Khai thác ích kỷ là gì?

Có thể bạn đã biết Đào coin là quá trình giải các bài toán phức tạp để xác nhận giao dịch, thông qua đó các thợ đào sẽ được trả công bằng một lượng coin nhất định. Vậy khai thác (đào) ích kỷ là gì, hãy cùng Coinvn tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé.

Khái niệm khai thác ích kỷ

Khai thác ích kỷ là một loại chiến lược khai thác Bitcoin, trong đó các nhóm thợ đào thông đồng để tăng doanh thu lên so với các thợ đào thông thường.

Khai thác ích kỷ lần đầu tiên được hai nhà nghiên cứu Sirer và Eyal giải thích chi tiết trong một bài viết năm 2013 có tiêu đề “Majority is not Enough: Bitcoin Mining is Vulnerable” – “Đa số vẫn chưa đủ: quá trình đào Bitcoin có thể bị tấn công”. Họ đã chứng minh rằng những máy đào có thể kiếm được nhiều Bitcoin hơn bằng cách ẩn các khối mới được tạo ra khỏi Blockchain chính và tạo ra một phân nhánh riêng. Chiến lược này thể hiện qua việc một nhóm các máy đào có thể thông đồng để làm tăng doanh thu trong nhóm và trực tiếp ảnh hưởng đến doanh thu tới các máy đào khác.

Bitcoin được tạo ra với thiết kế phi tập trung trong đào, phân phối và lưu trữ đồng tiền. Quá trình đào tiền một cách ích kỷ, có thể dẫn đến việc tập trung hóa các hoạt động đào Bitcoin.

Khai thác ích kỷ hoạt động ra sao

Ban đầu, một máy đào ích kỷ sẽ cố gắng mở rộng chuỗi dài nhất, như những máy đào khác phải làm. Tuy nhiên, khi máy đào này tạo ra được một khối, nó giữ khối này bí mật, thay vì thực thi việc công bố khối này, và sau đó, nó sẽ cố gắng mở rộng khối hơn nữa, tạo thành một nhánh bí mật.

Trong lúc đó, những máy đào bình thường khác mở rộng chuỗi công khai. Máy đào ích kỷ lại tiếp tục mở rộng nhánh bí mật của mình cho đến khi chuỗi công khai bị chậm một bước. Ngay lúc này, máy đào ích kỷ mới công bố chuỗi bí mật của mình.

Với chuỗi bí mật dài hơn, các bên khác sẽ xem đây chính là chuỗi chính, lúc này, mọi người sẽ tiếp nối Blockchain của người khai thác ích kỷ. Chính vì vậy, các khối đã được tạo ra bởi các máy đào khác sẽ bị bỏ qua và không nhận được phần thưởng nào.

Có thể hiểu khai thác ích kỷ qua một ví dụ sau. Giả sử rằng tổng hash rate được chia đều cho 4 thợ đào: Ân, Bình, Chuyên và Đức (mỗi người có 25%). Ân, Bình và Chuyên chơi theo luật, nhưng Đức đang cố gắng tận dụng hệ thống để thu lợi cho mình.

Trong các trường hợp thông thường, thợ đào tìm thấy một khối sẽ gắn nó vào chuỗi ngay lập tức. Và đây là những gì Ân, Bình, Chuyên thực hiện một cách trung thực. Nhưng nếu Đức tìm thấy một khối, anh ta giữ lại nó (hành động này là hợp lệ, nhưng khối mới sẽ chưa được thêm vào chuỗi). Đức có thể gặp may mắn và tìm thấy hai khối liên tiếp trước bất kỳ ai khác.

Giả sử rằng có 10.000 khối đã được đào. Và bây giờ chúng ta có Ân, Bình, Chuyên đang cố gắng đào khối thứ 10.001. Đức đào được nó nhưng giữ kín thông tin này. Bây giờ sẽ có hai chuỗi, một chuỗi công khai và một chuỗi bí mật (dài hơn) của Đức. Trong khi những người khác vẫn đang cố gắng đào khối thứ 10.001 thì anh ta đã đào được khối thứ 10.002.

Chuỗi của Đức bây giờ dài hơn hai khối. Miễn là Đức vẫn may mắn và anh ta luôn có thể dẫn trước chuỗi khác với khoảng cách này, anh ta sẽ tiếp tục làm vậy. Khi những người khác sắp đuổi kịp và chỉ còn kém anh ta một khối, anh ta sẽ công khai chuỗi của mình.

Chuỗi hiện tại của Đức là chuỗi dài hơn chuỗi mà những thợ đào khác đang làm việc. Theo quy tắc chuỗi dài nhất, chuỗi ‘đúng’ để làm việc là chuỗi tích lũy nhiều Proof-of-Work nhất. Vì vậy, nếu một node phát hiện thấy một chuỗi dài hơn, nó sẽ chuyển sang chuỗi này.

Bây giờ, Ân, Bình, Chuyên  thấy chuỗi của Đức – họ sẽ đào theo chuỗi này. Phần thưởng nào mà họ kiếm được trên chuỗi khác sẽ biến mất. Và vì Đức đã đào được các khối đó trong chuỗi hiện tại nên anh ta sẽ lấy tất cả phần thưởng.

May mắn thay, ở đây có tồn tại rủi ro đối với chiến lược này: tại thời điểm lần đầu tiên hình thành chuỗi bí mật của mình, máy đào ích kỷ sẽ phải mạo hiểm. Nếu máy đào ích kỷ tạo ra khối bí mật đầu tiên và sau đó một máy nào đó cũng khác tạo một ra khối, máy đào ích kỷ này không thể công khai khối bí mật của mình để có chuỗi dài nhất. Thay vào đó, đây sẽ là một cuộc chạy đua giữa hai nhánh có cùng một chiều dài.

Máy đào ích kỷ sẽ cố gắng mở rộng nhánh của riêng mình, và để đơn giản chúng ta hãy giả định rằng tất cả các máy đào khác cũng sẽ cố gắng mở rộng nhánh khác nào đó. Nếu máy ích kỷ thắng, nó sẽ công khai khối của mình, đó là chuỗi dài nhất và cuộc đua lại tái diễn ở cuối chuỗi dài nhất này. Khi những máy đào khác giành chiến thắng, máy ích kỷ sẽ gặp bất lợi (nhánh ngắn hơn). Trong trường hợp này, máy ích kỷ từ bỏ tấn công và lại tiếp tục tìm cơ hội bắt đầu lần nữa. Nhưng sau lần tấn công thất bại, máy này không thu được lợi nhuận nào từ khối bí mật của nó.

Khai thác ích kỷ tác động gì đến Bitcoin?

Tổng thể chi phí của tất cả thợ đào sẽ rẻ hơn nếu tất cả hành xử bình thường. Khai thác ích kỷ gây ra lãng phí, nhưng điều cần lưu ý là những thợ đào thực hiện hành vi này lại có lợi thế so với những thợ đào khác trong mạng. Do đó, có khả năng là kẻ tấn công sẽ câu kết với một số thợ đào. Việc này sẽ chỉ làm cho vấn đề tồi tệ hơn.

Đây là một rủi ro lớn vì theo thời gian, khai thác ích kỷ có thể dẫn đến việc hình thành các mining pool (bể đào coin) có tỉ lệ hash tăng lên. Các thợ đào sẽ hợp tác với các pool ích kỷ để tối đa hóa doanh thu của họ. Khi một nhóm có được phần lớn sức mạnh, họ có thể cố gắng thực hiện tấn công 51%.

Tổng kết

Sự thành công của khai thác ích kỷ phần nào phụ thuộc vào may mắn, nhưng chủ yếu dựa vào sức mạnh băm có sẵn của máy đào (hash rate). Nhưng cần lưu ý rằng, vì những máy đào trên chuỗi công khai không muốn lãng phí tài nguyên, họ sẽ có thể tham gia cùng những máy đào ích kỷ trên chuỗi thay thế. Về lâu dài, phương pháp này có thể làm suy yếu sự phân cấp phi tập trung của Bitcoin, vì nó tập trung hash rate vào một số nhóm nhất định.

Nhìn bề ngoài, việc đào tiền ích kỷ này có vẻ sinh lợi. Tuy nhiên, về mặt vĩ mô, để thật sự có lợi nhuận tổng thể, tốt nhất các máy đào cần phải hành động một cách trung thực, không ích kỷ. Bởi cuối cùng thì doanh thu của họ cũng đều được trả bằng chính Bitcoin vậy.