Solana có phải là đang dần mất vị thế của mình hay không?

Một số thông tin cơ bản về Solana

Ngay từ khi ra mắt, Solana đã được mệnh danh là một đối thủ cạnh tranh “đáng gờm” của Ethereum, vì nó có tốc độ xử lý giao dịch nhanh, phí gas thấp và được nhiều quỹ nổi tiếng đầu tư.

Tuy nhiên, trong thời gian vừa qua, Solana đã gặp các vấn đề liên quan đến việc ngừng hoạt động và kiểm duyệt. Với việc Solana thường xuyên gặp lại các lỗi tương tự, thì danh xưng là đối thủ cạnh tranh hàng đầu của Ethereum dường như đã mờ nhạt. Trong khuôn khổ bài viết này, chúng ta hãy cùng nhau nhìn lại những gì đã xảy ra trong quá khứ và dự phóng kịch bản có thể xảy ra với Solana trong tương lai.

Solana được biết đến là một blockchain Layer 1 có tốc độ xử lý giao dịch cực kỳ nhanh lên đến 65.000 giao dịch mỗi giây và phí giao dịch rất thấp chỉ 0,00025 đô la Mỹ. Nền tảng này được ra mắt vào năm 2017 ở đỉnh cao của “bong bóng” hình thức ICO. 

Mục tiêu của nó là tạo ra một blockchain có khả năng mở rộng mà không cần sử dụng các giải pháp như Sharding hoặc blockchain Layer 2. Nó hoàn thành điều này thông qua việc sử dụng Proof of History, dựa trên PoS (Proof of Stake) để có thể xử lý hàng nghìn giao dịch mỗi giây. 

Cơ chế này sẽ đánh dấu thời gian cho mỗi giao dịch bằng cách sử dụng một khối mật mã được tích hợp sẵn trong chuỗi khối Solana. Điều này cho phép blockchain biết khi nào mỗi giao dịch được thực hiện và xử lý nhanh chóng hơn các chuỗi khác, tránh làm lãng phí thời gian và năng lượng cho các giao dịch.

Khả năng xử lý 40.000 giao dịch mỗi giây với tốc độ gần như tức thì của Solana đã khiến nó ngay lập tức trở nên phổ biến và tạo ấn tượng với hàng triệu người dùng. Sự vươn lên dẫn đầu của Solana cũng được thúc đẩy bởi FTX – một trong những sàn giao dịch tiền mã hóa lớn nhất thế giới. 

Sàn giao dịch này đã chọn Solana làm blockchain để xây dựng sàn giao dịch phi tập trung, có tên là Serum DEX. Ngoài ra, nó đã huy động được khoảng 300 triệu USD trong vòng tài trợ do Andreessen Horowitz dẫn đầu. Theo đó, số tiền này sẽ là một khoản dự trữ khổng lồ cho Solana khuyến khích các nhà lập trình, xây dựng chiến lược tiếp thị để thúc đẩy hệ sinh thái của mình phát triển.

Solana có đang đánh mất vị thế của nó hay không?

Tất cả sự phấn khích xung quanh hệ sinh thái Solana đã khiến nó đạt mức vốn hóa thị trường khổng lồ gần 80 tỷ USD. Tuy nhiên, ngay sau đó, Solana liên tục gặp lỗi, khiến cho giá của SOL giảm mạnh hơn 50% và vốn hóa giảm xuống còn 26 tỷ USD. Ở thời điểm hiện tại (12/05/2022), do ảnh hưởng từ đợt điều chỉnh mạnh của thị trường, vốn hóa của Solana chỉ đạt 15 tỷ USD và mỗi SOL có giá là 45 USD.

Sự sa sút gần đây của Solana được lý giải bởi rất nhiều lý do. Và nổi bật nhất là Solana gặp sự cố về suy giảm hiệu suất và blockchain của nó thường xuyên phải ngừng hoạt động. Tổng cộng Solana đã có bảy lần ngừng hoạt động trong năm tháng qua, chủ yếu là do các vấn đề với các node đạt được sự đồng thuận, giao dịch spam hoặc lỗi. 

Những sự cố ngừng hoạt động này, có thể kéo dài trong vài giờ, khiến nhiều người không thể giao dịch trên blockchain, tức là dòng tiền trong hệ sinh thái của Solana dường như bị đóng băng hoàn toàn. 

Trên thực tế, không có công ty hoặc người dùng nào muốn đặt tiền của họ vào một hệ thống mạng lưới không thể truy cập ở mọi thời điểm. Đây là một vấn đề liên quan đến sự tin cậy và phải được giải quyết, trước khi Solana được sử dụng trong các ứng dụng thương mại và doanh nghiệp. Mặc dù, mainnet của Solana vẫn đang trong giai đoạn thử nghiệm, nhưng với giá trị hàng tỷ đô la Mỹ, thì lý do này không thể nào chấp nhận được.

Gần đây nhất, sự cố ngừng hoạt động vào ngày 01/05/2022 xuất phát từ việc mint NFT, mạng lưới Solana đã đón nhận 4 triệu giao dịch mỗi giây. Khi blockchain Solana được phục hồi sau 7 giờ, họ quyết định phạt các con bot sử dụng mạng lưới và thêm tính năng tùy chọn chặn bot mint NFT cho đến khi mạng lưới ổn định trở lại. 

Nhiều người coi đây là sự kiểm duyệt “trắng trợn” và là một điều viển vông trong thị trường tiền mã hóa. Điều này còn trở nên trầm trọng hơn khi các node Solana phải có thiết bị máy chủ cao cấp, với SSD tốc độ cao và dung lượng RAM lớn. Điều này không tốn kém chi phí và dẫn đến số lượng trình xác thực ít hơn Ethereum rất nhiều. Cụ thể là Solana chỉ có 1.750 trình xác thực và con số này ở Ethereum là hơn 200.000.

Cuối cùng sự phổ biến của các giải pháp Layer 2, các chuỗi tương thích với EVM khác đã lấy đi thị phần của Solana trên thị trường tiền mã hóa và giá trị ứng dụng từ Solana. Khi Solana trở nên phổ biến và thu hút sự quan tâm của nhiều người, cũng là lúc Ethereum đang phải đối mặt với rất nhiều vấn đề tắc nghẽn và không có nhiều lựa chọn thay thế. 

Giờ đây, trong thị trường tiền mã hóa đã tồn tại các giải pháp mở rộng quy mô Layer 2 như Arbitrum và Optimism, người dùng có thể trải nghiệm tính bảo mật của Ethereum trong khi vẫn tận dụng được mức phí thấp và thông lượng cao. 

Vì Solana không tương thích với EVM, nên các Dapp của hệ sinh thái này muốn chuyển qua các Layer 2 thì phải viết lại toàn bộ code. Điều này đã khiến Solana trở nên kém hấp dẫn hơn đối với nhiều nhà phát triển và cả người dùng.

Lời kết

Mặc dù Solana đang phải đối mặt với rất nhiều vấn đề và tổng giá trị bị khóa giảm đi, nhưng các nhà phát triển vẫn ngừng nỗ lực cải thiện những điểm yếu của Solana. Nếu họ có thể giải quyết các vấn đề tập trung, kiểm duyệt và ngừng hoạt động thì có khả năng người dùng và công ty sẽ cho họ một cơ hội khác. 

Tính đến thời điểm hiện tại, thị trường tiền mã hóa đang có một số nền tảng hợp đồng thông minh khác cạnh tranh với vị trí của Solana trong top 10 đồng coin có vốn hóa lớn nhất thị trường Crypto. Nếu như Solana vẫn không thể khắc phục những vấn đề mà nó đang gặp phải, thì sớm muộn vị thế của nó sẽ thuộc về những dự án blockchain Layer 1 và Layer 2 khác.