CC0 NFT là gì và tại sao chúng lại quan trọng?

CC0 NFT là gì?

CC0 NFT (Creative Commons Zero NFT) có thể được coi là IP ( (Intellectual Property – quyền sở hữu trí tuệ) mã nguồn mở. Tức là tác giả của các sản phẩm trí tuệ, trong trường hợp này là NFT đã từ bỏ quyền tác giả hoặc bất kỳ quyền liên quan tới những sản phẩm đó để trao nó lại cho công chúng. Điều đó đồng nghĩa với việc, công chúng có toàn quyền sử dụng hoặc chế tác lại những sản phẩm gốc này mà không cần xin phép hoặc chia lợi nhuận với tác giả gốc.

Một số dự án, bao gồm Bored Ape Yacht Club và CryptoPunks, đã thu được lợi nhuận từ việc trao lại quyền sở hữu IP cho chủ sở hữu của các NFT này.

Chủ sở hữu token không khả dụng có thể tạo cơ hội doanh thu cho chính họ bằng cách cho phép người sáng tạo, doanh nghiệp và thương hiệu sử dụng tác phẩm nghệ thuật NFT của họ với một khoản phí. Những người sáng tạo khác, bộ sưu tập NFT và thậm chí cả các doanh nghiệp truyền thống có thể sử dụng hình ảnh NFT để xây dựng thương hiệu nếu họ có sự cho phép của chủ sở hữu NFT.

Gần đây, một phong trào có tên là CC0 NFT đã khiến không gian NFT phát triển như vũ bão. Thuật ngữ CC0 NFT được lấy cảm hứng từ mô hình cấp phép “Creative Commons Zero”. Theo mô hình này, người sáng tạo có thể từ bỏ quyền đối với tác phẩm nghệ thuật của họ, cho phép người khác sử dụng tác phẩm nghệ thuật một cách tự do để xây dựng thêm tác phẩm nghệ thuật, sản phẩm hoặc thương hiệu trên đó.

Điều này giống với mã nguồn mở trong các hệ điều hành, chẳng hạn như Linux đã chọn mở hệ sinh thái của mình để sử dụng miễn phí. Hệ điều hành Linux, có giá trị vốn hóa thị trường là 15,95 tỷ USD và chiếm hơn 85% điện thoại thông minh. Tương tự, bộ sưu tập CC0 NFT mong muốn thu hút một lượng lớn các dự án, tác phẩm nghệ thuật và thương hiệu sử dụng tác phẩm nghệ thuật NFT của họ.

Sự gia tăng của các bộ sưu tập CC0 NFT diễn ra như thế nào?

Vào năm 2021, CC0 NFT ít được biết đến, nhưng đến năm 2022, nó nổi lên như một hiện tượng xã hội. Đặc biệt là mùa hè CC0 NFT 2022, chứng kiến ​​nhiều dự án NFT lớn áp dụng mô hình này.

“Nouns” là dự án NFT đầu tiên áp dụng mô hình cấp phép CC0 và mở ra một “vùng đất” mới đầy tiềm năng cho các nhà phát triển. Nhiều dự án NFT khác, bao gồm Moonbirds, Cryptoadz, Cryptoteddies và Loot cũng đã nối bước Nouns áp dụng mô hình CC0. 

Điều này đã mang lại cho các bộ sưu tập NFT phái sinh sự tự do trong việc lấy cảm hứng từ các bộ sưu tập CC0 NFT này. NFT phái sinh thường là những thứ lấy cảm hứng thiết kế và nghệ thuật từ bộ sưu tập NFT gốc, làm tăng khả năng tiếp cận thương hiệu của bộ sưu tập mẹ. Với sự gia tăng của CC0 NFT, các công cụ phái sinh có thể dễ dàng sáng tạo và phát triển xa hơn.

Tuy nhiên, điều này cũng dẫn đến các tác động thương mại đối với chủ sở hữu NFT, các nhóm dự án và những người đưa ra các quyết định chiến lược kinh doanh cơ bản cho cộng đồng NFT.

Những tác động đối với cộng đồng NFT là gì?

Các NFT không áp dụng mô hình CC0 sẽ được chủ sở hữu NFT cấp phép cho các doanh nghiệp và thương hiệu sử dụng các NFT của họ. Một số cộng đồng NFT ít phổ biến hơn đã áp dụng mô hình CC0, kết quả là các thành viên cộng đồng không hài lòng và hoạt động thương mại của bộ sưu tập đó giảm trong thời gian ngắn.

Thương hiệu và các nhà sáng tạo NFT có thể dễ dàng áp dụng mô hình CC0 vì nó loại bỏ các điểm ma sát IP. Tuy nhiên, một số chủ sở hữu NFT của các cộng đồng hàng đầu sở hữu PFP NFT của họ để kiếm tiền từ IP của NFT. Trong một số trường hợp, chủ sở hữu NFT sẽ mất cơ hội kiếm lợi nhuận trong các hợp đồng cấp phép khi nhóm dự án NFT áp dụng mô hình CC0.

Cách tiếp cận này có những ưu và nhược điểm giống như cách tiếp cận nguồn mở của các phần mềm. Có những tác động xấu trong ngắn hạn đối với các thành viên cộng đồng, những người muốn khai thác các quyền SHTT mà họ có thông qua NFT. Tuy nhiên, lợi ích lâu dài của việc xây dựng thương hiệu thông qua cách tiếp cận này cũng hấp dẫn không kém đối với nhiều người.

Ý nghĩa của nhóm dự án CC0 NFT là gì?

CC0 NFT có thể được mô tả như một kết luận hợp lý trong đó những dự án NFT chuyển giao quá trình xây dựng dựa trên sáng tạo của họ cho cộng đồng. Một số bộ sưu tập NFT đã được một số dự án phái sinh quảng bá văn hóa NFT của họ. Tuy nhiên, việc tuyên bố một dự án NFT áp dụng mô hình CC0 mới chỉ là bước khởi đầu.

Các nhóm dự án NFT và những người sáng tạo áp dụng CC0 phải tích cực quảng bá việc sử dụng thương hiệu, đồng thời kết hợp với những người sáng tạo và dự án khác để mở rộng thương hiệu cho bộ sưu tập NFT của họ. 

Các dự án CC0 NFT cần một cộng đồng người sáng tạo lớn để truyền bá thông tin, lấy cảm hứng từ các bộ sưu tập NFT phổ biến và biến chúng thành thương hiệu nổi tiếng. Do đó, bằng cách áp dụng CC0, những người sáng tạo NFT gần như đã giảm bớt gánh nặng cho các chủ sở hữu NF quảng bá thương hiệu của họ. Thay vào đó, người sáng tạo sẽ chịu trách nhiệm với chủ sở hữu NFT trong việc đưa các tiện ích mở rộng thương hiệu, sản phẩm và nghệ thuật tích hợp vào NFT của họ.

Ví dụ: Nếu một dòng sản phẩm của Nike chọn sử dụng hình ảnh Moonbirds trên giày của họ, điều đó sẽ làm tăng nhận thức về Moonbirds, do đó cải thiện khả năng tiếp cận thương hiệu. Tuy nhiên, các mối quan hệ đối tác thương hiệu cấp cao này thường phải được phát triển bởi các nhóm dự án NFT.

Tương lai của các CC0 NFT

Không gian của NFT đang trong giai đoạn sơ khai. Khi các nghệ sĩ và người sáng tạo khám phá các cách tạo và kiếm tiền từ nội dung của họ, các sản phẩm và nền tảng đang nổi lên để cung cấp các khuôn khổ cho người sáng tạo vận hành và xây dựng thương hiệu của họ cũng như kiếm tiền từ chúng.

Vài năm gần đây, chúng ta đã chứng kiến ​​một mô hình kinh doanh mới xuất hiện dành riêng cho các nghệ sĩ và người sáng tạo. Với mỗi mô hình kinh doanh mới, cần có những chiến lược phân phối mới xuất hiện. 

NFT vẫn còn phát triển dựa trên các chuỗi khối khác nhau và chưa có sự liên kết. Ngay cả văn hóa của các bộ sưu tập NFT trên Ethereum và Solana cũng khác nhau rõ rệt. Để phát triển xa hơn, NFT cần phải có khả năng tương tác tốt hơn trên các blockchain khác nhau.

Các dự án NFT đã chỉ ra cách kiếm tiền từ thương hiệu. Tuy nhiên, việc dựa vào một cộng đồng nhỏ để tạo ra khả năng phân phối cho thương hiệu sẽ không thể giúp dự án mở rộng quy mô kinh doanh của họ. Khi ngày càng có nhiều mô hình đồng sáng tạo và nhiều nền tảng quảng bá NFT trở thành xu hướng chủ đạo, thì CC0 NFT sẽ có thể mở rộng phạm vi tiếp cận thương hiệu của họ.