NFT AMM và cách chúng ảnh hưởng đến thị trường NFT

Sự ra đời của NFT AMM

NFT nghệ thuật là những sản phẩm kém thanh khoản. Chúng ta đều hiểu rằng việc bán một NFT có thể mất nhiều thời gian. Bên cạnh đó, những người nắm giữ NFT có thể vì lý do tình cảm hoặc tài chính, không muốn bán NFT của họ. Tuy nhiên, rất nhiều người vẫn muốn tận dụng giá trị NFT mà họ sở hữu.

Bản chất kém thanh khoản đó có thể nói là một trong những lý do tồn tại của NFT AMM. Bất cứ điều gì làm cho NFT trở nên thanh khoản hơn đều thực sự có lợi cho người dùng. Trên thực tế, điều này có thể tác động tích cực đến toàn bộ cộng đồng NFT.

Tìm hiểu về AMM

AMM lần đầu tiên được lý tưởng hóa bởi Vitalik Buterin và được sử dụng trong các sàn giao dịch phi tập trung (DEX). Chúng cho phép mọi người tạo hoặc tham gia pool chứa hai loại tiền tệ (một cặp giao dịch) mà các nhà giao dịch có thể sử dụng để mua một trong hai loại này bằng cách chi tiêu loại kia.

AMM cho phép điều này thông qua các đường cong liên kết – các công thức toán học xác định giá của tài sản theo nguồn cung của nó. Nói chung, nếu một nhà giao dịch đến và mua một tài sản, tài sản đó sẽ trở nên đắt hơn đối với trader và ngược lại.

NFT AMM là gì?

Các AMM NFT tuân theo logic tương tự với khái niệm được sử dụng với các sàn giao dịch phi tập trung, nhưng một bên của cặp giao dịch bao gồm các NFT.

Mặc dù công thức giống hệt nhau, nhưng người dùng NFT AMM có thể có những động cơ rất khác biệt, chẳng hạn như họ có thể là người sưu tầm. Điều này dẫn đến một số hành vi khác nhau. Vì lý do này, các giao thức NFT AMM đôi khi cung cấp tùy chọn tạo các pool chỉ mua hoặc chỉ bán, thay vì các nhóm giao dịch thuần túy.

Bạn có thể tự hỏi làm thế nào một thuật toán được thiết kế cho trao đổi tiền tệ lại có thể được áp dụng cho tác phẩm nghệ thuật không thể thay thế được? Giá trị dựa trên độ hiếm, riêng lẻ của từng tác phẩm thì sao?

Câu trả lời là: Tất cả điều này dựa trên việc chỉ định tất cả các NFT trong bất kỳ pool cụ thể nào có cùng giá trị cơ bản. Trên thực tế, mua NFT từ các pool này thường có nghĩa là nhận NFT ngẫu nhiên từ một bộ sưu tập cụ thể, trừ khi bạn trả phí để có thể chọn.

Để tránh sự không phù hợp về giá trị, các giao thức này khuyến khích tạo các pool khác nhau để tính đến các mức độ hiếm khác nhau. Người dùng nên tạo một pool mới và tự đặt giá trị tối thiểu của pool đó. 

Ảnh hưởng đến người sáng tạo NFT

Các Pool NFT có thể được chính những người sáng tạo sử dụng. Mục đích của họ không chỉ để bán NFT mình tạo ra mà còn để cung cấp cho cộng đồng của họ một mức giá sàn ổn định. Nếu bộ sưu tập NFT của bạn đang hoạt động tốt, việc đề nghị mua lại NFT sẽ tăng thêm giá trị cho những người nắm giữ và có thể ngăn chặn một số tình huống dẫn đến giá sàn thấp hơn mặc dù hiệu suất tốt.

Ví dụ: Một người nắm giữ NFT cần tiền mặt cho trường hợp khẩn cấp có thể sẵn sàng bán với giá rất thấp để bán nhanh. Kết quả là giá sàn thấp không tương xứng có thể khiến những holder khác tin rằng họ nên hạ thấp yêu cầu của mình, dẫn đến hiệu ứng domino.

Ảnh hưởng đến nhà giao dịch NFT

Các nền tảng NFT AMM có thể hoạt động như một cách để mua một bộ sưu tập mà bạn quan tâm nhanh hơn với mức phí thấp hơn. Nếu bạn để NFT của mình được bán trong nhóm của riêng mình, bạn có thể hưởng lợi từ việc tăng nhu cầu dẫn đến giá NFT tăng lên.

Một trường hợp sử dụng cuối cùng cần lưu ý là staking NFT. Đây là tùy chọn đảm nhận vai trò tương tự như vai trò của nhà cung cấp thanh khoản, ngoại trừ bạn chỉ cung cấp phía NFT của cặp liên kết. Tất nhiên, phần thưởng là phí giao dịch mà bạn có thể thu được cùng với việc nhận lại NFT được coi là tương đương với số tiền bạn đã mang đi staking.

Ảnh hưởng đến các giao thức cho vay

Các giao thức NFT AMM cung cấp tùy chọn thanh lý ngay lập tức và giá sàn ổn định. Người cho vay hiện biết rằng trường hợp xấu nhất là giá NFT giảm mạnh, họ có tùy chọn để thu hồi khoản lỗ của mình. NFT trở nên thanh khoản hơn, khiến chúng trở thành tài sản đáng tin cậy hơn nhiều để sử dụng làm tài sản thế chấp. Người cho vay yên tâm và Người vay nhận được tỷ lệ cho vay trên giá trị tốt hơn và mức APR thấp hơn. Vì vậy, họ không chỉ có thể nhận được nhiều giá trị hơn từ NFT của mình mà còn phải trả lãi ít hơn khi làm như vậy. 

Một số lưu ý về NFT AMM

Như có thể thấy rõ ràng từ các điểm trước, kết quả cuối cùng của sự tồn tại của NFT AMM là sự năng động của toàn bộ thị trường NFT.

Tuy nhiên, các giao thức này có nhược điểm và sự phức tạp cần lưu ý. Một ví dụ như rủi ro thua lỗ tạm thời, vấn đề này càng rõ ràng hơn khi thị trường càng biến động.

Mặc dù tính tức thời và khả năng tự động hóa là một số lợi thế lớn của AMM, nhưng chúng cũng khiến chúng trở thành phương tiện tuyệt vời để những kẻ xấu thực hiện, chẳng hạn như bán phá giá NFT bị đánh cắp. Điều này không chỉ làm cho loại tội phạm này dễ thực hiện hành vi của mình hơn mà còn cho phép những sự cố như vậy ảnh hưởng đến chính thị trường. Lý do là vì nguồn cung tăng đột ngột sẽ làm giảm giá sàn cho các bộ sưu tập bị ảnh hưởng bởi những kẻ tấn công.

Các AMM NFT cũng bị chỉ trích do cách các giao thức này thường trốn đóng các khoản tiền bản quyền. Mặc dù đây là một cuộc tranh cãi gần đây đã lan rộng ra hầu hết các thị trường NFT. Việc tước quyền kiểm soát các sản phẩm NFT khỏi tay người sáng tạo mà không có sự đồng ý hoặc thậm chí là không biết của họ là một điều không tốt đối với sự phát triển chung của thị trường NFT. Không gian cần có sự đồng thuận về cách giải quyết những vấn đề này nếu các dự án về NFT AMM ngày một phát triển.

Kết luận

Khái niệm NFT AMM rõ ràng là một khái niệm mới. Tuy nhiên, những vấn đề mà các giao thức NFT AMM giải quyết sẽ mang đến một tương lai mới cho thị trường NFT. Chính vì thế các dự án này sẽ phải đối mặt với thách thức về trải nghiệm người dùng phức tạp. Mặc dù là một sự đổi mới đáng kinh ngạc và là khối xây dựng cần thiết trong hệ sinh thái DeFi x NFT, nhưng chắc chắn người dùng cần thêm thời gian để có thể làm quen với NFT AMM.