Tip research dự án cho người mới qua một ví dụ cụ thể

Thế nhưng trên thực tế thì tùy vào từng dự án sẽ có cách research khác nhau. Để dễ hình dung, bài này chúng ta sẽ thực hiện thử thách phân tích dự án TONCOIN.

Tổng quan dự án

TON, tiền thân là GRAM, là một dự án blockchain Layer 1 dựa trên nền tảng Ethereum với cơ chế đồng thuận thế hệ thứ ba POW và POS.

Vào năm 2018, dự án TON được sáng lập bởi anh em nhà Durov – người sáng lập Telegram và huy động được 1,7 tỷ USD. Tuy nhiên, sau cuộc chiến kéo dài 8 tháng với SEC, Telegram đã từ bỏ dự án vào tháng 5 năm 2020. Tiếp đó 2 nhà phát triển là Anatoliy Makosov và EmelyanenkoK đã tiếp quản việc phát triển TON thông qua một cộng đồng mã nguồn mở có tên là Newton.

TON là được thiết kế cho các giao dịch nhanh chóng, tiết kiệm chi phí và thân thiện với người dùng. Với hàng triệu giao dịch mỗi giây, blockchain TON có cơ khả năng tạo ra một Web 3.0 thực sự với nền tảng lưu trữ phi tập trung, mạng ẩn danh, DNS, thanh toán tức thì và các dịch vụ phi tập trung khác. Lĩnh vực hứa hẹn nhất trong hệ sinh thái TON là thanh toán trong ứng dụng.

Hiện tại Telegram vẫn đang thuộc top 5 ứng dụng có 700 triệu người dùng active hàng ngày trên toàn thế giới. Dù ra đời từ 2013 nhưng đến nay nó vẫn là công ty private, và đang có dự định IPO vào năm 2023 với định giá 30-50 tỷ đô la Mỹ.

Giả sử việc thanh toán, chuyển coin thông qua Telegram được diễn ra, sẽ tiếp cận 700 triệu users có sẵn, điều này sẽ làm bùng nổ Web3.

• Tên token: Toncoin
• Ký hiệu: TON
• Blockchain: Ethereum, BNB Smart Chain
• Loại token: Native Utility Token (Token quản trị và tiện ích)
• Tổng nguồn cung: 5.047.558.528 TON
• Nguồn cung hiện tại: 1.221.401.181 TON
• Market Cap: 1,7 tỷ USD
• Full Cap: 7,2 tỷ USD (update ngày 24/8/2022)

Phân tích chuyên sâu

Vào smart contract của BSC có cung 6 triệu TON và holder là 17,212 addresses. Ở trên ERC-20 có lượng cung 11,5 triệu TON và holder với 12.000 addresses . Và ví sàn FTX hiện tại đang nắm khoảng 6 triệu TON (chiếm 25% lượng cung trôi nổi).

Tỷ lệ token thực tế có thể tự do chuyển nhượng (free float) trên các sàn hiện này chỉ khoảng 24 triệu đô la Mỹ (chỉ ngang 1 con hàng lowcap trên Binance).

Và pool thanh khoản hiện tại trên các sàn khá thấp FTX khoảng 6 triệu đô la Mỹ, OKEX 3 triệu đô la Mỹ, sàn dex như Uni swap, Pancake Swap chỉ vài trăm ngàn đô la Mỹ. Việc đẩy giá không hề khó. Số lượng holder cũng chưa nhiều, hầu như cộng đồng ít nhắc đến, đôi khi nó lại tăng giá trong âm thầm.

Dự án này khiến chúng ta liên tưởng đến AURORA (là cầu nối qua các hệ khác bắt đầu bằng bridge qua ETH để thu hút users) hệ NEAR, lúc lên sàn đỉnh cao nhất giá 36 đô la Mỹ.

Nhưng thực tế thì lúc đó 1 ví đã chiếm gần 99% tổng cung. Nếu ví này không xả, không active, thì thực tế chỉ có 1% lượng cung được lưu thông và tính ra CAP thực chỉ khoảng 100 triệu trên thị trường ở thời điểm hệ Near cực kỳ bullish.

Và có một điểm thấy rõ hơn, volume giao dịch trong ngày đỉnh cao nhất cũng chỉ khoảng 5 triệu đô la Mỹ. Vì vậy ưu tiên nhìn volume thực hàng ngày, việc đẩy giá từ 8 USD lên 36 USD vào giai đoạn tháng 1/2022 rất đơn giản đối với Market Maker. Tóm lại, nhìn thoáng qua chưa thể phán xét được một dự án và thực tế có thể hoàn toàn khác biệt so với những nhận xét ban đầu.

Yếu tố công nghệ

Có điều ít người biết, khi vào whitepaper của TONCOIN dài 126 trang toàn từ ngữ học thuật bằng tiếng anh, không phải dân tech nên mình chỉ đọc sơ qua mô hình. Trong đó, nó có đưa ra mô hình tối ưu là POW và POS (tận dụng được cả thợ đào lẫn stackers) đồng thời so sánh cụ thể với các blockchain khác như Bitcoin, ETH 2.0, EOS, Tezos, Casper (team tách ra của ETH 2.0 và là thế hệ công nghệ cho ETH 3.0), DOT (co-founder của ETH) và Solona. Nó tập trung vào khả năng mở rộng, và dễ dàng sử dụng cho nhiều users.

Yếu tố lạm phát

Tokenomics khá thú vị, khi lạm phát mỗi năm khoảng 2% để trả cho các validators. 70% tổng cung trong vòng 35 năm tới và có cơ chế burn coin theo thuật toán. Đây không phải là dự án kiểu ICO, IDO mà dạng Mining (đào) và Staking để nhận Reward, nên lực xả sẽ đều đều và nhỏ giọt nếu dự án đi lâu dài.

Hiện nay những điều mà dự án TONCOIN làm được: Có hơn 1,2 triệu account wallet, 229 validators, bán domain/name Wallet.ton. Hệ sinh thái hiện tại đang build những thứ cơ sở hạ tầng như Ví, Domain, Payment, DeFi…

Giá gần đây pump bởi Durov – Founder Tele khen ngợi những gì TONCOIN đang làm được, những câu nói ẩn ý không từ bỏ miếng bánh ngon của thị trường Crypto và hướng tới phủ sóng Web3.

Yếu tố phân tích kỹ thuật

Trên đồ thị thì lực xả của TON khá ít, volume giao dịch trung bình 2 – 3 triệu đô la Mỹ/ngày là rất nhỏ. Dấu hiệu bigboys tham gia ở vùng giá 1 USD khi lực bắt đáy khiến volume bùng nổ lên 90 triệu đô la Mỹ/ngày vào 22/6. Gần đây, so với thị trường chung thì volume của nó tăng dần lên 8 – 10 triệu đô la Mỹ.

Giá chia từ đỉnh so với mặt bằng chung thị trường, chia 3-4 lần ở hiện tại. Nhìn vào chart thì chưa có dấu hiệu chốt lời mạnh từ Market Maker, hay chủ dự án, lực xả không quá lớn, lực gom có và mạnh.

Chúng ta kỳ vọng sẽ có phản ứng tại vùng kháng cự mạnh là 1,5 – 1,7 đô la Mỹ, chờ điều chỉnh về 1 -1,2 đô la Mỹ có thể lướt sóng, hiện tại chưa nên hold tùy vào tình chung của thị trường.

Đánh giá

Hiện tại về mặt truyền thông Telegram không liên quan gì đến TONCOIN, độc lập với nhau để tránh pháp lý từ SEC, nhưng founder Telegram liên tục support dự án này. Về mặt thông tin update chi tiết cho công đồng và khá rõ ràng trên cả website, twitter, telegram.

Tiềm năng

Với lượng users có sẵn, đặc biệt là nhà đầu tư Crypto ai chơi cũng sẽ biết đến Telegram, nếu dự án này được Telegram hỗ trợ thì thực sự sẽ là thế lực đáng gờm. Vì thế có thể tiền sẽ không là vấn đề quá lớn với Toncoin.

Mục tiêu, tầm nhìn phát triển của dự án đầy tham vọng, giá vừa list sàn mùa 2021 chưa được bơm mạnh, có thể sẽ là một dự án đáng để follow. Cơ bản những thứ năm lần bảy lượt không chết được, thường sống rất dai và khi thành công thì cực kỳ rực rỡ.

Nói chung dự án từ 2018 đến giờ vẫn đang tiếp tục buid cho thấy một tầm nhìn dài hạn của đội ngũ Toncoin.

Về lượng cung lưu thông thực tế đang rất thấp có thể lướt sóng đầu cơ, ở vùng 1 đô la Mỹ nếu như BTC sắp tới sập. Có thể với tâm lý bán tín bán nghi, phần lớn nhà đầu tư sẽ lại xả token để an tâm, nên sẽ có lực bán ngắn hạn, tùy vào tình hình lượng volume xả, thì với có những hành động phù hợp.

Rủi ro

Token ở chain riêng của nó chưa xả, về cơ bản market CAP lý thuyết khá lớn. Nếu xả thì sẽ khiến giá Toncoin đi xuống rất nhiều gây ra sự hoang mang cho nhà đầu tư. Tuy nhiên, mô hình của Toncoin là Mining và Stacking thì lượng xả sẽ kiểu đều đều, nhỏ giọt. Việc dự án liên quan đến kiện tụng với SEC một lần nữa thì đôi khi cũng sẽ swing như XRP (rủi ro pháp lý), rất khó để list sàn lớn như Binance hay Coinbase.

Trong downtrend thì việc giữ tiền quan trọng hơn kiếm tiền, kể cả những dự án lớn, được support mạnh như DIEM của FB (Meta) vẫn không thể tồn tại thì không thể nói trước điều gì cả. Vì vậy chúng ta nên quan sát tìm hiểu kỹ, phân bổ vốn hợp lý cho bất kỳ dự án nào.