phản ứng của thị trường. Nhưng theo trường hợp của 3AC, Celsius cũng sẽ kết hợp vừa đi vay trả nợ người dùng vừa mở vị thế Short tương tự để gỡ gạc lại.

Cập nhật: Ngày 13/06/2022, Celsius chuyển lên sàn FTX rất nhiều BTC và tuyên bố miễn trách nhiệm. Điều này cho thấy khả năng phá sản là trên 80%.

Có thể bạn quan tâm: Celsius cho ngừng các hoạt động rút tiền, chuyển tiền vì thị trường giảm mạnh

Alameda Research

Các sự kiện trên đều khơi màu bởi Alameda Research và FTX là nơi thực hiện chiến dịch dump ETH này.

Thông qua trường hợp của 3AC, FTX hay Alameda Research sẽ là nơi hấp thụ các vị thế và phí giao dịch, phí nền tảng của sự vụ này. 

Nhận định cá nhân

Thứ nhất, thị trường Bear Market cùng tình hình kinh tế vĩ mô vô cùng bất lợi, dòng tiền retailer ngày càng ít, cuộc chơi hiện tại là của các whale và quỹ.

Thứ hai, sự cố stETH có thể kích hoạt death spiral của các Protocol Liquid Staking không chỉ trên Ethereum mà các nền tảng L1 khác như: mSOL, stNEAR, stAVAX… Mọi người bắt đầu bán tháo dẫn đến khủng hoảng thị trường.

Thứ ba, đây là thời điểm không thích hợp để đầu tư lẫn Long/Short vì battle tại các cản/hỗ trợ sẽ rất lớn, khả năng ép giá ngược tại vị thế thanh lý có nguy cơ rất cao. Xu hướng hồi phục chưa rõ ràng để vào spot.

Thứ tư, quan sát kỹ hoạt động của các quỹ và on-chain để nắm bắt cơ hội.

Nguồn bài viết: TRADE COIN VIỆT NAM.