Tiêu chuẩn ERC-1155 là gì? Đôi nét về các tiêu chuẩn của Ethereum và ERC-1155

Đôi nét về các tiêu chuẩn của Ethereum

Các đề xuất EIP

Từ khi ra mắt đến nay, cộng đồng Ethereum đã đưa vào nhiều tiêu chuẩn để các dự án hoạt động trên nền tảng có thể vận hành một cách liền mạch với nhau, kể cả khi có các đợt nâng cấp bổ sung. Mục đích của việc này là để các chức năng của hợp đồng thông minh và các Dapp luôn được đảm bảo có thể vận hành tốt.

Thông qua một quy trình đề xuất EIP tiêu chuẩn như hình bên dưới, các tiêu chuẩn sẽ được giới thiệu lần đầu dưới dạng các EIP (hay các đề xuất cải thiện Ethereum), sau đó sẽ được các thành viên trong cộng đồng trao đổi và bàn thảo.

Các tiêu chuẩn ERC

Đối với những tiêu chuẩn cấp ứng dụng, các EIP liên quan sẽ được trình bày dưới dạng ERC (hay Ethereum Requests for Comment). Trong đó, có nhiều ERC là các tiêu chuẩn quan trọng, được áp dụng phổ biến trên hệ sinh thái Ethereum.

Các tiêu chuẩn token

Một trong các tiêu chuẩn phát triển của Ethereum phải kể đến giao diện quản lý token. Các tiêu chuẩn này được phát triển nhằm mục đích hỗ trợ cho các hợp đồng thông minh có thể hoạt động hiệu quả, ngay cả khi token của một dự án mới phát hành vẫn có thể tương thích với các sàn giao dịch phi tập trung hiện có.

Dưới đây là các tiêu chuẩn token đang được sử dụng nhiều trên hệ sinh thái Ethereum:

• ERC-20: Tiêu chuẩn dành cho các token có thể thay thế
• ERC-721: Tiêu chuẩn cho các token không thể thay thế
• ERC-777: Tiêu chuẩn token nâng cấp của ERC-20
• ERC-1155: Tiêu chuẩn token cho cả tài sản có thể thay thế và không thể thay thế.

Tiêu chuẩn ERC-1155

Giới thiệu tổng quát về ERC-1155

Ý tưởng tạo ra tiêu chuẩn ERC-1155 rất đơn giản: Tạo ra một giao diện hợp đồng thông minh có thể đại diện và kiểm soát bất kỳ loại token nào, gồm cả token có thể thay thế và token không thể thay thế. Bằng cách này, token chuẩn ERC-1155 có thể thực hiện các chức năng tương tự như token chuẩn ERC-20 và ERC-721, hay thậm chí tất cả những tính năng của cả 2 tiêu chuẩn cùng một lúc. Và trên hết, tiêu chuẩn ERC-1155 sẽ cải thiện, tối đa hóa hiệu quả các chức năng cũng như sửa các lỗ hổng trên tiêu chuẩn ERC-20 và ERC-721.

Các đặc tính và chức năng của ERC-1155:

• Batch Transfer: Chuyển một lần nhiều tài sản
• Batch Balance: Truy xuất thông tin số dư của nhiều tài sản bằng một lệnh duy nhất
• Batch Approval: Duyệt tất cả các token vào một địa chỉ
• Hooks: Nhận các token hook
• NFT Support: Nếu số lượng chỉ có 1, coi tài sản đó như một NFT
• Safe Transfer Rules: Một số quy tắc cho các giao dịch an toàn.

Tiêu chuẩn ERC-721 và ERC-1155

Các tiêu chuẩn phổ biến nhất cho NFT là ERC-721 và ERC-1155. 

ERC-721 là tiêu chuẩn token được sử dụng rộng rãi đầu tiên và thông dụng nhất cho các NFT. Hơn nữa, tiêu chuẩn này cho phép các ứng dụng sử dụng API Ethereum của Moralis vào các NFT.

Về mặt kỹ thuật, ERC-721 quy định các thông tin tối thiểu mà một hợp đồng thông minh phải thực hiện. Phạm vi quy định tối thiểu này cho phép các token độc nhất này có thể được sở hữu, giao dịch và quản lý. ERC-721 không yêu cầu một tiêu chuẩn riêng cho metadata của token. Hơn nữa, nó cũng không hạn chế thêm vào các chức năng bổ sung cho các yêu cầu tối thiểu.

Một tính năng quan trọng của hợp đồng thông minh các NFT là nó không chứa tác phẩm nghệ thuật, hình ảnh hoặc tệp, mà chỉ chứa các liên kết hoặc URI dẫn tới chúng và metadata của chúng. Các token như vậy cần tham chiếu với các tài nguyên ngoài chuỗi cho thông tin của các tệp dữ liệu để bản thân blockchain không chịu trách nhiệm lưu trữ dữ liệu này.

Trong khi đó, ERC-1155 là một cải tiến của ERC-721 vì mã của nó không chỉ hoạt động cho các token không thể thay thế (các NFT) mà cả những token gần như có thể thay thế (semi-fungible). Và không giống như tiêu chuẩn ERC-721, tiêu chuẩn ERC-1155 kết hợp các giao dịch với nhau, do đó giảm được rất nhiều chi phí giao dịch.

Token gần như có thể thay thế (semi-fungible)

Đây là những loại token mới, hợp nhất các thuộc tính khác nhau của các tiêu chuẩn token đi trước chúng. Hãy xem nó như là tổ hợp những ưu điểm của cả 2 loại token phổ biến. Ví dụ như sau: Người dùng có thể tạo vô số phiếu giảm giá cho một cửa hàng (do nó là token có thể thay thế) có giá trị cho đến khi người dùng sử dụng nó. Sau khi sử dụng một phiếu giảm giá, nó có giá trị bằng 0 và người dùng sẽ không thể giao dịch nó như một token có thể thay thế bình thường nữa. 

Tuy nhiên, đối với phiếu giảm giá đã được đổi, với các thuộc tính thay đổi, đã trở thành độc nhất vô nhị với thông tin về mặt hàng được đổi, người mua hàng, giá cả… Khi đó, nó trở thành không thể thay thế. Và một tiêu chuẩn token như ERC-1155 có khả năng đại diện cho cả 2 thuộc tính vừa nêu.

Vậy nên, tiêu chuẩn token mới này cho phép người dùng tạo các token tiện ích như BNB và các NFT như CryptoPunks hoặc CryptoKitties. Những đặc tính được tối ưu của nó cũng làm cho các giao dịch hiệu quả hơn và an toàn hơn. Hơn nữa, khả năng tạo ra NFT và token có thể thay thế cùng lúc cho thấy đó là một sự nâng cấp từ cả ERC-20 và ERC-721.

Tóm tắt nội dung đề xuất trong EIP-1155

Tiêu chuẩn ERC-1155 giới thiệu một giao diện hợp đồng thông minh có thể đại diện cho bất kỳ loại token có thể thay thế và không thể thay thế nào. Các tiêu chuẩn hiện tại như ERC-20 và ERC-721 yêu cầu triển khai các hợp đồng riêng biệt cho mỗi loại token. Trong khi đó, TokenID của tiêu chuẩn ERC-721 là một dãy số không thể thay thế độc nhất. 

Đồng thời, nhóm các token không thể thay thế này được triển khai như một hợp đồng duy nhất với các cài đặt cho toàn bộ bộ sưu tập. Điều này tạo ra rất nhiều bytecode dư thừa trên blockchain Ethereum và giới hạn một số chức năng nhất định theo bản chất của việc tách từng hợp đồng của token thành địa chỉ của riêng nó. 

Với sự gia tăng của các trò chơi và nền tảng blockchain như Enjin Coin, các nhà phát triển trò chơi có thể đang tạo ra hàng ngàn loại token và một loại tiêu chuẩn token mới là cần thiết để hỗ trợ cho các dự án này.

Tuy nhiên, ERC-1155 không dành riêng cho các trò chơi mà nhiều ứng dụng khác có thể được hưởng lợi từ tính linh hoạt này. Tiêu chuẩn đa token ERC-1155 cho phép mỗi TokenID đại diện cho một loại token mới có thể cấu hình, có metadata, nguồn cung và các thuộc tính khác của riêng nó.

Một trong số các chức năng mới từ thiết kế này phải kể đến khả năng chuyển nhiều loại token cùng một lúc, giúp tiết kiệm tối đa chi phí giao dịch. Giao dịch (ký quỹ/hoán đổi nguyên tử) của nhiều token có thể được xây dựng trên tiêu chuẩn này, và nó giúp loại bỏ bước phê duyệt các hợp đồng token riêng biệt. Nó cũng có thể dễ dàng mô tả và trộn nhiều loại token có thể thay thế hoặc không thể thay thế vào một hợp đồng duy nhất.

Các vấn đề của ERC-1155 và những lựa chọn thay thế

Tiêu chuẩn token ERC1155 là tiêu chuẩn “đa token”. Trong đó, cả 2 loại token có thể thay thế (giống như ERC-20) và không thể thay thế (giống như ERC-721) có thể được xử lý bằng một hợp đồng duy nhất. Tiêu chuẩn này cho phép tạo ra các token không thể thay thế với ID duy nhất, nhưng cho phép mỗi mã có nhiều phiên bản, làm cho chúng có thể thay thế được.

Các vấn đề của ERC-1155 hiện gồm có:

Ứng dụng tiêu chuẩn ERC-1155

Kể từ khi ra mắt đến nay, tiêu chuẩn ERC-1155 được áp dụng chủ yếu cho các trò chơi và các dự án GameFi.

Những ứng dụng trong các trò chơi

Hiện tại, tiêu chuẩn ERC-1155 chủ yếu hỗ trợ đưa những trò chơi thông thường lên nền tảng blockchain, hơn là về việc vận hành các trò chơi chính thống Crypto – khi việc kiếm tiền điện toán là một trong những ưu tiên hàng đầu trong việc thiết lập cơ chế và chế độ chơi (điều mà ERC-721 vẫn đáp ứng tốt).

Horizon Games (nhà phát triển của Skyweaver) và Pixowl (nhà phát triển của The Sandbox) đã giúp đồng sáng tạo ra tiêu chuẩn này cùng với nhóm phát triển của Enjin, đơn vị đã mang đến một loạt các trò chơi khác áp dụng tiêu chuẩn này. Về mặt các token chuẩn ERC-1155 trên Enjin, phải có hơn 30 trong số các dự án đang được phát triển, thuộc nhiều thể loại game khác nhau, đã chính thức hợp tác với Enjin. Trong số đó là các dự án được sự quan tâm rất lớn từ cộng đồng như Age of Rust, Dissolution, 9 Lives Arena, Space Misfits, Cryptonoms, Etherlegends, Azure Heroes, Lost Relics, , The Six Dragons, Alterverse, Forest Knight, My Meta Studio, Pluriform, Crystals of Fate, Kingdom Karnage, Pandemic Multiverse và Forgotten Artifacts. Ngoài ra, còn có một số các dự án công bố sẽ tích hợp ERC-1155, mặc dù chưa có công bố chính thức từ Enjin, như Arena Match Gold (một nền tảng eSport).

Những ứng dụng khác ngoài các trò chơi

Bên cạnh các dự án gaming, còn có một số ứng dụng khác của tiêu chuẩn ERC-1155, mặc dù ở thời điểm hiện tại chúng chưa nhận được nhiều sự chú ý. Trong các dự án này, tiêu chuẩn ERC-1155 có thể được sử dụng để token hóa một loạt những thứ có thể được số hóa, từ danh hiệu, quyên góp từ thiện, đến các chương trình khen thưởng, phiếu giảm giá, vé hòa nhạc…

Dự án GDAC và Kriptomat đã ứng dụng tiêu chuẩn này để trò chơi hóa trải nghiệm người dùng khi tham gia sàn giao dịch và các chương trình tri ân khách hàng. Hay Beyond Horizon và Reewardio áp dụng trong lĩnh vực bán lẻ. Ngoài ra, các token chuẩn ERC-1155 còn được dùng để thu hút và cải thiện cho các khoản quyên góp từ thiện bởi SENS Foundation (một trong những tổ chức ưa thích của Vitalik), Stack Up và GameChanger.

Các dự án ứng dụng ERC-1155

• Horizon Games là game thẻ bài theo cơ chế Play-to-earn. Trong game, người chơi có thể giành chiến thắng, sở hữu, trao đổi, mua bán và tặng các thẻ bài NFT của mình.
• Enjin Coin là một token Ethereum với mục đích giúp các cá nhân, doanh nghiệp và thương hiệu dễ dàng sử dụng các NFT.
• The Sandbox Game là một thế giới ảo, nơi người chơi có thể xây dựng, sở hữu và kiếm tiền từ trải nghiệm chơi game voxel của riêng họ trên blockchain Ethereum.
• 0x là một giao thức mở, cho phép trao đổi tài sản peer-to-peer trên blockchain Ethereum.
• Gnosis xây dựng cơ chế thị trường mới cho tài chính phi tập trung.
• GDAC là một sàn giao dịch tiền mã hóa có trụ sở tại Hàn Quốc.
• Kriptomat là một dịch vụ ví và giao dịch được cấp phép, có trụ sở tại Liên minh Châu Âu. Dịch vụ này cung cấp cách thức đơn giản để mua, bán và lưu trữ tiền mã hóa.
• Beyond Horizon là một công ty do Enjin cung cấp, chạy trên mạng lưới Ethereum, chuyên xây dựng các giải pháp thị trường đại chúng mang lại nhiều giá trị hơn cho người dùng bằng cách tích hợp nguyên bản token ERC-1155.
• Reewardio là một nền tảng loyalty mới từ sàn giao dịch tiền mã hóa Kriptomat.
• SENS Foundation là một tổ chức phi lợi nhuận, tập trung nghiên cứu và phát triển y học phục hồi cho các bệnh liên quan đến tuổi tác.
• Stack Up là một tổ chức từ thiện quân sự, hỗ trợ các thành viên phục vụ tích cực và cựu chiến binh từ Hoa Kỳ cũng như các quốc gia đồng minh bằng cách thúc đẩy sức khỏe tinh thần tích cực, đồng thời chống lại việc tự sát của cựu chiến binh thông qua trò chơi và văn hóa geek.
• GameChanger là một ứng dụng thể thao, cung cấp các công cụ truyền phát video trực tiếp, ghi điểm và giao tiếp nhóm cho các đội thể thao trẻ trên toà nước Mỹ.
• Age of Rust là một game blockchain thuộc thể loại phiêu lưu hành động và khoa học viễn tưởng, lấy bối cảnh là một vũ trụ rộng lớn.
• Dissolution là một game FPS free-to-play, lấy bối cảnh là một vũ trụ bị tàn phá bởi các AI độc ác.
• 9 Lives Arena là một game nhập vai trực tuyến đầy tính cạnh tranh với cách chơi PvP 1v1 độc đáo.
• Space Misfits là một trò chơi 3D nhiều người chơi có bối cảnh ngoài vũ trụ, được xây dựng bằng công nghệ ENJIN Blockchain và mang đến cho người chơi cơ hội Play-to-earn.
• Lost Relics là một trò chơi nhập vai phiêu lưu hành động (ARPG).
• Cryptonoms là một game blockchain thuộc thể loại nhập vai.
• Ether Legends là một game sưu tầm và giao dịch thẻ bài được phát triển trên nền tảng Ethereum.
• Arena Match là một ứng dụng thể thao điện tử.

Tổng kết

Cho dù trường hợp sử dụng Blockchain của người dùng có yêu cầu các mặt hàng có thể thay thế, không thể thay thế hay hay gần như có thể thay thế, thì lý tưởng nhất vẫn là khả năng cung cấp bất kỳ loại token nào trong số các loại token trên theo một tiêu chuẩn token duy nhất. Các tiêu chuẩn token ERC-20 và ERC-721 yêu cầu mất phí gas cho mỗi hợp đồng thông minh được thực thi. Do đó, phương pháp theo tiêu chuẩn ERC-1155 đề cập đến một hợp đồng thông minh trung tâm sẽ hiệu quả hơn vì ít tốn phí gas hơn cũng như sử dụng ít tài nguyên hơn, như vậy cả người dùng và nền tảng đều có lợi.