Hướng dẫn quản lý và đầu tư Crypto cho người mới

Tổng quan về Crypto

Lời mở đầu

Crypto hay còn gọi là tiền mã hóa là loại tiền được tạo ra để phục vụ mục đích giao dịch trên nền tảng trực tuyến. Khác với tiền vật lý, nó vẫn có giá trị trao đổi nhưng trao đổi bằng mật mã chứ không thông qua vật thể vật lý có thể cầm nắm được như tiền pháp định. 

Bitcoin là nhân tố khai sinh ra thời đại tiền mã hóa, giúp thế giới tiếp cận với công nghệ sổ cái phân tán và bản thân blockchain cũng là một loại tài sản mã hóa. Tuy nhiên, Bitcoin chỉ là 1 đồng Crypto mà thôi, thị trường này có đến hàng nghìn sản phẩm, mỗi ngày bạn có thể chứng kiến hàng trăm, hàng ngàn đồng coin mới được ra mắt.

Trên thực tế, cả một hệ sinh thái khổng lồ các dự án Crypto đã được tạo ra trong những năm gần đây với những ứng dụng cực kỳ đa dạng, tập trung cho các ngành trong thị trường dọc như quản trị thông tin xác minh, lưu trữ dữ liệu, trò chơi, tài chính ngân hàng, tín dụng, mạng xã hội và phát trực tuyến nội dung số.

Khái quát về các loại tiền mã hóa

Với Crypto, Bitcoin là nhân tố tạo ra thị trường này, nên có thể nói là hầu hết các tài sản Crypto khác đều được gọi là altcoin hay alternative coin (đồng thay thế).

Altcoin được phân loại thành các nhóm khác nhau, gồm có:

Token layer 1

Đây là những token riêng của một blockchain, là một tập hợp các giải pháp cải thiện chính giao thức cơ sở để làm cho hệ thống tổng thể có khả năng mở rộng hơn rất nhiều, nó rất cần thiết cho một nền tảng hoạt động. 

Token giao thức phổ biến là Ethereum – một trong những altcoin hứa hẹn và phổ biến nhất hiện nay. Nó có tổng vốn hóa lớn thứ hai thị trường, chỉ sau Bitcoin (737 tỉ USD), với trị giá hơn 324 tỷ USD, chiếm 18,9% thị phần toàn ngành.

Mặc dù sử dụng giao thức khác nhau, Ethereum cũng vận hành tương tự như Bitcoin, các thợ đào sử dụng năng lượng thuật toán và tài nguyên hệ thống của họ để xử lý các giao dịch trong mạng lưới. 

Ngoài ra, còn có các blockchain tiềm năng khác với những token riêng của giao thức như Solana, Algorand, Cardano, Binance Smart Chain, Avalanche, EOS và Polkadot.

Token Dapp

Nếu như lớp cơ bản của một blockchain là hệ thống vận hành thì những ứng dụng phi tập trung là những phần mềm chạy trên nó. Rất nhiều trong số những ứng dụng này có token Dapp và cũng có thể giao dịch tự do trên nhiều sàn khác nhau.

Token của các Dapp bắt đầu bước vào giai đoạn phát triển vào những năm 2017 và 2018, khi mà các sự kiện ICO tạo nên những cơn sốt mạnh mẽ trong thị trường, khi những nhà sáng lập có thể gọi hàng triệu, đôi lúc lên tới hàng tỷ USD thông qua các đợt mở bán token để gây quỹ phát triển sản phẩm.

Ở Dapp, bất kỳ người dùng nào trong mạng lưới, đều có quyền hạn sử dụng như nhau, không cần lo ngại đến sự kiểm duyệt của người khác, kể cả công ty tạo ra hệ thống. Tất cả mọi yêu cầu sẽ được thực hiện tự động, nhanh chóng, khi yêu cầu đó thoả mãn các điều kiện trong hợp đồng thông minh đã được lập trình sẵn. 

Với Dapp – ứng dụng phi tập trung, mọi thứ đều được mã hoá, an toàn, bảo mật và không ai có quyền được thay đổi hay gian lận.

NFT – Token không thể thay thế

Token không thể thay thế (NFT) là token duy nhất về mặt mã hóa được liên kết với nội dung kỹ thuật số (và đôi khi vật lý), cung cấp bằng chứng về quyền sở hữu.

Chúng có nhiều trường hợp sử dụng, bao gồm tác phẩm nghệ thuật, bộ sưu tập kỹ thuật số, âm nhạc và các vật phẩm trong trò chơi điện tử.

Mặc dù nó cũng hoạt động trên các blockchain như các token của giao thức hay ứng dụng Dapp, nhưng mỗi NFT có riêng những đặc điểm hoặc tính chất khiến cho chúng trở nên độc nhất vô nhị.

Staking và thu nhập thụ động

Staking

Staking là thao tác gửi một lượng tài sản Crypto vào một nền tảng đóng vai trò làm tài sản thế chấp để tham gia vào các hoạt động trong blockchain đó. Để đền bù và thưởng cho việc khóa tài sản trên nền tảng, người dùng sẽ định kỳ nhận được các phần thưởng có thể coi là các khoản thanh toán lãi suất tiền gửi.

Nền tảng staking sử dụng thuật toán đồng thuận Proof of Stake (PoS) và một số phiên bản cải tiến khác của thuật toán này. Những nền tảng tiềm năng có thể stake token bao gồm Solana, Algorand, Cardano, Polkadot và Tezos.

Điều mà bạn cần lưu ý là không phải tất cả các blockchain PoS đều đồng nhất và mỗi blockchain PoS sử dụng những phương pháp tính toán phần thưởng staking khác nhau. 

Vì thế, trước khi sử dụng, bạn cần cân nhắc các yếu tố như mức cược tối thiểu yêu cầu để tham gia staking, thời gian khóa, lượng tiền và lịch trả thưởng.

Thu nhập thụ động từ yield farming

Bên cạnh việc mua token của các dự án DeFi, các bạn cũng có thể kiếm nó qua cách thức được gọi là yield farming hay dịch nôm na là khai thác lợi suất. Trong yield farming, các liquidity provider (nhà cung cấp thanh khoản) bằng tài sản hiện có sẽ cung cấp thanh khoản vào các liquidity pool của giao thức. Liquidity pool hiểu đơn giản là một tập hợp các token được khóa trong smart contract. Các pool này cho phép người dùng vay, cho vay và giao dịch trao đổi giữa các token.

Với đặc tính phi tập trung nhất quán với lĩnh vực Crypto, những đồng token này là những cơ chế cho phép những người sáng lập các giao thức có thể kiểm soát nền tảng và trao quyền dần lại cho người dùng. Đổi lại, những người sở hữu token có thể dùng những cổ phần sở hữu của họ để kiếm thêm phần thưởng hay biểu quyết cho những quyết định mang tính quản trị khác nhau trên từng nền tảng.

Thu nhập thụ động từ lending

Tài chính Crypto cho phép các nhà đầu tư vay các khoản vay bằng tiền mặt hoặc tiền mã hóa, bằng cách cung cấp tiền mã hóa thuộc sở hữu của họ dưới dạng tài sản thế chấp. Cho vay Crypto cho phép người cho vay vẫn là chủ sở hữu của tài sản tiền mã hóa, tuy nhiên, tiền mã hóa được cung cấp dưới dạng tài sản thế chấp không thể được sử dụng để giao dịch trong quá trình cho vay. 

Tiền lãi kiếm được cũng được gọi là “cổ tức tiền mã hóa”. Khi hết thời hạn vay, bạn sẽ thu về cả tiền gốc và lãi. Với thị trường tiền mã hóa, tài sản của người cho vay chính là những loại coin/token mà họ đang nắm giữ và chưa sử dụng đến. Cho vay tiền mã hóa hấp dẫn vì nó đảm bảo thu nhập thụ động bằng cách tránh được sự biến động của thị trường và có lãi suất tương đối cao. Tuy nhiên nó vẫn sẽ có rủi ro khi đồng coin bạn cho vay bị giảm trong thời hạn vay.

Ngày nay, nhờ sự phát triển mạnh mẽ của DeFi, lending đã mở rộng hơn rất nhiều so với khi thị trường Crypto chưa quá phát triển (họ chỉ cho vay một số loại như BTC, ETH…). Bây giờ, bạn có thể cho vay bất kỳ loại coin/token nào mình đang sở hữu để kiếm lãi.

Ví dụ: Bạn mở một lending đồng BTC. Lãi suất là 1,6%/năm trong 14 ngày.

Ngày 01/03/2022 (bắt đầu lending): Giá BTC là 55 USD.

Ngày 14/03/2022 (trả gốc + lãi): Giá BTC là 50 USD.

Nếu bạn cho vay 5 BTC, dự tính gốc và lãi bạn nhận về sẽ là: 5 + 5 x 1,6% x 14/365 = 5,003 BTC tương đương với 275,165 USD (tính theo thời điểm cho vay).

Nhưng nếu tính theo giá BTC theo thời điểm trả lãi thì tổng thu về sẽ là 5,003 x 50 = 250,150 USD, giảm hơn 10%.

Trading – Mua thấp bán cao

Về cơ bản, trading là mua các đồng tiền giá rẻ và sau đó bán lại khi chúng tăng 10-30% hoặc mục tiêu giá mà bạn nhắm đến. Nếu bạn giỏi phân tích kỹ thuật và lập biểu đồ hành động giá dựa trên các công cụ phân tích, bạn có thể sử dụng phương pháp kiếm tiền này bằng tiền mã hóa. Ngoài ra, bạn có thể thường xuyên theo dõi thị trường và đưa ra quyết định mua và bán dựa trên tin tức hoặc những phát triển cơ bản của một dự án cụ thể. 

Nhắc đến trading thì thường nói tới những giao dịch ngắn hạn, lợi nhuận sinh ra từ biến động giá. Hiện nay, nhiều nhà giao dịch xem trading như một công việc chính, nhưng tất nhiên, đây là cách kiếm tiền không đơn giản, nó đòi hỏi bạn phải có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực Crypto này.

Holding

Khác với trading, holding là hình thức đầu tư dài hạn khi các trader xem xét những đồng coin tiềm năng, có triển vọng trong tương lai dài hạn và sử dụng tiền nhàn rỗi đó để mua và tích trữ lâu dài (khoảng 6 tháng đến vài năm). Khi đồng tiền đó tăng giá, các trader sẽ tiến hành bán đi để sinh lời. 

Hình thức kiếm tiền này không đòi hỏi những kỹ năng phân tích hay kiến thức đọc biểu đồ như trading. Việc holding đòi hỏi nhà đầu tư tích trữ lâu dài một loại tiền mã hóa tiềm năng, bằng việc phân tích về đội ngũ phát triển, ứng dụng thực tế, ưu điểm về kỹ thuật…

Airdrop

Airdrop là một cách thú vị và mới lạ khác để kiếm tiền từ tiền mã hóa. Airdrop về cơ bản là do bạn nắm giữ một số loại tiền mã hóa khác, vì vậy bạn nhận được một loại coin hoặc token miễn phí. Ví dụ: Chủ sở hữu Ethereum sẽ nhận được token OMG, chủ sở hữu Bitcoin sẽ nhận được Bitcoin Cash, Bitcoin Gold, Bitcoin Diamond…

Bạn cần phải kiểm soát những việc mà airdrop thực hiện các khoản tiền, có nghĩa là bạn cần một chìa khóa để truy cập vào tài sản của mình. 

5 bước để đầu tư vào Crypto cho người mới

Nếu bạn đang tìm cách đầu tư vào Crypto, bạn cần có đầy đủ các phương diện tài chính. Có nghĩa là có một quỹ khẩn cấp tại chỗ, một mức nợ có thể quản lý và lý tưởng là một danh mục đầu tư đa dạng. Hãy chú ý đến năm bước sau đây khi bạn bắt đầu đầu tư Crypto.

Hiểu những gì bạn đang đầu tư vào

Nếu bạn đang mua tiền mã hóa, điều quan trọng là phải đọc báo cáo minh bạch và phân tích kỹ các công ty. Nhiều tài sản tiền mã hóa phải dựa vào biến động tốt của thị trường và tăng giá để bạn kiếm lợi nhuận.

Một số đồng coin phổ biến nhất bao gồm Ethereum, Dogecoin, Cardano và XRP. Solana cũng là một đồng tiền tiềm năng. Vì vậy trước khi đầu tư, bạn phải hiểu được tiềm năng và nhược điểm. Nếu khoản đầu tư tài chính của bạn không được hỗ trợ bởi một tài sản hoặc dòng tiền, cuối cùng nó không có giá trị gì.

Nên nhớ rằng, thị trường luôn biến động

Một sai lầm mà nhiều trader mới thường mắc phải là nhìn vào quá khứ và ngoại suy với tương lai. Bitcoin đã từng có giá trị thấp nhưng bây giờ giá trị của nó đã tăng lên rất nhiều. Tuy nhiên, sự tăng trưởng đó sẽ tiếp tục trong tương lai hay không? Các nhà đầu tư nên nhìn về tương lai chứ không phải là nhìn lại một tài sản như trong quá khứ.

Nghiên cứu sự biến động

Giá của tiền mã hóa có thể giảm nhanh trong vài giây, điều đó có thể tuyệt vời cho các nhà đầu tư lão luyện để thực hiện giao dịch nhanh chóng hoặc những người nắm bắt vững chắc về các nguyên tắc cơ bản của thị trường.

Nhưng đối với các nhà đầu tư mới không có những kỹ năng này hoặc các thuật toán cấp cao thực hiện trực tiếp các giao dịch này, họ có thể dễ dàng bị thua lỗ bởi sự biến động. Nói tóm lại, biến động có thể giúp các nhà giao dịch nhiều kinh nghiệm “mua thấp và bán cao”, trong khi các nhà đầu tư chưa có nhiều kinh nghiệm “mua cao và bán thấp.”

Quản lý rủi ro của bạn

Nếu bạn đang giao dịch bất kỳ tài sản nào trên cơ sở ngắn hạn, bạn cần quản lý rủi ro của mình, đặc biệt với các tài sản dễ bay hơi như Crypto. Vì vậy với tư cách là một trader mới, bạn sẽ cần hiểu cách thức tốt nhất để quản lý rủi ro và phát triển một quy trình giúp bạn giảm thiểu tổn thất. 

Quản lý rủi ro dài hạn cho một trader có thể là không bao giờ được bán, bất kể giá cả như thế nào. Tâm lý dài hạn cho phép nhà đầu tư gắn bó lâu hơn với thị trường này. 

Các trader mới hơn nên xem xét việc đặt một số tiền giao dịch nhất định và sau đó chỉ sử dụng một phần của nó, ít nhất là lúc đầu. Nếu một biến động xảy ra, họ vẫn sẽ có tiền dự trữ để giao dịch sau này. Điểm cuối cùng là bạn không thể giao dịch nếu bạn không có tiền. Vì vậy, dự trữ một số tiền có nghĩa là bạn sẽ luôn có một ngân hàng để tài trợ cho giao dịch của bạn. Điều quan trọng là quản lý rủi ro. Bán ở một vị trí thua lỗ nhưng làm như vậy có thể giúp bạn tránh những tổn thất tồi tệ hơn sau này.

Đừng đầu tư nhiều hơn so với khả năng 

Điều quan trọng là tránh đặt hết niềm tin vào một giao dịch nào đó. Cho dù có làm những việc gì quan trọng, tiền mà bạn cần trong vài năm tới nên được giữ trong các tài khoản an toàn để nó ở đó khi bạn cần. 

Đừng quên bảo mật của bất kỳ trao đổi hoặc nhà môi giới nào bạn đang sử dụng. Bạn có thể sở hữu tài sản một cách hợp pháp, nhưng vẫn phải bảo mật chúng chặt chẽ. Một số trader chọn đầu tư vào một ví tiền mã hóa để giữ tiền ngoại tuyến nhằm tránh bị hacker tấn công.

Mua và lưu trữ tài sản Crypto như thế nào?

Việc mua và bán tiền mã hóa chưa bao giờ dễ dàng như hiện nay. Trong những ngày đầu của Bitcoin, người mua phải chuyển tiền trên khắp thế giới đến các sàn giao dịch không được kiểm soát mà không có bất kỳ đảm bảo nào về việc nhận Bitcoin của họ hoặc chính sách hoàn lại tiền. Ngày nay, chúng ta có rất nhiều nhà cung cấp đang nỗ lực hết sức để làm cho sản phẩm của họ trở nên dễ sử dụng.

Ví dụ ở Hoa Kỳ, có rất nhiều sàn giao dịch an toàn và được quản lý, cung cấp các thủ tục đơn giản cho khách hàng mới. Một số sàn lớn nhất và được sử dụng rộng rãi nhất bao gồm Coinbase, Kraken và Gemini. Họ đều có các trang web và ứng dụng di động dễ sử dụng.

Khi bạn đã mua tiền mã hóa, bạn cần phải giữ nó an toàn. Hầu như tất cả các nền tảng quản lý được đề xuất cho người mua lần đầu đều sẽ cung cấp ví phần mềm an toàn hợp lý, chúng được xây dựng bởi các nhà phát triển phần mềm và chuyên gia bảo mật có kinh nghiệm. Bảo mật của các ứng dụng này có thể được nâng cao hơn nữa bằng cách thực hiện một số bước cơ bản:

• Chọn mật khẩu hoặc cụm mật khẩu phức tạp và duy nhất.
• Sử dụng xác thực hai yếu tố (2FA) như một lần kiểm tra thứ hai khi đăng nhập vào tài khoản của bạn.
• Đối với các tổ chức ngày càng có nhiều công cụ OTC, các nhà môi giới và nhà cung cấp dịch vụ chính như Fidelity có thể hỗ trợ các nhu cầu giao dịch, bảo mật và báo cáo cá nhân cho người dùng.

Tổng kết

Crypto là một lĩnh vực có tính đầu cơ cao trên thị trường, nhiều nhà đầu tư giàu kinh nghiệm vẫn quyết định bỏ tiền của họ vào đây. Tuy nhiên, đối với những người mới muốn bắt đầu giao dịch Crypto, lời khuyên tốt nhất là nên khởi đầu với quy mô nhỏ và chỉ sử dụng số tiền mà bạn có thể sẵn sàng để mất.