Những mảnh ghép quan trọng trong nền tài chính phi tập trung (DeFi)

Nền tài chính phi tập trung (DeFi) đã không còn quá xa lạ với các nhà đầu tư tiền mã hóa. Thế nhưng không phải ai cũng nắm rõ những mảnh ghép bên trong DeFi.

10962Total views
Nhung manh ghep quan trong trong nen tai chinh phi tap trung (DeFi) - anh 1
Những mảnh ghép quan trọng trong nền tài chính phi tập trung (DeFi)

Hệ sinh thái bên trong nền tài chính phi tập trung (DeFi) 

DeFi là một nền tài chính phi tập trung (hay còn được gọi là tài chính mở), nơi mà bất kỳ ai cũng có thể truy cập và sử dụng các ứng dụng tài chính ở mọi lúc, mọi nơi mà không chịu sự kiểm duyệt của bất kỳ tổ chức tập trung (ngân hàng, công ty môi giới…) nào.

Trong không gian của DeFi đều tồn tại các dịch vụ tài chính tương tự như thị trường tài chính truyền thống, chẳng hạn như: Vay, cho vay và giao dịch… Nhưng các dịch vụ này hoạt động trên mạng lưới công khai, tức là bất kỳ ai có kết nối Internet đều có thể truy cập. Nhà phát triển đều dựa vào các mạng lưới này để tạo và phát hành các giao thức, dự án nhằm giúp người dùng sử dụng các dịch vụ tài chính phi tập trung dễ dàng hơn. 

Mặc dù, DeFi đã không còn xa lạ với nhà đầu tư tiền mã hóa trong những năm gần đây. Thế nhưng rất ít người nắm được các mảnh ghép quan trọng cấu thành nên DeFi. Trong khuôn khổ bài viết này, hãy cùng Coinvn điểm qua những “át chủ bài” bên trong nền tài chính phi tập trung.

Nhung manh ghep quan trong trong nen tai chinh phi tap trung (DeFi) - anh 2

Stablecoin

Stablecoin là loại tiền mã hóa có tính chất ổn định vì giá trị được neo với một loại tài sản ổn định như tiền pháp định (như USD), hàng hóa (như vàng) hoặc có thể là một đồng tiền mã hóa khác. Nó tận dụng lợi thế của công nghệ blockchain và chuyển giao giá trị ngang hàng (P2P) để giúp giảm thiểu các tác nhân gây hại từ sự biến động giá trong thị trường tiền mã hóa. Trong thị trường hiện tại có 3 loại stablecoin phổ biến như sau:

  • Các đồng stablecoin tập trung được phát hành dựa trên tài sản thế chấp ổn định như tiền pháp định (USD). Ví dụ: USDT, USDC…
  • Stablecoin phi tập trung được phát hành dựa vào sự thế chấp của các loại tài sản tiền mã hóa. Tức là để mint ra các stablecoin này người dùng sẽ phải thế chấp 1 lượng tài sản tiền mã hóa lớn hơn giá trị của stablecoin đó. Ví dụ: DAI – người dùng phải thế chấp ETH để vay DAI của MakerDAO.
  • Stablecoin thuật toán phi tập trung sẽ dựa vào các thuật toán để duy trì giá trị ổn định, thay vì thế chấp 1 loại tài sản nào khác. Ví dụ: UXD…

Lending & Borrowing

Các nền tảng vay & cho vay phi tập trung cũng đóng vai trò không kém phần quan trọng trong DeFi. Hai đối tượng chính trong các nền tảng Lending & Borrowing:

  • Người cho vay (Lender): Họ đảm nhận vai trò gửi tài sản nhàn rỗi của mình vào các nền tảng Lending & Borrowing để cho người khác vay. Sau một khoảng thời gian, họ sẽ nhận về số tài sản gốc ban đầu kèm với phần lợi nhuận được tính theo một mức lãi suất nhất định.
  • Người đi vay (Borrower): Họ là những người sẽ vay tiền từ người cho vay và trả lãi của khoản vay đó.

Một số nền tảng Lending & Borrowing phải kể đến là: Aave, Compound, Anchor Protocol, Abracadabra…

Nhung manh ghep quan trong trong nen tai chinh phi tap trung (DeFi) - anh 3

Decentralized Insurance

Bản chất của DeFi là phi tập trung và không chịu sự kiểm soát của các đơn vị trung gian nào. Chính vì thế, nền tài chính phi tập trung có muôn vàn rủi ro. Do đó, bảo hiểm phi tập trung là một trong những mảnh ghép không thể thiếu, nó giúp bảo vệ người dùng tránh khỏi một số rủi ro tiềm ẩn trong các ứng dụng DeFi. 

Bảo hiểm phi tập trung sẽ có 3 nhóm đối tượng chính: 

  • Người mua bảo hiểm: Đây là những người muốn được an toàn và tránh những rủi ro khi sử dụng các sản phẩm liên quan đến DeFi.
  • Người đánh giá rủi ro: Đây là những người sử dụng tiền của mình để bảo vệ người dùng khác. Khi người mua bỏ tiền ra mua bảo hiểm thì số tiền này sẽ được chia cho những người đánh giá rủi ro.
  • Người đánh giá yêu cầu bồi thường: Họ sẽ đảm nhận nhiệm vụ đánh giá, xem xét yêu cầu bồi thường của người mua bảo hiểm có được chấp nhận hay không.

Các nhóm đối tượng này sẽ phối hợp với nhau và cùng phân chia rủi ro trong toàn bộ hệ thống bảo hiểm phi tập trung. Một số dự án nổi bật trong mảnh ghép này là Armor, Nexus Mutual, InsurAce…

Nhung manh ghep quan trong trong nen tai chinh phi tap trung (DeFi) - anh 4

Decentralized Exchanges (DEX)

DEX (Decentralized Exchange) là các sàn giao dịch tiền mã hóa phi tập trung, cho phép người dùng mua bán ngang hàng trên mạng lưới blockchain mà không cần thông qua bất kỳ đơn vị trung gian nào. Các dự án nổi bật trong mảnh ghép này là: Curve, SushiSwap, Uniswap, PancakeSwap…

Nhung manh ghep quan trong trong nen tai chinh phi tap trung (DeFi) - anh 5

Liquidity Mining

Liquidity Mining là một hình thức tạo lợi nhuận thông qua việc cung cấp thanh khoản cho các giao thức DeFi, đặc biệt là các sàn giao dịch phi tập trung. Những người tham gia cung cấp thanh khoản sẽ nhận được phần thưởng hấp dẫn, thông thường là các đồng token quản trị của dự án. Đây còn là một hình thức để các dự án khuyến khích nhà đầu tư sử dụng nền tảng của mình.

Nhung manh ghep quan trong trong nen tai chinh phi tap trung (DeFi) - anh 6

Decentralized Oracle

Oracle là một hệ thống cung cấp dữ liệu, thông tin theo thời gian thực cho các blockchain và smart contract. Nói một cách dễ hiểu hơn thì Oracle sẽ đảm nhận nhiệm vụ gửi các dữ liệu off-chain (thông tin giá cả, thể thao…) đến các smart contract. Các dự án nổi bật trong mảng Oracle: Chainlink, Band Protocol, DIA…

Decentralized Derivatives

Decentralized Derivatives là một mô hình giao dịch phái sinh phi tập trung dựa trên giá trị của các tài sản tiền mã hóa. Tức là nhà đầu tư giao dịch với nhau dựa trên giá của các tài sản tiền mã hóa mà không cần phải trực tiếp sở hữu hoặc mua bán các tài sản ấy.

Như vậy, sự khác biệt giữa giao dịch phái sinh truyền thống và phái sinh phi tập trung nằm ở loại tài sản cơ sở:

  • Tài sản cơ sở trong phái sinh truyền thống là trái phiếu, cổ phiếu hay lãi suất.
  • Tài sản cơ sở trong phái sinh phi tập trung là các tài sản tiền mã hóa.

Một số dự án nổi bật trong lĩnh vực này là: dYdX, Perpetual Protocol…

Kết luận

Trong không gian tài chính phi tập trung vẫn còn nhiều mảnh ghép khác. Những mảnh ghép được liệt kê trong bài viết chỉ là những “át chủ bài” không thể thiếu đối với DeFi. Đó là những mảnh ghép đóng vai trò thúc đẩy DeFi ngày càng phát triển hơn.