Quá trình dịch chuyển ứng dụng từ Web 2.0 sang Web 3.0

Web 2.0 và Web 3.0

Khái niệm Web 2.0

Để hiểu rõ hơn về ý nghĩa của Web 2.0, trước tiên, chúng ta cần quay lại thời điểm Web 1.0 ra đời. Trong giai đoạn này, các trang web là các trang tĩnh (Static Web) – nơi nội dung được phục vụ từ hệ thống file của máy chủ. Hơn nữa, những trang này không có khả năng tương tác. Bạn không thể tương tác với các nội dung trên Web 1.0 bằng nhận xét hoặc lượt thích. Thay vào đó, bạn chỉ tiếp nhận thông tin một cách thụ động.

Sau Web 1.0 là thời đại của Web 2.0, đó là web mà chúng ta đang sử dụng ngày nay. Thay vì nội dung tĩnh, web đã trở thành nơi mà người dùng có thể tương tác với nội dung được xuất bản trên đó, nhờ sự ra đời của các công nghệ như JavaScript, HTML và CSS.

Các trang web này có thể là mạng xã hội, blog, podcasting hoặc trang web thương mại điện tử – Web 2.0 hoàn toàn tương tác. Chúng ta tương tác với web và với nhau thông qua nhận xét và chúng tôi có thể dễ dàng đính kèm nội dung bổ sung như hình ảnh và âm thanh cho nhiều người khác. Có thể kể đến một số ứng dụng Web 2.0 nổi tiếng như Instagram, YouTube, Facebook, Google. Đó là lý do tại sao thời đại web này còn được gọi là thời đại “Mạng xã hội”.

Web 3.0

Web 3.0 là thế hệ web thứ ba. Thay vì chỉ tìm kiếm nội dung dựa trên từ khóa hoặc con số, chúng ta có thể sử dụng AI để hiểu ngữ nghĩa của nội dung trên web. Điều đó sẽ cho phép máy móc hiểu và giải thích thông tin như con người (thay vì tuân theo các mẫu như máy thông thường). Mục đích chính của nền tảng Web này là cho phép người dùng tìm kiếm, chia sẻ và kết hợp thông tin dễ dàng hơn.

Tuy nhiên, ngày nay, thuật ngữ Web 3.0 rộng hơn: Dữ liệu sẽ được kết nối với nhau theo cách phi tập trung. Đó sẽ là một bước tiến vượt bậc so với thế hệ internet hiện tại (Web 2.0), nơi dữ liệu chủ yếu được lưu trữ trong các kho lưu trữ tập trung. Hơn nữa, người dùng và máy móc sẽ có thể tương tác với dữ liệu. Nhưng để làm được điều này, các chương trình cần hiểu thông tin cả về mặt khái niệm và ngữ cảnh. Với suy nghĩ này, Web 3.0 có thể là sự kết hợp của trí tuệ nhân tạo và blockchain.

So sánh Web 2.0 với Web 3.0

Với Web 2.0, dữ liệu của người dùng được lưu trữ hàng loạt trên các máy chủ tập trung. Những ông lớn như Google, Facebook và Twitter là những người quản lý. Do đó, người dùng đã phải hy sinh bảo mật thông tin để có được sự tiện lợi của các dịch vụ này. Cho dù họ có biết hay không, danh tính, thói quen duyệt web, tìm kiếm, trò chuyện và thông tin mua sắm trực tuyến của họ đã được bán cho bên thứ ba.

Trong khi đó, Web 3.0 cho phép kết nối các thiết bị thông qua mạng phi tập trung thay vì cơ sở dữ liệu tập trung trên các máy chủ. Với giai đoạn này, Web 3.0 thể hiện các đặc điểm sau:

• Không có bên trung gian thứ ba
• Đảm bảo quyền riêng tư và bảo mật dữ liệu
• Dịch vụ không bị gián đoạn

Chuyển đổi ứng dụng từ Web 2.0 sang Web 3.0

Có vẻ như việc chuyển đổi này khá dễ dàng khi chỉ cần áp dụng blockchain vào từng ứng dụng. Nhưng đằng sau đó, cách thức kết nối người dùng với các dịch vụ số có sự khác biệt rõ rệt. Các giao dịch phải được xác minh theo cách thủ công để ngăn các nền tảng lấy đi thông tin cá nhân. Để quá trình chuyển đổi diễn ra, các ứng dụng trên nền Web 2.0 cần có các sản phẩm thay thế tương ứng trên nền tảng Web 3.0 để phục vụ hoạt động của người dùng.

Thay vì sử dụng các hệ điều hành như iOS và Android, các frameworks như Essentia và EOS cung cấp một cổng mới vào web.

Để lưu trữ các thư mục và file, thay vì Google Drive hoặc Dropbox. Web 3.0 có các dịch vụ như Storj, Siacoin, Filecoin hoặc công nghệ IPFS để phân phối và lưu trữ tệp.

Để gọi điện video, thay vì Skype, Web 3.0 có các nền tảng như Experty.io.

Để gửi tin nhắn, thay vì WhatsApp và WeChat, chúng ta có Status. Akasha hoặc Steemit sẽ đóng vai trò của Facebook, trình duyệt Brave sẽ hoạt động như Chrome.

Dưới đây là một số so sánh chi tiết về các ứng dụng từ hai thế hệ Web để cho thấy tác động của quá trình chuyển đổi.

Brave với Chrome

Cả Brave và Chrome đều là trình duyệt web dựa trên Chromium. Trong khi Chrome bổ sung một số yếu tố độc quyền để làm cho nó mạnh mẽ hơn, Brave là một trình duyệt web mã nguồn mở củng cố quyền riêng tư và bảo mật.

Không giống như Chrome, Brave chặn quảng cáo và cookie của bên thứ ba theo mặc định. Brave cũng giới hạn lượng dữ liệu mà Facebook, Google và các mạng quảng cáo khác có thể thu thập về thói quen duyệt web.

Brave lưu trữ cục bộ tất cả dữ liệu duyệt web trên máy tính và người dùng có thể xóa tất cả dữ liệu đó bất cứ lúc nào. Về bảo mật, Brave tự động mã hóa các kết nối trang web khi có thể (trên Chrome, điều này chỉ xảy ra với các tiện ích mở rộng như HTTPS Everywhere).

Hạn chế của Brave nằm ở trải nghiệm người dùng. Trong khi Chrome và các tiện ích mở rộng của nó sử dụng dữ liệu của người dùng để giúp họ duyệt web tốt hơn, Brave bảo mật dữ liệu của người dùng. 

Nói chung, nếu bạn không cần phải truy cập các trang web bất thường, bạn có thể sử dụng Chrome. Trong khi đó nếu quyền riêng tư là yếu tố quan trọng đối với bạn, Brave sẽ là một lựa chọn tốt hơn.

IPFS so với Google Drive

Google Drive hiện là một trong những công cụ lưu trữ miễn phí hàng đầu do Google cung cấp. Tuy nhiên, dữ liệu được lưu trữ trên Google Drive phụ thuộc vào máy chủ của Google, vì vậy tính riêng tư và tính sẵn có của dữ liệu không thể được đảm bảo hoàn toàn vì tin tặc có thể tấn công máy chủ này.

Trong khi đó, IPFS – InterPlanetary File System là giao thức phân phối dữ liệu dựa trên nội dung và danh tính cho phép người dùng chia sẻ tệp ngang hàng mà không cần sự hiện diện vật lý. 

Với một cách làm việc khác, IFPS đã sử dụng một mạng lưới các nút phi tập trung, do đó loại bỏ nhu cầu về nhiều trạm kết nối và máy chủ Internet, dẫn đến chi phí tổng thể giảm rõ rệt.

Experty.io  với Skype

Experty là một ứng dụng thoại và video cho phép các chuyên gia trong lĩnh vực của họ kiếm tiền từ thời gian và kiến thức của họ trên Ethereum Blockchain. Đó là một ứng dụng trong đó việc thanh toán được tự động hóa thông qua hợp đồng thông minh, cho phép kiếm tiền từ các cuộc gọi thoại/video mà không cần trả trước.

Tương tự như Skype, mọi người có thể trao đổi thông tin thông qua các cuộc gọi video. Tuy nhiên, với việc các chuyên gia tư vấn thu phí, phương thức thanh toán của Experty cho thấy hiệu quả hơn hẳn. Experty sẽ cho phép người bán và người mua trao đổi thông qua cuộc gọi điện video và số tiền giao dịch để đổi lấy thông tin được xác định theo thời điểm cuộc gọi. Giao dịch đó sẽ không thông qua bất kỳ ngân hàng nào giữa người bán và người mua.

Essentia.one so với Android

Essentia.one là một hệ thống để tạo, lưu trữ, truy cập và vận hành các ứng dụng phi tập trung khác. Nó cung cấp cho người dùng toàn quyền sở hữu và kiểm soát đối với danh tính, dữ liệu, ví và tài sản của họ. Ngoài ra, họ có thể tham gia Dapp và duyệt web phi tập trung dễ dàng từ mọi nơi và trên mọi thiết bị.

Không giống như Android hoặc iOS, bạn không cần phải nhập lại mật khẩu, sao lưu và thay đổi thiết bị để truy cập vào các tài khoản phi tập trung và tập trung của mình. Essentia cho phép bạn truy cập tức thì vào tất cả các thông tin đăng nhập cá nhân và doanh nghiệp quan trọng của bạn.

Steemit so với Facebook

Steemit là một ứng dụng web blockchain trả tiền cho người dùng để viết, tham gia và khám phá. Đây là một công nghệ mới với nhiều tiềm năng cho người dùng mạng xã hội. Không giống như Facebook, mô hình kinh doanh của Steemit cho phép người tạo nội dung, người viết blog kiếm tiền trong khi xây dựng cộng đồng.

Trên Facebook, các bài viết của người dùng sẽ được kiểm duyệt bởi cộng đồng và các cơ quan kiểm duyệt. Trong khi Steemit được xây dựng dựa trên công nghệ blockchain hàng đầu, cộng đồng không bị kiểm duyệt, mặc dù nó vẫn có thể cho phép các ứng dụng của bên thứ ba sử dụng công nghệ của nó.

Steem Power – một mã thông báo hoạt động như một thước đo quyền biểu quyết trong nền tảng truyền thông xã hội Steemit. Nền tảng này minh bạch và có mã nguồn mở, vì vậy mọi người có thể đảm bảo rằng thông tin của họ không bị thao túng. Steemit độc đáo ở chỗ nó cho phép người dùng kiếm tiền bằng cách:

• Đăng bài viết
• Nội dung hỗ trợ
• Nhận xét về các bài báo

Status với WhatsApp

Trong khi Telegram và WhatsApp là những lựa chọn phổ biến, cả hai ứng dụng nhắn tin tức thời đều dựa trên nền tảng web 2.0, đặt ra những thách thức lớn về bảo mật. Để khắc phục những lỗ hổng bảo mật này, Status đã tích hợp công nghệ blockchain tiên tiến với tính năng nhắn tin tức thời.

Dựa trên web 3.0 và được xây dựng trên nền tảng blockchain Ethereum, Status đang đi tiên phong trong kỷ nguyên mới của nhắn tin tức thời phi tập trung bằng cách cho phép giao tiếp được mã hóa ngang hàng, từ đầu đến cuối thay vì máy chủ – máy khách như thông thường. Ngoài ra, dự án này thúc đẩy nhắn tin an toàn bằng cách cho phép người dùng toàn quyền kiểm soát thông tin của họ và cung cấp tùy chọn ẩn danh giả.

Kết luận

Web 1.0 là giai đoạn có thể đọc được của web. Rõ ràng đây là giai đoạn sự tương tác bị hạn chế giữa những người dùng. Web 2.0 là giai đoạn có thể ghi của web, giai đoạn mà người dùng có thể tương tác với web và tương tác với nhau. Web 3.0 là giai đoạn có thể hoạt động của web. Tại đây, máy tính có thể diễn giải thông tin giống như con người và tạo ra nội dung được cá nhân hóa cho từng người dùng.

Đồng thời với quá trình chuyển đổi công nghệ từ Web 2.0 sang Web 3.0 là sự chuyển đổi của các ứng dụng cho phép sử dụng trên các nền tảng công nghệ đó.