Phân tích mô hình hoạt động Uniswap V3 – Bản nâng cấp giúp tối đa hóa nguồn vốn ra sao?

16384Total views
Phan tich mo hinh hoat dong Uniswap V3 – Ban nang cap giup toi da hoa nguon von ra sao? - anh 1
Phân tích mô hình hoạt động của Uniswap V3. Nguồn: Cointelegraph.

Một số thông tin cần biết về Uniswap V3

Trước tiên, nếu bạn chưa biết Unswap V2 hoạt động như thế nào? Coinvn mời bạn đọc bài phân tích mô hình hoạt động Uniswap V2 tại đây, để hiểu hơn về cơ chế hoạt động cơ bản của một AMM nói chung và Uniswap V2 nói riêng. Sau đó bạn hãy quay lại đọc bài viết này nhé.

Uniswap V3 là bản cập nhật mới nhất của Uniswap và đã mắt Mainnet vào ngày 5/6/2021. Mục tiêu của bản nâng cấp này là tối đa hóa nguồn vốn (Capital Efficiency) với các thay đổi mới như: 

Cung cấp thanh khoản tập trung: cho phép các nhà cung cấp thanh khoản (LP) đặt phạm vi giá tùy chỉnh cho thanh khoản của LP cung cấp. Tức là thanh khoản sẽ được tập trung trong một phạm vi giá mà phần lớn các giao dịch diễn ra trong đó.

Nhiều mức phí giao dịch: các LP sẽ được nhận lợi nhuận phù hợp với mức đóng góp thanh khoản để chấp nhận các mức rủi ro khác nhau.

Token Uniswap LP dưới dạng NFT: mỗi vị thế của LP trên Uniswap là duy nhất vì mỗi người dùng gửi token vào pool có thể tự điều chỉnh phạm vi giá. Chính vì vậy mỗi một vị thế của LP được đại diện bởi một NFT.

Đọc thêm: Hướng dẫn phương pháp tạo ra NFT của riêng mình.

Những thay đổi này đã làm cho Uniswap V3 trở thành AMM linh hoạt mà mang lại hiệu quả cho người dùng như:

Tối đa hóa lợi nhuận cho nhà cung cấp thanh khoản: hiệu quả sử dụng vốn lên đến 4000 lần so với Uniswap V2.

Giảm rủi ro khi cung cấp thanh khoản cho pool và phát triển nhiều Pools hơn.

Giảm độ trượt giá khi giao dịch với số lượng lớn tiền mã hóa.

Range orders: Cho phép đặt các lệnh limit, lệnh chốt lời trên Uniswap.

Đọc thêm: Hướng dẫn toàn tập về sàn giao dịch Uniswap 2021.

Mô hình hoạt động của Uniswap V3

Thành phần tham gia vào mô hình

Vẫn giống như Unswap V2, các bên tham gia vào mô hình gồm:

Các nhà cung cấp thanh khoản (Liquidity Providers, gọi tắt là LP): đóng vai trò như nguồn cung, cung cấp tài sản để tạo tính thanh khoản cho thị trường.

Người dùng (User/Trader): đóng vai trò là nguồn cầu, người dùng có thể giao dịch bất kì ERC-20 token nào trên Uniswap.

Quy trình hoạt động của mô hình Uniswap được mô tả theo 4 bước chính:

Bước 1: Các nhà cung cấp thanh khoản (LP) sẽ cung cấp tài sản vào pool thanh khoản tập trung trên Uniswap. Sau đó nhận về NFT LP token, token này đại diện cho quyền sở hữu 1 phần tài sản trong pool.

Bước 2: Người dùng (User/Trader) muốn hoán đổi (swap) trong Uniswap Pools phải trả phí giao dịch cho giao thức (Protocol).

Bước 3: Phí giao dịch gồm 2 phần: 10-25% phí giao dịch sẽ được đưa đến Uniswap Treasury, phần còn lại sẽ được đưa đến Fees Vaults. 

Bước 4: Các nhà cung cấp thanh khoản sẽ nhận phí từ Fees Vaults.

Đọc thêm: Uniswap v3 ra mắt giúp DeFi khởi sắc trong đợt suy thoái tuần qua.

Phan tich mo hinh hoat dong Uniswap V3 - Ban nang cap giup toi da hoa nguon von ra sao? - anh 2
Mô hình hoạt động của Uniswap V3

Đọc thêm: PancakeSwap là gì và những điều cần biết về CAKE token?

Sự thay đổi về cơ sở hạ tầng của Uniswap V3

Mô hình hoạt động ở Uniswap V3 xuất hiện nhiều thành phần mới như: NFT LP token, Uniswap Treasury, Fees Vault,… Tuy nhiên, sự thay đổi về cơ sở hạ tầng của Uniswap V3 mới là vũ khí ảnh hưởng đến mô hình hoạt động của Uniswap V3.

Cung cấp thanh khoản tập trung trong Uniswap V3.

Ở mô hình Uniswap V2 tính thanh khoản trong Pool theo mô hình đường cong x * y = k. Tức là thanh khoản trong pool sẽ chạy từ 0 đến vô cùng, người dùng có thể giao dịch ở bất cứ giá nào với bất kì khối lượng nào. 

Nhưng trên thực tế, giá chỉ chạy trong một khoảng nhất định. Ví dụ cặp DAI/USDC, giá của cặp này chỉ chạy trong khoảng từ 0.99 – 1.01. Vì thế để giải quyết vấn đề này, Uniswap V3 tạo ra tính năng thanh khoản tập trung. Tức là thay vì cung cấp thanh khoản từ 0 – vô cùng như uniswap V2. Thì ở Unswap V3, các LP sẽ cung cấp thanh khoảng trong đoạn từ 0.99 – 1.01. Để dễ hình dung, mời bạn xem hình minh họa bên dưới.

Phan tich mo hinh hoat dong Uniswap V3 - Ban nang cap giup toi da hoa nguon von ra sao? - anh 3
Cung cấp thanh khoản tập trung trong Uniswap V3

Đọc thêm: Phân tích on-chain của Uniswap (UNI) ra mắt Uniswap V3 dữ liệu tiết lộ gì?

Cách hoạt động của thanh khoản tập trung

Trong Uniswap v3, các LP có thể tập trung vốn của mình trong phạm vi giá tùy chỉnh, cung cấp một lượng lớn thanh khoản với giá mà LP mong muốn. Khi làm như vậy, các LP sẽ tự xây dựng các đường cong tùy thích.

Phan tich mo hinh hoat dong Uniswap V3 - Ban nang cap giup toi da hoa nguon von ra sao? - anh 4
Cách hoạt động của thanh khoản tập trung

LP có thể tập trung tính thanh khoản trong phạm vi giá tùy chỉnh. Ví dụ: một LP trong nhóm ETH / DAI có thể chọn phân bổ $100 cho các mức giá từ $1.000 đến $2.000 và thêm $50 trong khoảng từ $1.500 đến $1.750. Bằng cách này, nhà cung cấp thanh khoản có thể hình dung được nhà tạo lập thị trường (Market Maker) hoặc sổ lệnh đang hoạt động như thế nào.

Người dùng (User/Trader) giao dịch dựa trên tính thanh khoản được tổng hợp từ tất cả đường cong riêng lẻ. Phí giao dịch thu được ở một phạm vi giá nhất định sẽ được chia cho LP theo tỷ lệ đóng góp thanh khoản của họ trong phạm vi giá đó.

Phan tich mo hinh hoat dong Uniswap V3 - Ban nang cap giup toi da hoa nguon von ra sao? - anh 5
Tính thanh khoản được tổng hợp

Ngược lại, nếu giá thị trường di chuyển bên ngoài phạm vi định giá của một LP thì giao dịch này không sử dụng thanh khoản của LP này cung cấp và sẽ không nhận được phí giao dịch.

Phan tich mo hinh hoat dong Uniswap V3 - Ban nang cap giup toi da hoa nguon von ra sao? - anh 6
Thanh khoản hoạt động

Hiệu quả sử dụng vốn ra sao?

Các nhà cung cấp thanh khoản có thể tạo ra mức thanh khoản tương tự như Uniswap V2 trong một phạm vi giá cụ thể nhưng sử dụng ít vốn hơn.

Phan tich mo hinh hoat dong Uniswap V3 - Ban nang cap giup toi da hoa nguon von ra sao? - anh 7
Hiệu quả sử dụng vốn

Để minh họa, mình sẽ nêu ví dụ của chính Uniswap:

Alice và Bob mỗi người có $1M, cả hai đều muốn cung cấp thanh khoản trong nhóm ETH/DAI trên Uniswap V3. Giá ETH là 1,500 DAI.

Alice quyết định triển khai vốn trên tất cả vùng giá (0 – vô cùng, như cách cung cấp thanh khoản trên Uniswap V2), tổng cộng Alice gửi 500.000 DAI và 333,33 ETH (trị giá $1M).

Bob chỉ gửi tiền trong vùng giá từ $1,000 đến $2,250 để tạo ra một vị thế thanh khoản tập trung. Bob đã gửi 91,751 DAI và 61,17 ETH trị giá tổng cộng khoảng $183,500 và giữ $816.500 để đầu tư vào việc khác.

Số tiền Bob bỏ ra chưa bằng ⅕ số tiền của Alice nhưng thanh khoản mà Bob cung cấp là tương đương.

Phan tich mo hinh hoat dong Uniswap V3 - Ban nang cap giup toi da hoa nguon von ra sao? - anh 8
Hiệu quả sử dụng vốn

Đọc thêm: Ethereum là gì? Hướng dẫn chi tiết nhất về đồng tiền ảo ETH.

Giảm thiểu rủi ro khi cung cấp thanh khoản

Giả sử giá của ETH giảm về $0, trong trường hợp này 100% LP token của Alice và Bob sẽ bằng với giá của ETH là $0. 

Kết quả: Bob chỉ mất $183,500 còn Alice mất toàn bộ số vốn.

Phan tich mo hinh hoat dong Uniswap V3 - Ban nang cap giup toi da hoa nguon von ra sao? - anh 9
Giảm thiểu rủi ro khi cung cấp thanh khoản

Thay vì các nhà cung cấp thanh khoản (LP) ở V3 cung cấp thanh khoản tương đương với các LP ở V2 với số vốn ít hơn. Các LP V3 có thể cung cấp mức thanh khoản cao hơn với số vốn bằng với các LP V2 để hỗ trợ các giao dịch lớn hơn và thu được lợi nhuận cao hơn. Tuy nhiên, đổi lại các LP V3 phải chịu mức tổn thất tạm thời (Impermanent loss) cao hơn.

Tính năng Range order của Uniswap

Khả năng tùy chỉnh của LP trên Uniswap V3 mở ra một tính năng mới tên là “Range Order – khoảng giá đặt lệnh cung cấp thanh khoản của các LP”.

Đây là tính năng cho phép LP cung cấp thanh khoản bằng 1 token trong một phạm vi giá tùy chỉnh cao hơn hoặc thấp hơn giá thị trường: nếu giá thị trường nằm trong khoảng này, các LP sẽ kiếm lợi nhuận và tự động đặt lệnh bán giới hạn (Limit Order) 1 token ở vùng giá này. 

Ví dụ:

Nếu giá hiện tại của DAI dưới 1,001 USDC, mình có thể cung cấp $1M DAI trong vùng 1.001 – 1.002 DAI / USDC.

Khi DAI giao dịch trên $1.002 DAI/USDC, tất cả thanh khoản của mình sẽ chuyển đổi thành USDC. Khi đó giá DAI lúc giao dịch bằng trung bình giá của đoạn cung cấp thanh khoản là $1.0015 DAI/USDC và nhận thêm các khoản phí giao dịch trong khoảng thời gian giá giao dịch trong phạm vi $1.001 – $1.002 DAI / USDC.

Lưu ý: để hoàn tất quá trình trên, mình phải rút thanh khoản để tránh tự động chuyển đổi thanh DAI nếu DAI/USDC giao dịch dưới 1.002. 

Phan tich mo hinh hoat dong Uniswap V3 - Ban nang cap giup toi da hoa nguon von ra sao? - anh 10
Tính năng Range order của Uniswap

Trong trường DAI hợp không vượt lên trên $1.002, và giá nằm trong vùng từ $1.001 – $1.002, lệnh của mình sẽ được thực hiện 1 phần và mình vẫn sẽ nhận phí giao dịch trong phần đó.

Qua đó có thể thấy tính năng Range Order cho phép LP kiếm lợi nhuận từ phí giao dịch và từ nhiều chiến lược đầu tư khác.

Thay đổi cơ chế của phí giao dịch

Ở Uniswap V2, phí giao dịch được trả 100% cho các nhà cung cấp thanh khoản. Trong Uniswap V3 sẽ thay đổi phức tạp hơn như sau:

Thứ nhất, có nhiều mức phí giao dịch, cụ thể là 3 mức phí lần lược là 0,05%, 0.3%, 1%:

  • 0.05%: Áp dụng cho những cặp giao dịch cần sự ổn định.
  • 0.3%: Áp dụng cho phần lớn các Pools thông thường như ETH/DAI, ETH/WBTC,…
  • 1%: Áp dụng các các cặp giao dịch hiếm, nguồn cung ít mà nhu cầu giao dịch cao.

Thứ hai, Uniswap đã bắt đầu thu phí giao dịch, đồng nghĩa với việc 100% phí giao dịch không còn là của LP, cụ thể: 10%-25% doanh thu của các LP.

Thứ ba, thanh khoản mà LP cung cấp sẽ được phân hóa theo từng đoạn. Chính vì vậy, sẽ xuất hiện các chi phí giao dịch dựa trên tỷ lệ của các LP token cung cấp thanh khoản trong phạm vi mà giá thị trường giao dịch trên đoạn đó.

Thứ tư, phí giao dịch sẽ chuyển đến Fees Vault thay vì chuyển đến Pools như trên Uniswap V2, vì LP token trong Uniswap V3 là NFT cho nên LP sẽ nhận phí tại Fees Vault.

Nhận xét về mô hình hoạt động của Uniswap V3

Nếu nhìn tổng quan mô hình hoạt động của Uniswap V3 cũng không khác gì nhiều so với mô hình hoạt động của Uniswap V2. Tuy nhiên, những thay đổi lớn đến từ bên trong mô hình đó là thay đổi về cơ sở hạ tầng, công nghệ của dự án. Điều đặc biệt là công nghệ này có bản quyền 2 năm. Vì vậy những công nghệ mà Uniswap sử dụng cho V3 sẽ mang tính độc nhất. 

Đọc thêm: Ethereum 2.0 là gì và vì sao Ethereum 2.0 lại quan trọng?

Với những công nghệ mới Uniswap đã giải quyết vấn đề phí giao dịch và sự trượt giá khi thực hiện giao dịch với khối lượng lớn khi tạo lập mô hình cung cấp thanh khoản tập trung. Tuy nhiên lại phát sinh nhiều vấn đề khác có thể kể đến như:

Thứ nhất, công việc của các nhà cung cấp trở nên phức tạp hơn: không còn đơn thuần gửi tiền vào pools để cung cấp thanh khoản và nhận lại 100% phí giao dịch như ở Uniswap V2. Việc cung cấp thanh khoản tập trung, mở ra nhiều cơ hội đầu tư với lợi nhuận cao cho LP hơn, đổi lại yêu cầu các LP phải có kiến thức nhiều để có thể lập chiến lược đầu tư riêng của mình từ việc thay đổi các phạm vi giá cung cấp thanh khoản nhằm tối đa hóa lợi nhuận cho mình.

Thứ hai, LP token là dạng NFT, nếu như ở Uniswap V2 có rất nhiều giao thức hỗ trợ swap, lending, yield farming cho LP token ERC-20. Khi các LP token trở thành NFT, dự án nào sẽ hỗ trợ làm điều đó? Tuy nhiên đây chỉ là vấn đề tạm thời và sẽ sớm được giải quyết.

Đọc thêm: Phân tích On-chain của Solana (SOL) hệ sinh thái phát triển ra sao?

Lời kết

Trên đây là những thông tin về mô hình hoạt động của Uniswap V3 từ nhiều nguồn mà Coinvn tổng hợp và nghiên cứu mang đến cho bạn đọc. Hy vọng sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về dự án đã thay đổi như thế nào sau bản nâng cấp. 

Theo bạn đọc bản nâng cấp Uniswap V3 có thực sự hiệu quả và giải quyết các vấn đề của V2 hay không? Cùng thảo luận với chúng tôi tại Telegram Group Coinvn. Và đừng quên ghé thăm website của Coinvn để cập nhật nhanh nhất những sự kiện sắp tới của dự án. Hẹn gặp lại bạn ở những số “Phân tích mô tích mô hình hoạt động” lần sau của Coinvn.

Lưu ý: Tất cả những thông tin trong bài nhằm cung cấp cho người đọc những thông tin mới nhất trong thị trường và không được coi là lời khuyên đầu tư. Hy vọng bạn đọc đánh giá lại các thông tin trên một các kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định đầu tư.

Phân tích mô hình hoạt động Uniswap V3 – Bản nâng cấp giúp tối đa hóa nguồn vốn ra sao?