DYOR là gì? Cách DYOR hiệu quả trong thị trường crypto

DYOR là gì?

DYOR là viết tắt của cụm từ “Do Your Own Research”. Trong thị trường tài chính, DYOR là một thuật ngữ liên quan chặt chẽ đến phân tích cơ bản (FA). DYOR hiểu đơn giản có nghĩa là kỹ năng tự nghiên cứu. Nhà đầu tư không nên tin tưởng hoàn toàn vào các đội nhóm, dự án, chuyên gia hay bất kỳ ai để ra quyết định đầu tư mà chưa tự mình tìm hiểu, nghiên cứu, đánh giá những thông tin đó. Thuật ngữ này còn được sử dụng như một lời tuyên bố từ chối trách nhiệm của các nhà giao dịch, chuyên gia trong lĩnh vực tiền mã hóa khi họ chia sẻ các thông tin, nhận định của mình về thị trường trên các nền tảng truyền thông xã hội.

Tại sao DYOR quan trọng?

Khi thị trường uptrend, chúng ta sẽ luôn được chia sẻ, kể về những câu chuyện anh, chị, bạn trẻ nào đó trở thành triệu phú, tỷ phú nhờ đầu tư vào thị trường crypto trên các mạng xã hội. Sau khi được truyền cảm hứng từ các câu chuyện trên, bạn đang có một khoản tiền nhàn rỗi và muốn sử dụng chúng đầu tư vào thị trường crypto. Bạn băn khoăn không biết mình nên mua đồng coin/token nào? Đầu tư vào dự án nào để cũng sẽ đạt được sự thành công về tài chính? Bằng trực giác, các nhà đầu tư mới nhận ra rằng việc lựa chọn đúng đồng coin/token tiềm năng sẽ là quyết định quan trọng nhất mà họ cần thực hiện khi đầu tư vào tiền mã hóa.

Shilling là một hành động phổ biến trong thị trường tiền mã hóa, khi mọi người thường có xu hướng quảng cáo, tâng bốc cho các đồng tiền mà mình đang sở hữu với hy vọng có ai đó cũng sẽ mua theo mình và làm tăng giá trị của chúng. Ngoài shilling, các cuộc tấn công mạo nhận (sybil attack) cũng đã trở nên rất phổ biến trong thị trường này. Những kẻ xấu có thể tạo nhiều tài khoản ảo để tạo sự fomo và cố gắng lừa những nhà đầu tư thiếu hiểu biết mua một đồng tiền mà chúng đang nắm giữ thông qua những bài đăng trên những nền tảng mạng xã hội như Reddit, Twitter, Telegram… 

Không phải lúc nào, nhà đầu tư cũng đủ tỉnh táo và kiểm soát được lòng tham để không fomo theo khi gặp phải hai hình thức trên. Vì vậy, trước khi muốn bỏ tiền đầu tư vào bất kỳ thứ gì, DYOR sẽ là thứ giúp các nhà đầu tư có thể tự mình đưa ra được quyết định đúng đắn nhất thay vì ỷ lại, chờ đợi đầu tư theo kèo của các hội nhóm, chuyên gia trên mạng.

Cách DYOR hiệu quả trong thị trường tiền mã hóa

Xác định cơ hội

Mọi nhà đầu tư vào thị trường crypto đều có niềm tin rằng tiền mã hóa và công nghệ blockchain sẽ thay đổi thế giới. Kiến trúc tập trung của Web2 sẽ sớm nhường chỗ cho mạng Internet phi tập trung có giá trị là Web3. Các ngân hàng sẽ chuyển sang thanh toán bằng Bitcoin và các stablecoin phi tập trung. Tuy nhiên, ngày nay có rất nhiều dự án, nền tảng cùng được xây dựng, phát triển để giải quyết các vấn đề của cuộc sống hiện tại, và chúng ta sẽ không thể biết rằng dự án, nền tảng nào sẽ thành công trong tương lai. Điều này vừa là khó khăn vừa tạo ra nhiều cơ hội mới cho tất cả các nhà tư. 

Các xu hướng tiền mã hóa hiện tại bao gồm:

• Kho lưu trữ giá trị: Bitcoin 
• Stablecoin: Tether, USD Coin, Binance USD… 
• Nền tảng Layer 1: Ethereum, Avalanche, Solana, Moonbeam…
• Hệ sinh thái đa chuỗi: Cosmos, Polkadot…
• NFT và metaverse: Sandbox, Decentraland, Axie Infinity…
• Tài chính phi tập trung (DeFi): Aave, Compound, Uniswap, dYdX…
• Oracles: ChainLink, Band Protocol, Augur…
• Web3: Filecoin, NEAR Protocol, Polkadot…

Tìm hiểu và chọn lọc thông tin

CoinGecko, CoinMarketCap là những website phổ biến để mọi nhà đầu tư có thể tìm kiếm, tra cứu các thông tin cơ bản gồm biểu đồ, vốn hóa, website, cộng đồng… của một đồng tiền mã hóa nào đó. Nếu đồng tiền bạn quan tâm chưa có trên 2 trang website này, bạn có thể tự truy cập vào các trang truyền thông của dự án để tìm kiếm thêm thông tin. 

Danh sách các thông tin chính của một dự án mà nhà đầu tư nên tập trung nghiên cứu gồm:

• Whitepaper
• Đội ngũ phát triển
• Cộng đồng

Nếu là một người mới, chưa có nhiều kinh nghiệm và vốn tiếng Anh của bạn không được tốt, bạn có thể dùng các công cụ tìm kiếm như Google để tiến hành DYOR với cú pháp:

(Tên dự án) + là gì?

Ví dụ như Bitcoin là gì?, Ethereum là gì?… Google sẽ đề xuất cho bạn nhiều trang báo, tin tức đã phân tích dự án đó. Từ đó, bạn có thể dễ dàng tự đánh giá, tổng hợp các thông tin về dự án mà mình muốn đầu tư.

Kiểm tra trang web của dự án

Mỗi dự án sẽ có một trang web và giao diện của nó sẽ là một điểm nhấn giúp gây thiện cảm đầu tiên đến với những nhà đầu tư. Bạn hãy cảnh giác với những dự án có trang web không hợp pháp, có dấu hiệu lừa đảo, giao diện lỗi, sai ngữ pháp, nhiều thông tin, thuật ngữ khó hiểu…

Đọc whitepaper

Whitepaper là nội dung cốt lõi của một dự án tiền mã hóa. Whitepaper chứa đựng toàn bộ các thông tin cơ bản nhất về dự án đó từ mục tiêu, công nghệ, các tính năng nổi bật, lộ trình, đội ngũ phát triển đến tokenomics, backer… Những dự án lừa đảo thường có whitepaper sơ sài hoặc sao chép từ những dự án khác.

Khi đọc whitepaper, tokenomics là một thông tin quan trọng mà bạn cần để ý và phân tích kỹ lưỡng. Tokenomics sẽ bao gồm các thông tin về tổng cung, nguồn cung, tỉ lệ phân bố và lịch trình phân phối đồng coin/token của dự án. Từ đó, bạn có thể đánh giá xem đồng coin/token đó có lạm phát trong tương lai hay không? Có tập trung quá nhiều vào một ví, nhà đầu tư nào đó không? Và tính toán được mức giá hợp lý để mình có thể bỏ tiền tham gia đầu tư.

Đánh giá, tìm hiểu thông tin về nhóm, đội ngũ phát triển

Bạn nên tìm hiểu xem người sáng lập, đội ngũ lập trình viên, marketing, cố vấn… của dự án trước đó họ đã làm những công việc gì, ở đâu, có kinh nghiệm trong lĩnh vực blockchain hay không? Dựa đó, ta có thể đánh giá được một phần về khả năng phát triển, hiện thực hóa của dự án trong tương lai. Để cập nhật, tìm kiếm những thông tin chính xác về đội ngũ phát triển, bạn nên truy cập vào website, whitepaper chính thức của dự án. Với các dự án có đội ngũ phát triển ẩn danh, bạn cần cân nhắc, tìm hiểu kĩ các yếu tố còn lại và quản lý vốn nếu vẫn muốn tham gia đầu tư. 

Kiểm tra, đánh giá các trang, phương tiện truyền thông của dự án 

Ngoài trang web, việc kiểm tra, đánh giá, xác minh các dự án thông qua các trang, phương tiện truyền thông công cộng ngày càng quan trọng trong thị trường tiền mã hóa. Dự án có bao nhiêu lượt theo dõi trên Twitter? Có được đánh giá, theo dõi bởi các KOL nổi tiếng trong thị trường không? Kênh Discord, nhóm Telegram tương tác có ổn định không?…

Đội ngũ phát triển, marketing luôn biết cách thu hút người dùng đến với dự án của mình thông qua các sự kiện airdrop. Chỉ sau một vài đợt airdrop, số lượng người theo dõi, thành viên ảo của dự án có thể tăng lên một cách nhanh chóng. Vì vậy, bạn nên tự mình tham gia vào các nhóm, cộng đồng của dự án để có được những đánh giá, nhận xét chính xác nhất. 

Đánh giá các chỉ số, số liệu

Những con số không biết nói dối! Mặc dù không có các báo cáo tài chính như trong hệ thống tài chính truyền thống, nhưng thị trường crypto cũng có những số liệu mà mọi nhà đầu tư cần quan tâm để đánh giá một dự án. Ngoài ra, việc kiểm tra, đánh giá các dữ liệu này cũng sẽ giúp bạn dễ dàng so sánh các dự án với nhau. 

Các chỉ số, số liệu chính bạn cần kiểm tra, đánh giá trước khi đầu tư: 

• Vốn hóa thị trường
• Khối lượng trong 24 giờ vừa qua
• Tổng cung và số lượng đồng coin/token đang lưu thông
• Giá

Một số chỉ số, số liệu phụ bạn cũng có thể quan tâm như:

• Tổng giá trị đã khóa (TVL)
• Số ví holder
• Số lượng người dùng thường xuyên
• Phí giao dịch
• Giá trị cao nhất mọi thời đại (ATH)
• Giá trị thấp nhất mọi thời đại (ATL)

Dưới đây là một số điều bạn cần lưu ý khi kiểm tra các dữ liệu trên:

• Tiền mã hóa có vốn hóa thấp có khả năng mang lại lợi nhuận cao hơn so với các đồng tiền có vốn hóa lớn. Nhưng tỷ lệ lợi nhuận nhiều sẽ đi kèm với độ rủi ro cao.
• Số lượng người dùng và số địa chỉ ví đang hoạt động là các dữ liệu tuyệt vời để đo lường tốc độ phát triển, độ phổ biến của một nền tảng, sản phẩm.
• Nếu khối lượng giao dịch 24 giờ của đồng tiền đó thấp, bạn nên chia lệnh mua của mình thành nhiều lệnh nhỏ để tránh hiện tượng trượt giá.

Tổng kết

Trên đây là định nghĩa về DYOR, tầm quan trọng và cách thực hiện nó trong thị trường crypto. Thị trường tài chính nói chung và thị trường tiền mã hóa nói riêng luôn là nơi đầu tư có tỷ lệ sinh lời hấp dẫn nhưng đồng thời cũng có rất nhiều rủi ro với nhiều loại hình lừa đảo. Vì vậy, việc tự trang bị cho mình kỹ năng nghiên cứu, tìm hiểu là cực kỳ quan trọng và cần thiết.